Podmioty powiązane – obowiązki podatkowe

Na rynku funkcjonuje bardzo wiele przedsiębiorstw, o zróżnicowanej formie prawnej, wielkości i zakresie działania. Powiązania między nimi mogą powstać w rozmaity sposób, w różnym czasie i oznaczać powiązania rodzinne, majątkowe, kapitałowe czy osobiste. Ustawodawca zdefiniował pojęcie podmiotów powiązanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Biuro rachunkowe - ifirma.pl
Na rynku funkcjonuje bardzo wiele przedsiębiorstw, o zróżnicowanej formie prawnej, wielkości i zakresie działania. Powiązania między nimi mogą powstać w rozmaity sposób, w różnym czasie i oznaczać powiązania rodzinne, majątkowe, kapitałowe czy osobiste. Ustawodawca zdefiniował pojęcie podmiotów powiązanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Definicja określa nie tylko pojęcie, ale wymogi dotyczące dokumentowania współpracy powiązanych przedsiębiorstw oraz możliwość oszacowania przez US dochodów firm. Przepisy te mają zastosowanie w szczególnych przypadkach. Jakich? Kiedy podmioty powiązane współpracują na warunkach nierynkowych czy dokumentują fikcyjne transakcje w celu obniżenia swoich zobowiązań podatkowych.

Podmioty powiązane posiadają dodatkowe obowiązki

Fakt istnienia powiązań między przedsiębiorstwami nie oznacza od razu negatywnych skutków dla współpracujących stron. Może jednak rodzić obowiązek prowadzenia dodatkowych czynności ewidencyjnych. Negatywne skutki podatkowe może mieć współpraca między podmiotami, która nie jest oparta na realiach rynkowych bądź jest to współpraca fikcyjna. Przykładowo dokumentowanie nieistniejącej sprzedaży i zakupu w celu zmniejszenia obciążeń fiskalnych. Art 25a ust. 1 ustawy wprowadza obowiązek dokumentowanie niektórych transakcji z firmami powiązanymi w przypadku, kiedy łączna wartość wynikająca z umowy lub zapłacona w danym roku podatkowym, przekracza równowartość:
  • 30.000 euro – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych
  • 50.000 euro – w pozostałych przypadkach dla podmiotów wg definicji zawartej w art. 25 ust. 1 i 4 ustawy
Powyższe zasady obowiązują dla firm powiązanych wg definicji wg definicji zawartej art. 25 ust. 1 i 4 ustawy lub mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym (czyli kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową).

Powiązania wpływające na powstanie obowiązków ewidencyjnych

Dla ustalenia obowiązku ewidencjonowania konieczne jest zatem rozróżnienie rodzaju powiązań i podmiotów powiązanych. Rozróżnienie to zawiera art. 25 ust. 1 ustawy pdof, wskazujący sytuacje, kiedy podmiot krajowy jest powiązany z podmiotem zagranicznym oraz ust. 4 tego samego artykułu wskazujący sytuacje powiązania z podmiotem krajowym. Na podmiotach powiązanych wg definicji z pozostałych przepisów ustawy, w szczególności powiązaniami rodzinnymi, nie ciąży powyższy obowiązek. Przepis wskazuje trzy sytuacje powiązań z podmiotem zagranicznym. W sytuacji kiedy:
  1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
  2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
  3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów,
obowiązują go zasady sporządzania dokumentacji podatkowej przy transakcjach o wartości powyżej 30 tys. lub 50 tys. euro, zgodnie z wcześniej opisaną zasadą. Natomiast ustęp 4 artykułu, określa powiązanie podmiotów krajowych i ma miejsce w przypadku kiedy podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego bądź też te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Powiązania osobiste – nie powodujące powstania obowiązków ewidencyjnych

Wiele małych firm jest powiązanych przez rozmaite koligacje rodzinne bądź też przez stosunek pracy, umowy cywilnoprawne. Definicję powiązań rodzinnych określa art. 25 ust. 6 ustawy. Takie powiązanie może powstać przez małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia. Pokrewieństwo drugiego stopnia dotyczy zstępnych: dzieci i wnuki; wstępnych: rodzice i dziadkowie; rodzeństwa oraz dzieci rodzeństwa, a także osoby przysposobione (adopcja). Powinowactwo zachodzi w przypadku, kiedy osoba zawiera związek małżeński z kimś z daną osobą spokrewnionym. Siostra męża również prowadząca firmę staje się powinowatą, a więc dwie firmy stają się podmiotami powiązanymi. A więc przepis dotyczący powiązań rodzinnych jest bardzo szeroki, dotyczy zarówno sytuacji, kiedy członkowie bliskiej rodziny pełnią funkcje zarządcze, kontrolne czy nadzorcze w dwóch firmach (np. rodzeństwo zasiada w zarządach dwóch firm), jak w przypadku kiedy firma żony współpracuje z firmą męża.

