Małgorzata Jagusiak
Poza podatkiem VAT część przedsiębiorców musi jeszcze płacić podatek akcyzowy, ten obowiązek dotyczy szerokiej gamy towarów. Obrót wyrobami akcyzowymi podlega pod przepisy ustawy o podatku akcyzowym, która jest bardzo obszerna. W dzisiejszej publikacji nas będzie interesował jedynie wycinek mówiący o elektronicznym dokumentowaniu obrotu wewnątrzwspólnotowego wyrobami akcyzowymi, chodzi o składanie dokumentu e-SAD.
Pojęcie wyrobów akcyzowych
W ustawie o podatku akcyzowym w słowniczku pojęć zostały zdefiniowanie m.in. wyroby akcyzowe.
Wyroby akcyzowe oznaczają:
- wyroby energetyczne – energię elektryczną,
- napoje alkoholowe,
- wyroby tytoniowe,
- susz tytoniowy,
- płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie
– Pełen wykaz wyrobów akcyzowych znajduje się w załączniku nr 1 do ustawy o podatku akcyzowym
– Do zapłaty podatku akcyzowego zobowiązane są te podmioty, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą
– Wszystkie podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą w obszarze wyrobów akcyzowych musisz być zarejestrowane w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA)
Od 1 lipca 2021 r. przedsiębiorcy mają obowiązek składania deklaracji akcyzowych jedynie elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC)
Wyroby akcyzowe są objęte szczególnym nadzorem, dlatego ustawodawca wprowadził obowiązek ich ewidencjonowania, wynika to wprost z ustawy o podatku akcyzowym. Dodatkowo obowiązują przepisy wykonawcze – Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy. Rozporządzenie reguluje sposób prowadzenia ewidencji, szczegółowy zakres danych, jakie powinny się tam znaleźć. Ewidencje i inne dokumentacje związane z obrotem wyrobami akcyzowymi mogą być prowadzone w formie papierowej lub elektronicznej. Jednak coraz bliżej jest wprowadzenie obowiązku elektronicznej ewidencji wyrobów akcyzowych, mówi się o 1 lutego 2024 r. Jednak obowiązek ten miał już wejść w 2022 roku, został przesunięty na 2023 rok i o kolejny rok do 2024 roku. Trzeba więc będzie jeszcze monitorować, czy aby na pewno zmiana przepisów wejdzie w życie w 2024 roku. E-ewidencja akcyzowa jeszcze nie obowiązuje, ale elektroniczne dokumentowanie obrotu wewnątrzwspólnotowego już tak, napiszemy więc o dokumencie e-SAD.
Elektroniczne dokumentowanie obrotu wewnątrzwspólnotowego wyrobami akcyzowymi – dokument e-SAD
Nowe zasady dokumentowania wewnątrzwspólnotowego obrotu wyrobami akcyzowymi zaczęły obowiązywać od 13 lutego 2023 roku. Wtedy to weszła w życie zmiana ustawy o podatku akcyzowym, zobaczmy na czym polega i jak wygląda ta procedura.
e-SAD
Jest to uproszczony dokument administracyjny, na podstawie którego przemieszcza się wyroby akcyzowe z załącznika nr 2 do ustawy i skażony alkohol etylowy, w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego lub dostawy wewnątrzwspólnotowej, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy
Dokument zastępujący e-SAD
Jeżeli system jest niedostępny (PUESC) wówczas można wypełnić dokument zastępujący e-SAD, który zawiera taki sam zakres informacji, jak e-SAD
Uprawniony wysyłający
Podmiot prowadzący skład podatkowy lub zarejestrowany wysyłający, musi być zarejestrowany jako podatnik podatku akcyzowego, wysyła wyroby akcyzowe na terenie UE na podstawie dokumentu e-SAD (dokumentu zastępującego e-SAD)
Uprawniony odbiorca
Podmiot prowadzący skład podatkowy lub zarejestrowany odbiorca, musi widnieć w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA), odbiera wyroby akcyzowe na terenie UE na podstawie dokumentu e-SAD (dokumentu zastępującego e-SAD)
Przemieszczanie wyrobów akcyzowych w ramach wewnątrzwspólnotowego przemieszczania wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, rozpoczyna się z chwilą wyprowadzenia wyrobów akcyzowych z miejsca wysyłki określonego w e-SAD lub w dokumencie zastępującym e-SAD i kończy się z chwilą odbioru wyrobów akcyzowych przez uprawnionego odbiorcę w miejscu odbioru określonym w e-SAD lub w dokumencie zastępującym e-SAD
Nadanie numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy
Przedsiębiorca, który chce dokonywać wewnątrzwspólnotowych nabyć lub dokonać jednorazowego nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy akcyzowej i alkoholu etylowego całkowicie skażonego musi posiadać numer akcyzowy uprawnionego odbiorcy. Jest to niezbędne do realizacji transakcji na podstawie dokumentu e-SAD. Wniosek o nadanie numeru składa się na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC).
Wniosek można autoryzować na trzy sposoby:
- Kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
- Podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą certyfikatu celnego.
- Podpisem zaufanym (profil zaufany).
Obowiązki uprawnionego odbiorcy nabywającego wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe
W przypadku gdy uprawniony odbiorca nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, na potrzeby wykonywanej na terytorium kraju działalności gospodarczej, jest obowiązany:
- bez wezwania organu podatkowego, złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklarację uproszczoną oraz obliczyć akcyzę i dokonać jej zapłaty na rachunek właściwego urzędu skarbowego, w terminie 10 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Dotyczy to przypadków, gdy nabywane wyroby akcyzowe są opodatkowane na terytorium Polski stawką akcyzy inną niż stawka zerowa,
- złożyć zabezpieczenie akcyzowe, przed wyprowadzeniem wyrobów akcyzowych z miejsca wysyłki w przypadku gdy nabywane wyroby są objęte stawką akcyzy inną niż stawka zerowa,
- złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklarację uproszczoną, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć akcyzę i dokonać jej zapłaty na rachunek urzędu skarbowego, w terminie 10 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Tak jak już to napisaliśmy wcześniej, deklaracje podatku akcyzowego składane są wyłącznie elektronicznie.
Dokumenty e-SAD – podsumowanie
Wprowadzenie obowiązku elektronicznego dokumentowania obrotu wewnątrzwspólnotowego wyrobami akcyzowymi jest kolejnym krokiem uszczelniania podatku akcyzowego. Wiąże się jednak z dodatkowymi obowiązkami, chociażby koniecznością uzyskania numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy. Niektórzy przedsiębiorcy muszą również składać zabezpieczenia akcyzowe. Elektroniczny obieg dokumentów na pewno usprawnia proces, ale jest dość zbiurokratyzowany.
650 
Dorota Łesak
Izabela Pięta
Krzysztof Janoś
