Kary stosowane przez organy podatkowe i ZUS

Jakie są kary stosowane przez organy podatkowe i ZUS wobec podatników? W jakich przypadkach oraz jakiej wysokości są to kary? Sprawdź.

Obowiązki podatnika

Każdy podatnik ma obowiązki wobec budżetu państwa. Do podstawowych obowiązków należą między innymi:

• płacenie podatków i składek określonych w odpowiednich ustawach podatkowych, ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w należnych terminach i kwotach,
• podawanie i aktualizacja danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym, oraz zgłoszeniem rejestracyjnym VAT w terminach określonych w ustawach,
• dane zawarte w/w zgłoszeniach, deklaracjach, zeznaniach podatkowych powinny być prawidłowe, rzetelne i zgodne z rzeczywistością,
• składanie wymaganych ustawami deklaracji, zeznań podatkowych, informacji w terminach określonych przepisami prawa podatkowego i prawa dotyczącego ubezpieczeń społecznych,
• przechowywanie dokumentacji podatkowej przez okres 5 lat od zakończenia roku podatkowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Ewidencje prowadzone dla celów rozliczeń podatku VAT oraz wszelkie dokumenty związane z rozliczeniem tego podatku należy przechowywać do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego,
• w przypadku kontroli przez ZUS, Urząd Skarbowy należy kontrolującym udostępnić posiadane dokumenty, obiekty, składniki majątkowe związane z przedmiotem kontroli oraz umożliwić dokonywanie odpisów, wyciągów i notatek z udostępnianych dokumentów,
• dokumenty i wyjaśnienia, o które poprosi jednostka kontrolująca w ramach czynności sprawdzających należy dostarczyć lub przesłać bez zbędnej zwłoki,

Kary stosowane przez organy podatkowe i ZUS

Wszystkie powyższe obowiązki wynikają z ustaw podatkowych, ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jeżeli podatnik nie wywiązuje się z ustawowych obowiązków należycie, wówczas grożą mu ze strony organów państwowych różnego rodzaje kary. Każda z nich ma na celu dyscyplinowanie niesolidnych podatników.

Poniżej przedstawiono najczęstsze przewinienia podatników i najczęściej stosowane do tego typu przewinienia kary:

1. odsetki za zwłokę

Podstawową karą są odsetki za zwłokę, stosowana jest ona za nieterminowe wpłacanie zobowiązań podatkowych i ZUS. Odsetki za zwłokę nalicza się od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności do dnia wpłacenia zaległości włącznie. Podatnik nalicza je sam nie czekając na wezwanie z Urzędu Skarbowego lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nie nalicza się odsetek za zwłokę od nieterminowego opłacania podatków i składek, jeżeli wysokość odsetek nie przekracza 6,60 zł.

2. Grzywna

Kara grzywny stosowana jest między innymi w następujących sytuacjach:

• nie dopełnienie obowiązku terminowego opłacania podatków i składek ZUS,
• brak złożenia w terminie deklaracji i raportów,
• nie zgłoszenie wymaganych ustawą danych lub zgłoszenie danych nieprawdziwych,
• dla potrzeb składek ZUS zgłoszenie nieprawdziwych danych mających wpływ na wymiar składek,
• udzielenie nieprawdziwych wyjaśnień albo odmówienie wyjaśnień w sprawach mających wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego lub na wymiar składek ZUS,
• utrudnianie kontroli przeprowadzanych w firmie,
• nie dopełnienie obowiązku przekazania do ZUS lub urzędu Skarbowego stosownych deklaracji i raportów w przewidzianym ustawą terminie,

Kara grzywny jest najczęściej spotykaną sankcją, stosowana jest z reguły za przewinienia o mniejszym ciężarze gatunkowym. Nie ma cennika kar za określone przewinienia, których dopuszczają się podatnicy. Kara grzywny określana jest w stawkach dziennych Jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa – 720. Stawka dzienna w 2009 roku waha się od 42,53 gr do 17 013 zł.

Karę grzywny stosuje się również za wykroczenie skarbowe. Jeśli przewinienie podatnika będzie zakwalifikowane, jako wykroczenie skarbowe to grzywna może być wymierzona w granicach jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

3. Mandat karny

Kolejnym rodzajem kary jest mandat karny można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających jego podwójnej wysokości (w 2009 r. 2552 zł), a wyrokiem nakazowym w granicach nieprzekraczających jego dziesięciokrotnej wysokości (w 2009 r. 12 760 zł).

4. Opłaty dodatkowe

Opłaty dodatkowe – są to opłaty stosowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych reguluje je ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.

Pierwsza z tych opłat ma charakter uznaniowy, może być nałożona na płatnika za nieopłacenie przez niego składek ubezpieczeniowych lub opłacenie ich w zaniżonej wysokości. Wysokość tej opłaty nie jest sztywno określona stąd jej uznaniowy charakter maksimum to 100% nieopłaconych składek. ZUS uznaniową opłatę stosuje z reguły wobec płatników nagminnie uchylających się od opłacania składek lub ich nieterminowego przekazywania na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Drugi rodzaj opłaty dodatkowej reguluje art 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ta opłata dodatkowa stosowana jest wobec płatników, którzy przekazali do ZUS dokumenty z błędami. Dotyczy to dokumentów zgłoszeniowych lub rozliczeniowych w których błędy spowodowały, że ZUS nieterminowo przekazała składki do otwartego funduszu emerytalnego (ofe). Kara to płacona jest w wysokości odsetek od kwoty składki nieprzekazanej w terminie do otwartego funduszu emerytalnego.

W zależności od zakwalifikowania czynu zmienia się wysokość kary jaką można otrzymać. Nie ma cennika kar za poszczególne wykroczenia. Wysokość kary zawsze liczona jest od wysokości minimalnego wynagrodzenia za prace w roku 2009 jest to 1276,00 złotych.

Poniżej w tabeli przedstawiono kary stosowane przez organy podatkowe i ZUS, rodzaje przewinień i wysokość kar stosowanych przez organy państwowe: