Co ze składką zdrowotną kiedy dochód w KPiR ulegnie zmianie w trakcie roku?

Zobacz nasz film o składce zdrowotnej w kosztach prowadzenia działalności

Opłacanie składki zdrowotnej od 2022 roku nabrało zupełnie nowego wymiaru. Pisaliśmy i piszemy wiele na ten temat. Niektóre kwestie nie zostały precyzyjnie określone w przepisach stąd sporo pytań i wątpliwości, które staramy się analizować. W dzisiejszej publikacji spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, co ze składką zdrowotną, kiedy dochód w PKPiR ulegnie zmianie w trakcie roku podatkowego.

Dokumenty rozliczeniowe ZUS – kiedy można je korygować?

Błędy w rozliczaniu czy to podatków, czy też składek ZUS mogą zdarzyć się każdemu. Przepisy co do zasady nie zabraniają składania korekty takich rozliczeń. Od 2022 roku przedsiębiorcy mają obowiązek przekazywania deklaracji ZUS co miesiąc, bez względu na to, czy zatrudniają pracowników, czy prowadzą działalność jednoosobowo. Ma to związek ze zmianą zasad rozliczania składki zdrowotnej, której wysokość w przypadku prowadzenia PKPiR zależy od kwoty dochodu. Tym samym każda miesięczna deklaracja ZUS może zawierać inne kwoty dochodu przyjęte do wyliczenia składki zdrowotnej. Zgodnie z regulacjami ZUS w przypadku błędów, które mogą się znaleźć na dokumentach rozliczeniowych, korekty dokumentów można dokonywać w terminie:

7 dni		30 dni
Od dnia zauważenia błędu	Od powiadomienia przez ZUS decyzją o stwierdzonych błędach	Od otrzymania protokołu kontroli z ZUS

Co ze składką zdrowotną, kiedy dochód w PKPiR ulegnie zmianie w trakcie roku podatkowego?

Do zmiany kwoty dochodu w trakcie roku podatkowego może dojść z różnych przyczyn. Może to być pomyłka, która będzie skutkowała podwyższeniem lub obniżeniem dochodu, od którego będzie naliczana składka na ubezpieczenie zdrowotne. Można mieć wątpliwości, czy korekty powinno się dokonywać już w trakcie roku podatkowego, czy dopiero po jego zakończeniu? Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych korekta podstawy wymiaru składek i należnej składki na ubezpieczenie zdrowotne wykazywanych w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące danego roku składkowego może być składana do ZUS nie później niż do końca drugiego miesiąca, licząc od upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego za ten rok kalendarzowy. Zatem korekta podstawy wymiaru składek i należnej składki na ubezpieczenie zdrowotne może być do ZUS złożona najpóźniej do 30 czerwca następnego roku. Pierwsze takie rozliczenie będzie składane do 30 czerwca 2023 roku za 2022 rok. W kwestii korygowania składki zdrowotnej w przypadku zmiany dochodu w trakcie roku podatkowego w rozliczeniach składanych na bieżąco zadano pytanie do ZUS, w odpowiedzi otrzymano informację, że:

W przypadku, gdy płatnik składek opodatkowany na zasadach ogólnych (podatek liniowy i skala podatkowa), nie uwzględni przy obliczaniu dochodu za dany miesiąc lub dochodu liczonego narastająco od początku roku wydatków w kosztach uzyskania przychodu, nie musi korygować rozliczeń za dany miesiąc. Przychody lub wydatki powinny zostać uwzględnione na bieżąco w rozliczeniach za kolejny okres rozliczeniowy (miesiąc), za który przekazywane są dokumenty rozliczeniowe do ZUS.

W ocenie ZUS nie ma potrzeby, żeby płatnik składek korygował miesięczną składkę zdrowotną wstecz, ponieważ i tak rozliczenie w zakresie przychodów/dochodów i wysokości składki zdrowotnej będzie ujmował w rozliczeniu rocznym.

Rozliczenie roczne składek zdrowotnych

W rozliczeniu rocznym składek zdrowotnych będą wykazywane zarówno niedopłaty, jak i nadpłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne. W tym miejscu rodzi się kolejne pytanie, czy w związku z tym, jeżeli będzie niedopłata składki zdrowotnej, to należy dokonać zapłaty wraz z należnymi odsetkami za zwłokę? W tej kwestii organ ZUS odpowiedział na swojej stronie internetowej w pytaniach i odpowiedziach udzielanych na początku 2022 r., że przepisy prawa przewidują rozliczenie dopłaty składki zdrowotnej za ubiegły rok, w dokumentach rozliczeniowych składanych za bieżący rok. Po zmianie przepisów od 1 lipca 2022 r. jeżeli dopłata zostanie rozliczona i opłacana razem ze składkami ZUS za miesiąc kwiecień danego roku, tj. w terminie do 20 maja, to nie będzie odsetek za zwłokę. Pierwsze dopłaty składki zdrowotnej nastąpią więc do 20 maja 2023 r. za 2022 rok. W przepisach jest mowa o przedsiębiorcach rozliczających się na zasadach ogólnych i podatkiem liniowym.

W przypadku powstania nadpłaty w składce zdrowotnej, to zgodnie z informacjami ZUS przedsiębiorca powinien złożyć wniosek o zwrot w terminie miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania rocznego, czyli do końca maja 2023 r. Taki wniosek, po złożeniu rozliczenia rocznego składki zdrowotnej, ma być, według publikowanych informacji na chwilę obecną, przygotowany przez ZUS na profilu informacyjnym płatnika składek. Jeżeli przedsiębiorca będzie posiadał zaległości w opłacaniu składek ZUS zwrot zostanie pomniejszony lub w ogóle nie będzie zrealizowany, jeśli kwota zaległości będzie przewyższała nadpłatę składek. W przypadku niezłożenia wniosku w terminie miesiąca, kwota zwrotu podlega rozliczeniu na koncie płatnika składek do końca roku, w którym upływa termin na złożenie zeznania podatkowego, czyli do końca 2023 roku. Jednak z wiążącymi informacjami na temat rozliczania składki zdrowotnej po zakończeniu roku składkowego należałoby jeszcze zaczekać do czasu pojawienia się aktualnych wyjaśnień ZUS czy być może zmiany przepisów w tym zakresie.

Podsumowanie

W świetle powyższych informacji należałoby uznać, że chyba nie ma potrzeby składania dokumentów korygujących składkę zdrowotną w trakcie 2022 roku, skoro można dokonać dopłaty składek po zakończonym roku bez odsetek za zwłokę. Z informacji uzyskanych od ZUS wynika, że jeżeli już ktoś będzie chciał skorygować dochód w trakcie roku dla prawidłowego wyliczenia składki zdrowotnej, nie musi tego robić wstecznie, poprzez korektę tylko na bieżąco. Z uwagi jednak na dokonywanie rozliczenia składki zdrowotnej w takiej formie po raz pierwszy właściwym będzie bieżące monitorowanie wprowadzanych zmian przepisów, ale również czytanie publikowanych wyjaśnień na ten temat. Jeżeli pojawią się jakieś nowe informacje w przestrzeni publicznej będziemy o tym informowali w naszych publikacjach.

Zobacz nasz film o składce zdrowotnej w kosztach prowadzenia działalności:

Małgorzata Jagusiak

Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.

Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.

Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.