O czym warto wiedzieć, starając się o dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej?

Dotacja na rozpoczęcie działalności, udzielana przez Powiatowe Urzędy Pracy, jest obecnie jedną z najbardziej popularnych form dofinansowania, z których korzystają osoby bezrobotne pragnące założyć własną firmę. Starosta powiatu może przyznać bezrobotnemu dotację na działalność gospodarczą i związane z nią koszty pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa. Ta forma dofinansowania funkcjonująca w naszym kraju już od 2004 roku, kryje w sobie wiele zalet, jak i pułapek podatkowych, czekających na nowych przedsiębiorców.

Dotacja na rozpoczęcie działalności – zalety

Bezrobotny zakładając firmę może otrzymać obecnie ponad 19 tys. zł. na pokrycie kosztów związanych z rozpoczęciem swojej działalności. Kwota dotacji odpowiada maksymalnie sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia, liczonego z dnia udzielenia dotacji. Takie dofinansowanie może otrzymać tylko osoba o statusie bezrobotnej. W ubiegłym roku, dzięki środkom z Funduszu Pracy na rozpoczęcie działalności, powstało ponad 52 tys. firm! Jedną z najważniejszych zalet tego rodzaju dotacji stanowi przede wszystkim fakt, iż środki otrzymane z FP nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu. Na mocy art. 21 ust. 1 pkt. 121 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są jednorazowe środki przyznane bezrobotnemu na podjęcie działalności, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – a więc środki otrzymane z PUP-u na rozpoczęcie działalności gospodarczej przez bezrobotnego. Kolejną bardzo ważną zaletą jest fakt, iż większość wydatków sfinansowanych z tego rodzaju dotacji może stanowić koszt uzyskania przychodu. W art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdziemy zapisu, jak w przypadku wielu innych dotacji, mówiącego, iż wydatki sfinansowane z tej dotacji nie stanowią kosztów uzyskania przychodu. Muszą oczywiście spełniać warunki ogólne kosztów prowadzenia działalności, być właściwie udokumentowane oraz art. 23 nie może wykluczać tych wydatków z katalogu podatkowych kosztów uzyskania przychodu (np. wydatki na reprezentację).

Pułapki, na które należy zwrócić uwagę

Osoba, która skorzystała z dotacji, musi dochować warunków jej przyznania. Jednym z warunków ustawowych jest prowadzenie działalności przez przynajmniej 12 miesięcy. Inne warunki, oprócz zawartych w przepisach ogólnych ustawy i rozporządzeniach MF, mogą być szczegółowo określone przez Powiatowe Urzędy Pracy i są potem wyszczególnione w umowie dot. udzielonej dotacji. Jeżeli te warunki nie zostaną dochowane, wówczas dotacja podlega zwrotowi wraz z odsetkami. Bezrobotny zakładając firmę może otrzymać kwotę odpowiadającą aż sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Wiele PUP-ów limituje jednak rodzajowo wydatki, jakie mogą zostać sfinansowane z dotacji. Limity te są określane w regulaminie jej przyznawania. Mogą one dotyczyć np. procentowego udziału poszczególnych wydatków sfinansowanych z dotacji. Każdy PUP określa własne. Oznacza to po prostu, iż nie ma możliwości swobodnego wydawania środków pieniężnych z udzielonej dotacji – regulamin przyznawania dotacji oraz umowa określają szczegółowo, na co możemy wydać przyznane dofinansowanie. Warto oczywiście wiedzieć, iż można negocjować z PUP-em warunki udzielenia dotacji.

Limit pomocy de minimis

Kwota otrzymanej dotacji nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu. Nie wykazujemy jej także w zeznaniu rocznym. Lecz przyznana kwota stanowi tzw. pomoc de minimis, pomoc publiczną udzieloną podatnikowi przez państwo. Limit dopuszczalnej pomocy wynosi 200 tys Euro w ciągu kolejnych trzech lat. Pomoc de minimis to nie tylko udzielone dotacje czy prawo jednorazowej amortyzacji dla małych podatników, to również umorzenie zaległości podatkowych, niektóre zwolnienia podatkowe czy inne ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, programy pomocowe czy pomoc indywidualna. Przedsiębiorca musi więc dopilnować, aby nie przekroczyć maksymalnej kwoty pomocy publicznej w ciągu trzech kolejnych lat kalendarzowych (lat budżetowych). Sam wykorzystany limit jednorazowej amortyzacji zabiera więc małemu podatnikowi 150 tys. euro w ciągu trzech lat (3×50 tys. euro, czyli maksymalna suma jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od ŚT o wartości przekraczającej 3500zł, dokonywanych przez małego podatnika).

