Zastrzyk dodatkowej gotówki przydaje się zawsze – zarówno na bieżące wydatki, jak i na inwestycje – dlatego wielu przedsiębiorców staje w pewnym momencie przed pytaniem, czy wziąć kredyt lub pożyczkę na firmę. Często oba te pojęcia są używane jako zamienne, oznaczające po prostu formę zaciągniętego długu. Warto jednak wiedzieć, że pomiędzy kredytem a pożyczką istnieją znaczne różnice. Jakie? Kredyt realizowany jest przez banki w oparciu o ustawę Prawo bankowe, pożyczka może być natomiast udzielona przez osobę fizyczną, regulują ją więc przepisy Kodeksu cywilnego. Za obydwoma tymi terminami kryją się zatem różne prawa i obowiązki kredyto- lub pożyczkobiorcy.
Pożyczka
Zgodnie z art. 720. § 1. Kodeksu cywilnego:
“przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy (albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku), a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy (albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości)”.
Kwota pożyczki może zostać przekazana przelewem lub w gotówce. Pożyczka może być płatna (w tym przypadku dłużnik pożycza np. 100 zł, oddaje 100 zł i płaci pożyczkodawcy dodatkowe 50 zł jako cenę udzielenia pożyczki) lub nieodpłatna (w tym przypadku dłużnik pożycza np. 100 zł, oddaje 100 zł i nie płaci dodatkowych pieniędzy). Podstawowym warunkiem udzielenia jakiejkolwiek pożyczki jest to, że pieniądze muszą być własnością pożyczkodawcy. Umowa pomiędzy stronami może być zawarta zarówno na papierze (częsty wymóg instytucji bankowych i quasi-bankowych), jak i ustnie. W przypadku umowy ustnej warto jednak zwrócić uwagę na drugi paragraf art. 720:
§ 2. Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem.
Mimo że niedotrzymanie tego wymogu nie wiąże się z automatycznym unieważnieniem umowy, warto jest się do niego – chociażby na wszelki wypadek – dostosować. Strony nie muszą określać w umowie terminu zwrotu pieniędzy, ani celu udzielenia pożyczki. W chwili otrzymania pożyczki pożyczkobiorca staje się właścicielem pieniędzy, więc może je wydać w dowolny sposób. Nierzadko też pożyczkodawcy nie wymagają od pożyczkobiorcy udokumentowania swojej zdolności kredytowej i udzielają pożyczki na podstawie dowodu osobistego.
Kredyt
Udzielenie kredytu jest czynnością bankową. Zgodnie z art. 69 Prawa bankowego:
„Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”.
Co za tym idzie, obie strony obowiązkowo muszą spisać umowę. Zgodnie z art. 2 Prawa bankowego umowa powinna zawierać przede wszystkim: kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, a także wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje. Bank udziela więc kredytu zawsze na ściśle określony cel. Po otrzymaniu środków nie można ich wydawać w dowolny sposób, a kredytobiorca nie jest ich właścicielem. Ponadto umowa jest odpłatna: cenę kredytu stanowią prowizje, odsetki i opłaty. Kwota kredytu jest przekazywana przelewem, nigdy w gotówce. Przed udzieleniem kredytu bank sprawdza zdolność kredytową kredytobiorcy, a na samą decyzję kredytową czeka się od kilkunastu dni do kilku tygodni.
Kredyt czy pożyczka – porównanie
| Kredyt | Pożyczka |
| reguluje go Prawo bankowe | reguluje ją Kodeks cywilny |
| udziela go bank | udziela jej osoba fizyczna lub instytucja |
| umowa na piśmie | umowa ustna lub na piśmie |
| umowa odpłatna | umowa odpłatna lub nieodpłatna |
| dłuższy czas oczekiwania na kredyt | krótszy czas oczekiwania na pożyczkę („od ręki”) |
| przyznaje się na ściśle określony cel | przyznaje się na dowolny cel |
| środki otrzymuje się przelewem | środki otrzymuje się przelewem lub w gotówce |
| kredytobiorca nie jest właścicielem otrzymanych środków | pożyczkobiorca jest właścicielem otrzymanych pieniędzy |
| wymóg udokumentowania zdolności kredytowej | pożyczki przyznawane na okazanie dowodu osobistego |
Można założyć, że zaciągnięcie kredytu jest bezpieczniejsze niż wzięcie pożyczki. Ponieważ pożyczkę regulują przepisy Kodeksu cywilnego, w przypadku konfliktu stron swoich racji dochodzi się przed sądem. W przypadku kredytu kredytobiorca jest bardziej chroniony przez prawo. Kredyt wiąże się jednak z większymi formalnościami: spisaniem obszernej umowy, wymogiem udokumentowania zdolności kredytowej i oczekiwaniem na decyzję banku. Biorąc pożyczkę pieniądze można otrzymać właściwie „od ręki” i – co ważne – często bez prowizji, co w przypadku kredytu jest niemożliwe. Analiza obu tych form pozyskiwania środków pomoże zdecydować, która z nich będzie najkorzystniejsza dla danego przedsiębiorcy.
Zespół IFIRMAKreatywny zespół specjalistów tworzony przez osoby wyróżniające się doświadczeniem oraz wiedzą z różnych obszarów.
Świadomi potrzeb naszych czytelników, skupiamy się na tworzeniu zrozumiałych treści, które będą w stanie przybliżyć im często zawiłe zagadnienia z zakresu rachunkowości, marketingu, ekonomii, księgowości czy zarządzania. Ostateczny dobór bieżącej tematyki uzależniany jest od preferencji docelowych odbiorców, zmian zachodzących w biznesowym środowisku, a także samych doświadczeń i umiejętności specjalistów odpowiadających za proces tworzenia tekstów.
W efekcie zespół ekspertów Ifirma bierze czynny udział w rozwoju różnego rodzaju biznesów, pomagając zarówno ich założycielom, jak i pracownikom efektywniej organizować pracę przy wykorzystaniu jak najbardziej dopasowanych do potrzeb rozwiązań.
Rozumiejąc istotę profesjonalnego podejścia do poruszanych zagadnień, każdy tekst tworzony jest w oparciu o wiarygodne dane. Dodatkowo podejmowana tematyka ujmowana jest w logiczny i przejrzysty sposób, zwiększając tak istotną jasność przekazu, co pozytywnie wpływa na podkreślenie najbardziej użytecznych treści. W efekcie podejmowane przez nasz zespół praktyki w szerszej perspektywie można rozpatrywać jako dążenie do zwiększenia świadomości i wyczucia biznesowego osób aktywnie działających na rynku.