Skutki podatkowe powiązań osobistych

Pomimo braku obowiązków ewidencyjnych, związanych ze współpracą między firmami powiązanymi rodzinnie, taka sytuacja nadal może zainteresować urzędy skarbowe. Stanie się tak w sytuacji, kiedy:
  • z powodu powiązań rodzinnych firmy nie współpracowały na zasadach rynkowych, a więc ustaliły między sobą warunki współpracy odbiegające od warunków współpracy firm niezależnych,
  • w wyniku takiej nierynkowej współpracy przedsiębiorstwa nie wykazują dochodów lub wykazują niższe od takich, które powstałyby przy współpracy z firmami niezależnymi.
W sytuacji kiedy przedsiębiorstwa powiązane określą swoją współpracę według ogólnie przyjętych zasad rynkowych, fakt istnienia tych powiązań nie będzie miał negatywnych konsekwencji podatkowych.

Sankcje

W przypadku, kiedy organ podatkowy udowodni, iż jednak podmioty powiązane współpracowały na zasadach nierynkowych oraz dzięki tym powiązaniom, zaniżały lub nie wykazywały dochodu, wówczas określa go bez warunków wynikających z tych powiązań – w drodze oszacowania na podstawie metod opisanych w art. 25 ust. 2 lub ust. 3 ustawy. Zaliczamy do nich metody:
  1. porównywalnej ceny niekontrolowanej,
  2. ceny odprzedaży,
  3. rozsądnej marży („koszt plus”).
Może również zaistnieć sytuacja, w której nie jest możliwe ustalenie dochodu lub straty wg powyższych metod, wówczas stosowana jest tzw. metoda zysku transakcyjnego (art. 25 ust. 3 ustawy).  

Zobacz również: Zwolnienia w Ustawie o podatku od spadków i darowizn

Podziel się z innymi

Biuro rachunkowe - ifirma.pl
Dodaj komentarz

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Administratorem Twoich danych osobowych jest IFIRMA S.A. z siedzibą we Wrocławiu. Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu, jak również w celu obrony lub dochodzenia roszczeń. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. O szczegółach przetwarzania danych przez IFIRMA S.A dowiesz się ze strony polityki prywatności serwisu ifirma.pl.

Klauzula/ zastrzeżenie prawne na ifirma.pl
Twój znajomy zakłada firmę Blog banner

Z biurem rachunkowym IFIRMA masz i czas, i firmę

Już za 149 zł

miesięcznie

  • Pomagamy w przeniesieniu dokumentów i formalnościach
  • Przydzielamy dedykowaną księgową
  • Wygodnie dostarczasz dokumenty,
a księgowa rozlicza miesiąc i wysyła deklaracje
Myślisz o zmianie księgowego?

Zostaw swój numer telefonu, a my znajdziemy księgowego dla Ciebie.

    Mobilnie. Wszędzie

    Z ifirma.pl masz księgowość w swoim telefonie. Wysyłaj dokumenty, sprawdzaj salda i terminy online, gdziekolwiek jesteś. Aplikację znajdziesz na najpopularniejszych platformach.

    Mobilnie

    Ułatwienia dla e‑commerce

    Wygodne integracje
    Wygodne integracje

    Program do faktur IFIRMA w prosty sposób zintegrujesz z Allegro i popularnymi platformami e‑commerce jak Shoper, WooCommerce czy PrestaShop.

    Sprawdź wszystkie integracje →

    Wygodne integracje
    Płatności w jednym miejscu

    ifirma.pl łączy się z urządzeniami fiskalnymi, pozwala na eksport przelewów do banku i zatwierdzanie ich jednym kodem, co znacznie usprawnia codzienną pracę i samodzielne księgowanie.

    Wygodne integracje
    Łatwe generowanie faktur

    Dzięki integracji z bazą GUS ułatwiamy też wystawianie faktur – wystarczy, że wpiszesz NIP kontrahenta, a reszta danych uzupełni się automatycznie.

    allegro integracja ecommerce
    woocommerce integracja ecommerce
    shoper integracja ecommerce
    prestashop integracja ecommerce
    shoplo integracja ecommerce
    magento integracja ecommerce