Rozliczenia podatkowe

Na przedsiębiorcę, który zamierza lub już korzysta ze środków dotacji, czyhają również inne pułapki, dotyczące najczęściej rozliczeń podatkowych. Wiele umów dotacji, w szczególności udzielone głównie na zakup środka trwałego o znacznej wartości, przewiduje, iż zakup ten musi zostać dokonany na osobę fizyczną – m.in. w celu zabezpieczenia ewentualnych należności wynikających z niedotrzymania przez podatnika warunków udzielenia dotacji. Takie rozwiązanie jest szczególnie niekorzystne dla przedsiębiorców, którzy planują od razu bycie czynnymi płatnikami VAT – tracą oni bowiem możliwość odliczenia podatku VAT od dokonanego zakupu przede wszystkim w związku z niewłaściwym jego udokumentowaniem z punktu widzenia przepisów dot. podatku VAT. Taki zakup jest bowiem traktowany jak wydatek prywatny, od zakupu którego nie przysługuje prawo odliczenia. Jednakże kiedy przedsiębiorca czynny płatnik VAT dokona wydatków, udokumentowanych fakturą VAT wystawionych na jego działalność gospodarczą, będzie mu przysługiwało odliczenie podatku naliczonego na zasadach ogólnych. Należy więc upewnić się, czy umowa dotacji nie przewiduje zakupu na osobę fizyczną, zamiast na osobę fizyczną prowadzącą DG.

Środki trwałe oraz koszty uzyskania przychodu

Kolejną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, to podatkowe koszty uzyskania przychodów. Większość wydatków sfinansowanych z dotacji zaliczymy do kosztów uzyskania przychodów. Nie dotyczy to jednak zakupu składników majątku firmy sfinansowanego z dotacji, który zostanie wpisany do Ewidencji Środków Trwałych przyszłej firmy (art. 23 ust 1. pkt 45). Jednakże odpisy od tej części wartości środka trwałego, którą sfinansowano ze środków innych niż dotacja, np. środki własne, kredyt, pożyczka, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu. Zasada ta dotyczy jednak tylko tych środków trwałych, które zostały wpisane do Ewidencji Środków Trwałych i są amortyzowane. Podatnik może nabywać rozmaite składniki majątku – niektóre z nich stanowią środki trwałe o wartości nieprzekraczającej 3500zł, a nawet 1500zł (np. kasa fiskalna). W takich przypadkach, jeżeli wartość poniesionego wydatku na zakup ŚT nie przekracza 3.500 zł, może on być zaliczony bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej, w miesiącu oddania ich do używania i wpisany do Ewidencji Wyposażenia. Poniżej kwoty 1500zł, nie ma obowiązku wpisywania składnika majątku do żadnej z powyższych ewidencji.

Zasady zaliczania w koszty i rozliczenia podatku VAT poszczególnych rodzajów wydatków sfinansowanych z dotacji

Towary handlowe

Jeżeli przedsiębiorca zakupił towary przed rozpoczęciem działalności, wykazuje te towary na remanencie początkowym (wykazywanym w kolumnie „13: Pozostałe wydatki”). Towary stają się kosztem dopiero w rozliczeniu rocznym. Podatek VAT wykazujemy w deklaracji w polu o nazwie „Kwota podatku naliczonego wynikającego ze spisu z natury, o którym mowa w art. 113 ust.5 ustawy” (na VAT-7 pole nr 45). Jeżeli nie przysługiwało nam odliczenie VATu (zakupy na osobę fizyczną), wówczas wartość towaru ujęta w spisie z natury jest wartością brutto (nieodliczony VAT jest kosztem). Korzystniej jest zakupić towary pierwszego dnia rozpoczęcia działalności lub później – będą one na bieżąco obniżały przychód (wykazywane w kolumnie 10: „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu”) oraz podatek VAT.

Wyposażenie

W przypadku składnika majątku stanowiącego wyposażenie (o wartości od 1500-3500 zł), istnieje obowiązek wpisania go do Ewidencji Wyposażenia. Wyposażenie zakupione od razu na firmę, nie jako osoba fizyczna, może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Oprócz ujęcia w EW, zakup jest wykazany w kolumnie „13: Pozostałe wydatki”. Czynnym płatnikom VAT przysługuje odliczenie VATu na zasadach ogólnych. W przypadku zakupu wyposażenia jako osoba fizyczna, możemy przekazać wyposażenie do majątku firmy. Jest wówczas wykazywane jako pozycja w Ewidencji Wyposażenia, nie jest jednak kosztem uzyskania przychodu.

