Pracownicy – zatrudnienie pracowników

Za pracowników składki oblicza i płaci pracodawca. Obciążenia są różne, w zależności od rodzaju umowy.

Umowa o dzieło

Dla pracodawców jest to atrakcyjna forma zatrudnienia, ponieważ nie odprowadza się od niej składek ZUS. Wyjątkiem jest umowa o dzieło z własnym pracodawcą (czyli umowa o pracę + umowa o dzieło), wtedy odprowadza się składki ZUS od obu umów.

Umowa zlecenie

Osoba wykonująca zlecenie może podlegać ubezpieczeniom. Przepisy precyzyjnie określają zasady opłacania składek za zleceniobiorców.

Najczęstsze przypadki:

• student lub uczeń do 26 roku życia – nie podlega ZUS,
• pracownik innej firmy, którego pensja jest równa lub większa niż minimalne wynagrodzenie – składki zdrowotne opłacimy za niego obowiązkowo. Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe opłacimy, jeśli zleceniobiorca będzie chciał. Na ogół nie chce, bo wtedy dostanie mniejsze wynagrodzenie. Nie możemy go zgłosić do ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczenie wypadkowe opłacimy, jeśli odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe),
• własny pracownik zatrudniony na umowę o pracę – opłacimy wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od obu wynagrodzeń,
• osoba zatrudniona w innej firmie, która zarabia mniej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, a także emeryt i rencista – składki emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne są obowiązkowe, chorobowa jest dobrowolna,
• osoba zatrudniona na kilka umów zleceń – od 2016 r. osoba zatrudniona na podstawie kilku umów cywilnoprawnych musi odprowadzać składki ZUS od wszystkich umów zleceń aż do momentu uzyskania – łącznie, w wyniku sumowania – przychodu w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2016 r. – 1 850 zł brutto). Dopiero od kolejnej umowy przekraczającej tę kwotę nie trzeba opłacać składek. Innymi słowy: jeśli podpisaliśmy trzy umowy zlecenie, każdą na kwotę 1000 zł, to musimy odprowadzić składki ZUS z pierwszej i drugiej, bo obie te umowy zapewniły nam przychód nie niższy niż minimalne wynagrodzenie za pracę (1 850 zł brutto). Trzeciej umowy nie trzeba już brać pod uwagę.

Umowa o pracę

W zasadzie od każdego składnika wynagrodzenia opłaca się składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Zasiłki chorobowe

Pracownik może zachorować. Pracownik na umowę o pracę oraz zleceniobiorca, który zdecydował się na objęcie dobrowolnymi składkami na ubezpieczenie chorobowe zachowuje prawo do wypłaty części wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy. W małych firmach pracownik na umowę o pracę przez pierwsze 33 dni (dla pracowników powyżej 50 roku życia 14 dni) w roku kalendarzowym otrzymuje wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy, dopiero potem zasiłek wypłaca ZUS. Zleceniobiorca zgłoszony do ubezpieczenia chorobowego od początku dostaje pieniądze z ZUS, ale musi podlegać temu ubezpieczeniu co najmniej 90 dni.

Terminy

Firma z pracownikami składa deklarację ZUS DRA wraz z uzupełniającymi RCA, RSA i RZA do 15 następnego miesiąca.

Deklaracje miesięczne

DRA – deklaracja rozliczeniowa. Jeśli firma nie ma pracowników, to na DRA wykazuje się podstawy, od jakich płaci składki właściciel. Jeśli są pracownicy, deklaracja jest podsumowaniem innych.

RCA – wykazujemy na niej ubezpieczonych podlegających wszystkim ubezpieczeniom.

RZA – wykazujemy na niej ubezpieczonych podlegających wyłącznie ubezpieczeniom zdrowotnym.

RSA – wykazujemy na niej ubezpieczonych, którzy z różnych przyczyn (choroba, macierzyński, urlop bezpłatny) opłacają składki od mniejszych podstaw oraz mają wypłacane różne świadczenia.

Deklaracje zgłoszeniowe

ZUA – zgłoszenie do różnego rodzaju ubezpieczeń.

ZZA – zgłoszenie wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

ZCNA – zgłoszenie członka rodziny ubezpieczonego, uprawniające do bezpłatnej służby zdrowia.

ZWUA – wyrejestrowanie z ubezpieczeń.