Nieodpłatna dostawa towarów i usług

Od 1 kwietnia 2011 r. weszły w życie nowe regulacje dotyczące nieodpłatnej dostawy towarów.

Towary

Przed 1. kwietnia 2011

W stanie prawnym obowiązującym do 31 marca 2011 r. nieodpłatna dostawa towarów podlegała opodatkowaniu VAT tylko gdy:

• towary zostały przekazane lub zużyte na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników itp. oraz wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia
• nie były związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
• podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów w całości lub w części.

Zmiany od 1. kwietnia 2011
Zmiana jaka została dokonana w art.7 ust.2 ustawy o VAT i polega na usunięciu sformułowania: „na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem” . Jej skutkiem jest koniecznością opodatkowania podatkiem VAT prawie każdego nieodpłatnego przekazania towarów, należących do przedsiębiorstwa, jeżeli przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Wyłączenie z opodatkowania – prezenty małej wartości i próbki towarów

W ustawie nie zmieniają się zapisy odnoszące się do prezentów o małej wartości i próbek towarów. Ich bezpłatne przekazanie nie rodzi po stronie ofiarodawcy obowiązku podatkowego.

• Przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

1) o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób
2) których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

• Z kolei przez próbkę rozumie się niewielką ilość towaru reprezentującą określony rodzaj lub kategorię towarów, przy czym ilość lub wartość przekazywanych (wręczanych) przez podatnika próbek nie wskazuje na działanie mające charakter handlowy.

Usługi

W przypadku nieodpłatnego świadczenia usług pozostawiono zapis uzależniający ich opodatkowanie od faktu, czy były związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Za odpłatne (opodatkowane) świadczenie usług uznaje się:

• użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników itp. jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów
• nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników itp.
• wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W przypadku pierwszej przesłanki, a mianowicie użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, ustawodawca opodatkowuje tą usługę tylko w przypadku gdy podatnikowi przysługiwało prawo w całości lub części do odliczenia podatku VAT od tych towarów. Taka sytuacja będzie mieć miejsce, gdy podatnik nabył od osoby niebędącej podatnikiem VAT środek trwały od którego nie mógł odliczyć podatku, wprowadził go do ewidencji środków trwałych i następnie udostępnił go pracownikowi, który będzie go również wykorzystywał do celów prywatnych, czynność ta nie będzie opodatkowana VAT.
Z kolei w przypadku drugiej i trzeciej przesłanki opodatkowania nieodpłatnych usług ustawodawca nie odniósł się do warunku dotyczącego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. A więc wszelkie nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste czy też na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą zawsze podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
Szczególnie bolesne jest to w przypadku nabycie na rzecz pracowników usług zwolnionych z podatku VAT ponieważ pracodawca musi ich przekazanie pracownikowi opodatkować.

UWAGA:

Przewidziany jest jeden wyjątek. Pracodawca nie musi naliczać podatku gdy przedmiotem przekazania na rzecz pracownika są tzw. „pakiety medyczne”.