Zespół IFIRMA 
Czym różni się lider od managera?
Zarządzanie i przywództwo – słowem wstępu
Kiedy mowa o zarządzaniu i przywództwie, już na poziomie językowym dostrzec można odmienne nacechowanie emocjonalne tych pojęć. Słowo „manager” przywodzi na myśl uporządkowanie, stonowanie i racjonalność, podczas gdy z pojęciem „lider” kojarzyć można hasła, takie jak inspiracja, autorytet czy natchnienie. Już zatem na wstępie to lider jawi się jako ten, który koncentruje wokół siebie zintensyfikowane emocje o pozytywnym wydźwięku, podczas gdy manager postrzegany jest zdecydowanie bardziej neutralnie.
Sporo w tym racji. Role te różnią się bowiem od siebie, wychodząc od innych założeń, korzystając z odmiennych środków i realizując odmienne cele. Żadna z nich nie umniejsza jednak drugiej pod względem znaczenia dla właściwego funkcjonowania organizacji, choć z pewnością wyróżnić można stadia, w których poszczególne z nich wychodzą na pierwszy plan.
Zarządzanie a przywództwo – o roli managera
Przechodząc jednak do sedna, pod pojęciem managera kryje się osoba zarządzająca organizacją, a więc planująca i organizująca jej funkcjonowanie oraz równolegle motywująca do wdrażania tak ujętych działań i kontrolująca efektywność, z jaką udało się osiągnąć zaplanowane cele. Choć więc element z zakresu umiejętności miękkich w postaci motywowania do działania jest tutaj obecny, zdecydowanie na pierwszy plan wysuwają się umiejętności analityczne, organizacyjne i kontrolne. Manager częściej niż na pytanie „dlaczego?” odpowiada na to „jak?” należy coś zrobić. Skupia się na zasobach i narzędziach, dokładając starań, aby poszczególne trybiki w maszynie, jaką jest organizacja, odgrywały swoją rolę bez zakłóceń.
Jak jednak wiadomo, dobra organizacja nie wystarczy do tego, aby osiągnąć sukces. Konieczne są oryginalne wizje, które pozwalają na wyróżnienie się spośród konkurencji, ale też umocnią struktury od środka – przekonując obecnych w nich ludzi o słuszności podejmowanych działań, o zespoleniu ich wartości z tymi, które przyświecają podejmowanym przedsięwzięciom, wreszcie – o tym, że warto podążać za tymi, którzy im przewodzą. Dlatego też skuteczny manager nie ogranicza się jedynie do zarządzania, ale chce też przewodzić, stając się symbolem organizacji, z którym reszta może się utożsamić i za którym chce kroczyć.
Przywództwo a zarządzanie – o roli lidera
Co łączy postaci John F. Kennedy’ego, Nelsona Mandelę, Steve’a Jobsa i Mahatmę Gandhiego? Wszystkie one miały swoją wizję, autorytet i stały się inspiracjami dla milionów. Właśnie te cechy konstytuują lidera idealnego. Wychodzi on poza dostępne schematy, opierając swoje działania na nieformalnych strukturach. To pomysły, wartości i ludzie znajdują się w centrum jego zainteresowania.
Wszystkie te elementy wpisują się w obecne trendy w zarządzaniu, w których realizacji podejmuje się działania umożliwiające nie tylko zdominowanie konkurencji innowacyjnymi rozwiązaniami, ale również zaprezentowanie sobą czegoś więcej niż sam produkt końcowy (np. etyczna produkcja, wsparcie akcji prospołecznych i prośrodowiskowych, współpraca z lokalnymi producentami). Dzięki temu możliwym staje się skupienie wokół siebie ludzi, którzy identyfikują się z misją, wizją i wartościami organizacji, a tym samym, którzy są wobec marki lojalni, chcą dla niej pracować i robią to efektywniej.
W związku z tak rozumianą rolą lidera w organizacji staje się ona szczególnie przydatna na etapie wyznaczania kierunków, w których ta ma podążać (formułowanie biznesplanu, wprowadzanie nowego produktu, decyzja o wkroczeniu na nowe rynki), ale również w sytuacjach kryzysowych, w których konieczna jest reorganizacja dotychczasowych działań, zmotywowanie do wybrnięcia z trudnej sytuacji czy zminimalizowanie oporu przed koniecznymi zmianami. W takich sytuacjach to właśnie lider prowadzi ludzi, dając im siłę do stawienia czoła przeciwnościom.
Lider a manager – różnice
Biorąc pod uwagę powyższe, można dokonać pewnej klasyfikacji w zakresie różnic między rolami lidera i managera:
- manager zarządza, podczas gdy lider przewodzi,
- manager planuje i organizuje, podczas gdy lider dysponuje wizją,
- manager działa wedle zasady „od szczegółu do ogółu”, koncentrując się na kolejnych, współdziałających ze sobą składowych, podczas gdy lider wychodzi w swoich działaniach od ogólnej wizji,
- manager stabilizuje organizację, podczas gdy lider ją napędza,
- manager stara się ograniczać ryzyko, podczas gdy wizje lidera wiążą się z jego podejmowaniem,
- manager skupia się na planach wdrażania strategicznych kroków, które definiuje lider,
- manager koncentruje się na organizacji, podczas gdy uwaga lidera skupia się wokół idei, wartości, ludzi i ogólnych kierunków działań,
- manager motywuje, lider zaś inspiruje,
- manager kontroluje, podczas gdy lider napędza do działania,
- manager podejmuje działania ustrukturyzowane, realizowane stadiami, podczas gdy lider oferuje rozwiązania rewolucyjne, skokowe,
- manager podporządkowuje sobie ludzi, działając odgórnie, podczas gdy lider wiąże ich wokół wyznawanych wartości, którym są wierni,
- manager używa formalnych struktur, w przeciwieństwie do lidera,
- manager legitymizuje swoje działania zajmowaną w organizacji formalną pozycją, podczas gdy lider czyni to z wykorzystaniem własnego autorytetu.
Justyna Czerwińska
Małgorzata Jagusiak
