Moment powstania obowiązku podatkowego VAT przy sprzedaży

Temat istotny, choć dla laika sam zwrot jest niezrozumiały. “Powstanie obowiązku podatkowego”, czyli co? Czyli data, pod którą należy daną sprzedaż wykazać w ewidencji sprzedaży VAT. Kwoty wykazane w danym miesiącu w ewidencji sprzedaży VAT trzeba wykazać w deklaracji VAT za dany miesiąc. Inaczej mówiąc “moment powstania obowiązku podatkowego”, to moment, kiedy trzeba wykazać przychód i zapłacić VAT. Konkretnie – różnicę między podatkiem VAT ze sprzedaży a podatkiem VAT z faktur kosztowych, od których mamy prawo odliczyć podatek.

Powstanie obowiązku podatkowego w ustawie o VAT

Art. 19a ustawy o podatku VAT podaje zasadę ogólną:

“obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi”.

Kiedy dokładnie możemy mówić o wydaniu towaru? Ustawa o VAT tego nie precyzuje i należy odnieść się do uregulowań Kodeksu Cywilnego “Przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy”.

Wydanie towaru uznamy za dokonane, gdy:

• towar zostanie odebrany przez nabywcę od sprzedawcy,
• sprzedawca dostarczy towar nabywcy,
• towar zostanie wysłany przez przewoźnika.

Samo wystawienie faktury bez przekazania towarów nie stanowi dostawy towarów. Faktura dokumentuje dokonaną sprzedaż.

Kiedy możemy mówić o wykonaniu usługi? Usługę uznajemy za wykonaną, gdy usługodawca zrealizuje wszystkie czynności składające się na ten rodzaj usługi. Przy usługach ciągłych (dostawa energii, wody lub usługi ochrony czy zarządzania) istnieje szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, ale o tym niżej.

Fakturę wystawia się nie później niż 15 dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę.

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę wystawia się nie później niż 15 dnia od zakończenia miesiąca, w którym otrzymano zapłatę od nabywcy.

Jeżeli wydamy towar 26 maja, to fakturę możemy wystawić do 15. czerwca. Oznacza to, że w podatku VAT obowiązek podatkowy wystąpi w maju. Przepisy pozwalają również na wystawienie faktury już na 30 dni przed dokonaniem dostawy/wykonaniem usługi, ale nie nie później niż 15-tego dnia, licząc od zakończenia miesiąca, w którym doszło do wykonania usługi lub dostarczenia towaru. Termin wystawienia faktury jest długi, nie ma to jednak znaczenia dla powstania obowiązku podatkowego.

Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymamy pieniądze, to wystawiamy fakturę zaliczkową. Obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania zaliczki. Jeżeli zaliczkę dostaniemy 26 maja, to fakturę możemy wystawić najpóźniej 15 czerwca, ale w podatku VAT obowiązek podatkowy powstanie i tak w maju.

Jeżeli nabywca przed wydaniem towaru i zapłatą za niego chce jakiegoś potwierdzenia, że do transakcji dojdzie, to możemy wystawić fakturę pro-forma. Faktura pro-forma nie jest dokumentem księgowym. To rodzaj oferty handlowej, obietnicy, że wydamy określony towar w umówionej ilości i cenie.

Wybrane odstępstwa od zasady generalnej

W przypadku dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, a także usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych; z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, a gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu do wystawienia faktury.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, a gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu do wystawienia faktury, w przypadku świadczenia usług: budowlanych lub budowlano-montażowych – dotyczy wyłącznie przypadków, o których mowa w art. 106b ust. 1 ustawy o VAT, kiedy wystawienie faktury jest obowiązkowe.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, a gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu do wystawienia faktury z tytułu dostawy: książek drukowanych (z wyłączeniem map i ulotek) gazet, czasopism i magazynów drukowanych.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, a gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu do wystawienia faktury dla usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze (z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług), a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia (z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług) oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej.

W przypadku świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37–41 (usługi finansowo-ubezpieczeniowe), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

W przypadku wydania towarów przez komitenta na rzecz komisanta na podstawie umowy komisu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.