Public relations i marketing - czym się różnią?

Public relations i marketing – czym się różnią?

Pojęcia „PR” oraz „marketing”, choć słusznie kojarzone ze sferą zarządzania biznesem, często używane są w niewłaściwych kontekstach i znaczeniach. Nieświadome posługiwanie się tym nazewnictwem może doprowadzić zaś do sytuacji, że w pewnym momencie trudno o skuteczną wymianę informacji, która, jak wiadomo, stanowi bazę dla działalności wszelkich przedsiębiorstw. Czym zatem jest marketing, a czym PR? Jakie są ich składowe? Na czym polega różnica między tymi pojęciami. Odpowiedzi na te pytania dostarcza niniejszy artykuł.

Public relations i marketing – czym się różnią?

Marketing – nie tylko reklama?

Otóż nie. Marketing jest bardzo złożonym zagadnieniem, na które składa się wiele obszarów działania. Nim jednak przejdziemy do charakterystyki poszczególnych z nich, warto pokusić się o próbę zdefiniowania samego pojęcia. Według Kotlera i Kellera sprowadzić je można do zaspokajania potrzeb, przy jednoczesnym uzyskiwaniu z tego tytułu zysków („Marketing”, s. 5.). Jest to bardzo skrótowe, ale trafiające w sedno ujęcie marketingu. Stanowi bowiem o jego istocie – dostarczaniu wartości innym we własnym interesie.

Czyni się to w realizacji wielu poziomów funkcjonowania przedsiębiorstwa. Najpopularniejszym, bazowym modelem, ukazującym te sfery działalności jest tzw. „model 4P”, autorstwa McCarthy’ego, który ujął marketing, jako sumę czterech składowych:

produktu (product),
ceny (price),
miejsca (place),
promocji (promotion).

Wedle tego modelu, marketing sprowadza się do wyprodukowania danego produktu (towaru lub usługi), udostępnienia go w określonej lokalizacji (na określonym rynku, w sklepie stacjonarnym, internetowym, na aukcji internetowej itd.), po konkretnej cenie (w realizacji strategii „spijania śmietanki”, a więc pozycjonowanie produktu w oczach odbiorców jako tego premium; wedle strategii penetracji, a więc niskich cen, z których pomocą możliwe będzie opanowanie rynku lub zgodnie ze strategią średnich cen, w której to pozostałe względem ceny elementy są tymi, którymi marka konkuruje z pozostałymi) i wypromowaniu go (a więc podjęciu działań, mających na celu przekazanie informacji o produkcie potencjalnym klientom i zachęcenie ich do zakupu).

Jak widać, marketing to nie tylko synonim dla słowa promocja, ale znacznie bardziej wielowymiarowe pojęcie. Nie powiedzieliśmy jednak o nim jeszcze wszystkiego…

Modele 7P i 8P, a miejsce PR-u w marketingu

Wspomniany model 4P był bowiem w późniejszym czasie rozbudowywany, w wyrazie czego powstały dwie jego udoskonalone wersje, znacznie bardziej przystające do obecnych realiów rynkowych. Pierwszy z nich – model 7P, autorstwa Boomsa i Bitnera, zakładał, że marketing to nie tylko produkt, cena, miejsce i promocja, ale również:

ludzie (people),
proces (process),
dowód fizyczny (physical evidence).

W końcu powstał również model 8P zakładający uzupełnienie swoich poprzednich wersji o element partnerstwa (partnership).

To właśnie w ramach elementów „ludzkich” i „partnerskich” odnajdywać można obecność public relations w strategii marketingowej przedsiębiorstwa, choć nie należy ich ze sobą utożsamiać.

Marketing, a wraz z nim jego składowe, są bowiem bardzo szerokim obszarem tematycznym. Wątek ludzki uwzględnia jednak zagadnienia, takie jak budowanie wyobrażeń o samej marce i jej produktach oraz ich późniejsze zakotwiczenie w umysłach odbiorców. Przenika się jednocześnie ze wspomnianym już partnerstwem, które przenosi marketing, a wraz z nim PR, we współczesne realia, w których to nie jednokierunkowa komunikacja czy zawieranie pojedynczych transakcji stanowi o sukcesie przedsiębiorstwa, ale budowanie z otoczeniem relacji, które zapewniają marce grono lojalnych jej, powracających do niej klientów, kontrahentów i pracowników.

Co to jest public relations?

Przez pojęcie public relations należy rozumieć świadomie kształtowany i kontrolowany przepływ informacji o firmie, pozwalający na zamierzone kształtowanie jej wizerunku, zarówno w umysłach klientów marki, jak i jej kontrahentów biznesowych i pracowników. Dzięki temu możliwe jest nie tylko odpowiednie zarządzanie informacją, ale również nawiązanie wspomnianych już relacji, kluczowych z punktu widzenia współczesnego biznesu.

Kiedy mowa o różnicach między marketingiem a PR-em, najwięcej mówią o nich główne cele, które stawiają przed sobą te obszary działań. O ile bowiem dla marketingu jest nim dostarczanie wartości z osiąganiem korzyści na własną rzecz, o tyle PR dąży do budowania i umacniania wizerunku, kreowania więzi i zaufania, prowadzenia dialogu z otoczeniem wewnętrznym i zewnętrznym oraz angażowania innych w ten dialog.

Obecnie trudno wyobrazić sobie skuteczny marketing bez PR-u. Bezpośrednie cele tego ostatniego pośrednio przyczyniają się bowiem do prowadzenia efektywnego marketingu.

PR a marketing