Praca zdalna – projekt nowelizacji Kodeksu pracy część 1

Z powodu pandemii praca zdalna wpisała się na stałe do naszej rzeczywistości. Nic więc dziwnego, że wielu pracodawców powzięło mnóstwo wątpliwości i nie wiedziało, jakie ma prawa i obowiązki.

Od 2020 roku mówi się o zmianie przepisów i wpisaniu do ustawy Kodeks pracy regulacji dotyczących pracy zdalnej. Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii (MRPiT) przygotowało projekt zmian. W dzisiejszej publikacji przedstawimy jego założenia, posiłkując się również uzasadnieniem do projektu.

Czemu ma służyć wprowadzana zmiana Kodeksu pracy?

Czas pandemii COVID-19 dokonał transformacji w wielu obszarach życia, zarówno osobistego, jak i zawodowego. Pracodawcy i pracownicy musieli podjąć nowe wyzwania i nauczyć się wykonywania pracy zdalnie lub pracować w modelu hybrydowym. Zmiany okazały się tak daleko idące, że taki model wykonywania czynności zawodowych wpisał się już do naszej rzeczywistości.

Jak podaje MRPiT, ze względu na bardzo duże zainteresowanie pracą zdalną, zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców, zdecydowano o wprowadzeniu jej na stałe do przepisów Kodeksu pracy. Po wprowadzeniu zmian pracownicy i pracodawcy będą mogli korzystać z pracy zdalnej na stałe. Zobaczmy, o jakich zmianach jest mowa w projekcie.

Ogólne założenia wprowadzanych zmian

Zmiany, które mają być wprowadzone do Kodeksu pracy będą dotyczyły wszystkich pracowników i pracodawców, do których ma zastosowanie ta ustawa.

Bardzo ważna będzie kwestia gwarancji bezpieczeństwa i ochrony pracownika wykonującego pracę zdalną. Przepisy zmienianej ustawy będą obejmowały wykonywanie pracy w warunkach typowych, a nie nadzwyczajnych, nie każdy rodzaj pracy może być wykonywany w formie pracy zdalnej.

Główne kierunki zmian w ustawie Kodeks pracy

W projekcie ustawy zmieniającej Kodeks pracy pojawiły się następujące zmiany:

1. Wprowadzono definicję pracy zdalnej.

   Praca zdalna będzie to praca wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą, w tym w miejscu zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

   Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu, oznacza to, że praca będzie mogła być wykonywana np. 3 dni w tygodniu w siedzibie pracodawcy i 2 dni w miejscu zamieszkania pracownika. Nie będzie traktowane za pracę zdalną takie ustalenie z pracownikiem, że będzie on wykonywać czynności służbowe w miejscu wskazanym przez pracodawcę i uzgodnionym z pracownikiem. Nie będzie już wymogu świadczenia pracy regularnie i przekazywania pracodawcy wyników pracy.

   Porozumiewanie się na odległość z pracodawca będzie możliwe m.in. poprzez:

   • środki komunikacji elektronicznej,
   • telefon,
   • fax,
   • komunikatory internetowe.

   Pracodawca może również dokonywać analizy dokumentów opracowanych podczas pracy zdalnej.

2. Uzgodnienia dotyczące pracy zdalnej. Uzgodnienie będzie mogło nastąpić przy zawieraniu umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia, nie będzie wymagana forma pisemna. Aby pracownik mógł wykonywać pracę zdalną będzie musiał złożyć oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej i dopiero wówczas pracodawca będzie mógł wydać polecenie o pracy zdalnej.
3. Okoliczności, w których może być wydane polecenie pracy zdalnej.

   Wydanie takiego polecenia będzie możliwe w następujących sytuacjach nadzwyczajnych

   • np. stan klęski żywiołowej,
   • stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu,
   • stan wyjątkowy w zakładzie pracy, np. pożar, zalanie zakładu pracy.

   Jak można przeczytać w uzasadnieniu polecenie wykonywania pracy zdalnej przez pracodawcę będzie mogło zostać wydane tylko i wyłącznie z przyczyn obiektywnych (losowych) i niezależnych od pracodawcy oraz wyłącznie na określony czas.

4. Zasady wykonywania pracy zdalnej.

   Zasady wykonywania pracy zdalnej zgodnie z projektem będą uregulowane w:

   • porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową,
   • regulaminie – jeżeli nie dojdzie do zawarcia porozumienia z zakładową organizacją związkową oraz w przypadku, gdy u pracodawcy nie działa żadna organizacja związkowa po konsultacji z przedstawicielami pracowników,
   • jeżeli nie będzie zawierane porozumienie ze związkami zawodowymi lub w regulaminie pracy, wówczas zasady wykonywania pracy zdalnej będzie określać polecenie pracodawcy lub porozumienie zawarte z pracownikiem.
5. Wniosek o wycofanie pracy zdalnej.

   Każda ze stron, zarówno pracownik, jak i pracodawca będzie mógł się wycofać z pracy zdalnej w terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia takiej pracy.

6. Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę.

   Odmowa wyrażenia zgody pracownika na zmianę warunków wykonywania pracy w formie pracy zdalnej nie będą mogły stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę.

Ciąg dalszy informacji na temat projektowanych zmian w Kodeksie pracy część 2 jest dostępny w podlinkowanej publikacji.

Zobacz też materiał filmowy, w którym podsumowujemy proponowane zmiany: