Odliczenie VAT od WNT po zmianie przepisów

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dotyczy transakcji przeprowadzanych pomiędzy przedsiębiorcami w różnych krajach Unii Europejskiej. Od 2017 roku nie zawsze VAT należny i naliczony można było odliczyć w tym samym okresie rozliczeniowym. Sprawdźmy, co się zmieniło w pakiecie SLIM VAT 2.

Ogólna zasada rozliczania transakcji WNT

W przypadku dostawy towarów w ramach WNT obowiązek podatkowy w VAT zostaje przeniesiony na nabywcę towarów. Oznacza to, że taka transakcja musi być opodatkowana w VAT przez polskiego przedsiębiorcę, który dokonuje zakupów. Przy rozliczaniu WNT podatek VAT należny stanowi jednocześnie podatek VAT naliczony. Dla czynnego podatnika VAT, z pełnym prawem do odliczenia VAT naliczonego, będzie to więc transakcja neutralna podatkowo.

Kiedy można odliczyć VAT naliczony od WNT?

Zgodnie z ustawą VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Dodatkowo muszą być spełnione łącznie jeszcze dwa warunki:

1. Nabywca posiada fakturę dokumentującą dostawę towarów w ramach WNT. Taka faktura musi być w jego posiadania najpóźniej w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy w WNT.
2. Nabywca uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu WNT w JPK_V7, w którym jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

Przykład 1.

Pan Michał zakupił towar w ramach WNT od przedsiębiorcy z Niemiec, dostawa miała miejsce w październiku 2021 roku. Faktura została wystawiona do 15 listopada 2021 roku z datą 30 października 2021 r. Obowiązek podatkowy z tytułu WNT powstaje 30.10.2021 r. W związku z powyższym pan Michał wykaże VAT należny i naliczony od WNT w JPK_V7M składanym za miesiąc październik do 25 listopada 2021 r.

Co się zmieniło w SLIM VAT 2 od 7 września 2021 roku?

Przed zmianą przepisów, jeżeli przedsiębiorca nie otrzymał faktury dokumentującej WNT w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, to nie mógł dokonać rozliczenia podatku VAT należnego i naliczonego, w tym samym okresie rozliczeniowym. Po zmianie przepisów, od 7 września 2021 roku, zmieniła się ta zasada w związku z wyrokiem TSUE.

Po zmianie, jeżeli przedsiębiorca nie otrzyma faktury od WNT w terminie 3 miesięcy, będzie zobowiązany do pomniejszenia podatku VAT naliczonego w okresie, w którym upłynął 3-miesięczny termin.

Przykład 2.

Pan Jakub zakupił towary od przedsiębiorcy z Czech, dostawa miała miejsce w październiku 2021 r., jednak do 15 listopada nie otrzymał faktury. W takim przypadku obowiązek podatkowy powstał w listopadzie 2021 r. Faktura dotarła do pana Jakuba w marcu 2022 roku. Pan Jakub w JPK_V7 za miesiąc listopad wykazał podatek VAT należny i naliczony od WNT. Faktura dotarła do niego po upływie 3 miesięcy, dlatego w JPK_V7M za luty 2022 roku dokona pomniejszenia VAT naliczonego, ponieważ mijają 3 miesiące od powstania obowiązku podatkowego. Natomiast w miesiącu marcu, po otrzymaniu faktury, poprzez korektę JPK_V7M za listopad 2021 r. jeszcze raz odliczy podatek VAT naliczony od transakcji WNT. Przynajmniej tak na razie rozumiana jest ta zmiana przepisów (art. 86 ust. 10h ustawy o VAT).

Przebieg transakcji gospodarczej	Księgowania w JPK_V7	Miesiąc ujęcia w JPK_V7
Dostawa towarów z Czech w miesiącu październiku 2021 r., brak faktury sprzedaży	Z uwagi na nieotrzymanie faktury do 15 listopada 2021 r., obowiązek podatkowy powstał 15.11.2021 r. Faktura została zaksięgowana w JPK_V7 w ewidencji VAT zakupu i sprzedaży z wykazanym podatkiem VAT należnym i naliczonym w rozliczeniu za miesiąc listopad 2021 r.	Listopad 2021 r.
Brak faktury od kontrahenta z Czech	W miesiącu lutym 2022 roku upłynęły 3 miesiące od powstania obowiązku podatkowego w VAT. Pan Jakub ma obowiązek pomniejszyć podatek VAT naliczony za luty 2022 r. od transakcji WNT dokonanej w październiku 2021 r. a rozliczonej w listopadzie 2021 r.	Luty 2022 r.
Pan Jakub otrzymał fakturę w marcu 2022 roku	Należy dokonać korekty JPK_V7 za listopad, jeszcze raz odliczyć VAT naliczony	Listopad 2021 r.

Czyli w rezultacie w listopadzie będzie dwa razy odliczony VAT naliczony, a w lutym dojdzie do jego jednokrotnego zmniejszenia.

Jednym z warunków, aby odliczyć VAT naliczony jest wykazanie VAT należnego od WNT w JPK_V7, w którym powstał obowiązek jego rozliczenia. Czyli jeżeli zdarzyłby się taka sytuacja, że przez przeoczenie, jakaś transakcja nie została wykazana we właściwym okresie rozliczeniowym, to należy tego dokonać poprzez korektę JPK_V7.

Przykład 3.

Przedsiębiorca otrzymał fakturę WNT w miesiącu listopadzie 2021 r., jednak jej nie zaksięgował. Przypomniał sobie o tym fakcie dopiero w miesiącu grudniu. W takiej sytuacji powinien dokonać korekty JPK_V7M za miesiąc listopad i wykazać podatek VAT należny i naliczony od takiej transakcji w tym samym okresie rozliczeniowym.

Po zmianie przepisów od 7 września 2021 roku najwięcej wątpliwości budzi rozliczenie dwukrotne VAT naliczonego w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy w WNT, tak jak to zostało opisane w przykładzie 2. Jednak do czasu ewentualnej zmiany tego przepisu lub wydania objaśnień podatkowych wydaje się zasadnym przyjęcie takiego sposobu rozliczania.