Środki Trwałe oraz Wartości Niematerialne i Prawne

Zakupiony z dotacji składnik majątku o wartości przekraczającej 3500 zł, przedsiębiorca musi wpisać do Ewidencji Środków Trwałych, bądź też do Ewidencji Wartości Niematerialnych i Prawnych (np. w przypadku programu komputerowego). Te składniki są amortyzowane. Zgodnie z art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie zaliczamy do kosztów odpisów amortyzacyjnych od ŚT i WNiP sfinansowanych z dotacji na rozpoczęcie działalności. Jeżeli część wydatku sfinansowaliśmy z innych środków, to odpisy od wartości im odpowiadającej są kosztem uzyskania przychodu. Dowód umorzenia ŚT (odpis amortyzacyjny) jest wykazany jako koszt w kolumnie „13: Pozostałe wydatki”. Podatnik nabywający składniki majątku o wartości między 1500 a 3500 zł, może zaliczyć te składniki do Ewidencji Wyposażenia (wówczas wydatek ten będzie stanowił koszt zgodnie z w/w zasadami) lub do Ewidencji ŚT (wówczas wydatek sfinansowany z dotacji nie stanowi kosztu zgodnie z w/w zasadami). Nie ma obowiązku wpisania do rejestrów majątków składników o wartości poniżej 1500 zł (np. skaner), w związku z tym ich zakup wykazujemy bezpośrednio w kolumnie „13: Pozostałe wydatki”.

VAT od zakupu wyposażenia lub ŚT

Bez względu na fakt, czy zakup stanowi koszt uzyskania przychodu, czynnym płatnikom VAT dokonujących takiego zakupu bezpośrednio na firmę, przysługuje odliczenie VATu na zasadach ogólnych. Taką możliwość wniosła nowelizacja przepisów ustawy o podatku od towarów i usług obowiązująca od 1 grudnia 2008. Joanna Pindelska

O czym warto wiedzieć, starając się o dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej?

Dotacja na rozpoczęcie działalności – zalety

Pułapki, na które należy zwrócić uwagę

Limit pomocy de minimis

Rozliczenia podatkowe

Środki trwałe oraz koszty uzyskania przychodu

Zasady zaliczania w koszty i rozliczenia podatku VAT poszczególnych rodzajów wydatków sfinansowanych z dotacji

Towary handlowe

Wyposażenie

Środki Trwałe oraz Wartości Niematerialne i Prawne

VAT od zakupu wyposażenia lub ŚT

Najnowsze artykuły

Zmiana stawki VAT na artykuły spożywcze od kwietnia 2024

Czy Twoja firma powinna pojawić się na takich platformach społecznościowych jak X, Pinterest, Quora, Reddit, Wykop czy Twitch?

Projekt ustawy o sygnalistach w końcu przyjęty przez Rząd! Sprawdź, co zakłada projekt ustawy i czy musisz go wdrożyć w swojej firmie

AI transkrypcje i podsumowywanie audio: jak przekształcać długie nagrania w zwięzłe streszczenia?

Obowiązkowy KSeF – termin dla dużych firm od 1 lutego 2026 a dla innych 1 kwietnia 2026

Omnichannel – czym jest i dlaczego jest tak ważny? Spójrzmy na przykłady

O czym warto wiedzieć, starając się o dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej?

Dotacja na rozpoczęcie działalności – zalety

Pułapki, na które należy zwrócić uwagę

Limit pomocy de minimis

Rozliczenia podatkowe

Środki trwałe oraz koszty uzyskania przychodu

Zasady zaliczania w koszty i rozliczenia podatku VAT poszczególnych rodzajów wydatków sfinansowanych z dotacji

Towary handlowe

Wyposażenie

Środki Trwałe oraz Wartości Niematerialne i Prawne

VAT od zakupu wyposażenia lub ŚT

Powiązane artykuły

Najnowsze artykuły

Zmiana stawki VAT na artykuły spożywcze od kwietnia 2024

Czy Twoja firma powinna pojawić się na takich platformach społecznościowych jak X, Pinterest, Quora, Reddit, Wykop czy Twitch?

Projekt ustawy o sygnalistach w końcu przyjęty przez Rząd! Sprawdź, co zakłada projekt ustawy i czy musisz go wdrożyć w swojej firmie

AI transkrypcje i podsumowywanie audio: jak przekształcać długie nagrania w zwięzłe streszczenia?

Obowiązkowy KSeF – termin dla dużych firm od 1 lutego 2026 a dla innych 1 kwietnia 2026

Omnichannel – czym jest i dlaczego jest tak ważny? Spójrzmy na przykłady