Ustawa o kryptowalutach – kiedy wejdzie w życie i jakie są jej założenia?

×

Aktualnie jest projektowana (nr projektu UC2) ustawa o kryptoaktywach, która precyzuje zasady nadzoru nad oferującymi, osobami ubiegającymi się o dopuszczenie kryptoaktywów do obrotu, emitentami tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem, a także dostawcami usług związanych z kryptoaktywami.

Projekt ustawy o kryptoaktywach – założenia

Projekt ustawy wynika z przyjęcia przez Parlament Europejski i Radę (UE) rozporządzenia 2023/1114 z 31 maja 2023 r. dotyczącego rynków kryptoaktywów oraz zmian w rozporządzeniach (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010, jak również dyrektywach 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. Urz. UE L 150 z 09.06.2023, str. 40).

Kluczowe rozwiązania zawarte w proponowanych przepisach projektu ustawy o kryptoaktywach obejmują:

• Wyznaczenie Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) jako właściwego organu do stosowania rozporządzenia 2023/1114 oraz wprowadzenie narzędzi umożliwiających skuteczne wykonywanie nadzoru i realizację postanowień tego rozporządzenia przez KNF.
• Określenie obowiązków dla emitentów tokenów związanych z kryptoaktywami i e-pieniądzem, jak również dla dostawców usług kryptoaktywowch, w tym obowiązek przekazywania KNF informacji dotyczących ich działalności, które podlegają ocenie nadzorcy.
• Przyznanie KNF uprawnień nadzorczych w przypadku naruszeń przepisów rozporządzenia 2023/1114, a także aktów delegowanych i wykonawczych, oraz umożliwienie stosowania środków mających na celu zapobieganie takim naruszeniom przez podmioty nadzorowane.
• Wprowadzenie możliwości nakładania sankcji przez KNF na oferujących, emitentów lub osoby ubiegające się o dopuszczenie kryptoaktywów, oraz wprowadzenie kompetencji do nakładania kar pieniężnych na pośredników w transakcjach kryptoaktywów lub realizujących te transakcje. KNF będzie miała również środki sankcyjne wobec dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.
• Wprowadzenie odpowiedzialności karnej dla podmiotów nadzorowanych, z uwzględnieniem stopnia przewinienia, co ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa obrotu, ochrony konsumentów, państwa oraz inwestorów.
• Ustalenie zasad tajemnicy zawodowej w zakresie informacji uzyskanych przy świadczeniu usług związanych z kryptoaktywami, z określeniem sytuacji, w których ujawnienie takich informacji nie stanowi naruszenia tajemnicy zawodowej oraz wskazaniem podmiotów, którym można ujawniać te informacje.
• Możliwość składania oświadczeń woli w formie elektronicznej w odniesieniu do usług związanych z kryptoaktywami lub ich oferty publicznej, z równoważnością takich oświadczeń woli z oświadczeniami składanymi w formie pisemnej, wymagającymi specjalnych rygorów.

Co zakłada ustawa o kryptowalutach?

Projekt ustawy o kryptoaktywach ma się składać z 8 rozdziałów, które będę regulować następujące kwestie:

• Rozdział I – przepisy ogólne.
• Rozdział II – tajemnica zawodowa:
  • dotyczy informacji obejmujących chronionych prawem interesów podmiotów, na rzecz których są świadczone usługi w zakresie kryptoaktywów;
  • do zachowania tajemnicy zawodowej są obowiązane osoby:
    • wchodzące w skład organów statutowych, tj. dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub podmioty pozostające z dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze;
    • pozostające w stosunku pracy, zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów lub podmiotami pozostającymi z dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze;
  • dostawca usług związanych z kryptoaktywami zobowiązany jest wdrożyć odpowiednie rozwiązania techniczne i organizacyjne, które gwarantują ochronę tajemnicy zawodowej, a także opracować i wprowadzić regulamin dotyczący ochrony informacji objętych tajemnicą zawodową;
  • regulamin powinien zawierać szczegółowe rozwiązania stosowane przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów oraz sposób przepływu informacji u dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, w tym obieg dokumentów.
• Rozdział III – obowiązki informacyjne:
  • dotyczą one emitentów tokenów powiązanych z aktywami, emitentów tokenów będących e-pieniądzem oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zobowiązani będą do przekazywania Komisji wszelkich informacji dotyczących ich kondycji finansowej oraz zdarzeń, które mogą wpłynąć na działalność związaną z emisją tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniędzmi.
• Rozdział IV – odpowiedzialność cywilna w związku z dokumentem informacyjnym:
  • odpowiedzialność cywilna będzie przewidziana za szkodę powstałą w wyniku błędnego tłumaczenia informacji zawartych w dokumencie informacyjnym przygotowanym przez podmioty, o których mowa w art. 15, art. 26 oraz art. 52 rozporządzenia 2023/1114 oraz podmioty sporządzające lub biorące udział w sporządzeniu informacji.
• Rozdział V – nadzór nad rynkiem kryptoaktywów:
  • komisja ma uprawnienie do przeprowadzania kontroli działalności emitentów tokenów powiązanych z aktywami, emitentów tokenów będących e-pieniądzem, oferujących, osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów w celu weryfikacji zgodności ich działalności z przepisami ustawy;
  • komisja ma uprawnienie do nałożenia na kontrolowanego karę pieniężną do 20 mln zł, jeśli kontrolowany podmiot uniemożliwia lub utrudnia rozpoczęcie bądź przeprowadzenie kontroli, w tym nie wypełnia swoich obowiązków lub blokuje wykonywanie wymaganych czynności;
  • dokonanie blokady adresu rozproszonego rejestru i rachunków oraz wstrzymanie transakcji przez przewodniczącego Komisji lub jego zastępcy poprzez wystąpienie do podmiotu nadzorowanego z pisemnym żądaniem dokonania blokady, na okres nieprzekraczający 96 godzin od momentu wskazanego w żądaniu, adresu rozproszonego rejestru, rachunku kryptoaktywów w rozproszonym rejestrze, a także rachunku bankowego i rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej;
  • powyższe może nastąpić w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa określonego w Rozdziale 6 projektu ustawy;
  • prowadzenie rejestr domen internetowych oraz adresów IP.
• Rozdział VI – przepisy karne:
  • art. 76 projektowanej ustawy – osoba, która w imieniu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej nie zmienia lub nie publikuje zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywów, podlega karze grzywny do 1 mln zł, karze pozbawienia wolności do 2 lat lub obu tym karom łącznie;
  • art. 77 projektowanej ustawy – osoba odpowiedzialna za dokument informacyjny, która podaje nieprawdziwe lub zataja istotne informacje dotyczące tokenów powiązanych z aktywami lub e-pieniądzem, podlega karze grzywny do 5 mln zł, karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat lub obu tym karom łącznie. W przypadku mniejszej wagi czynu, kara będzie niższa;
  • art. 78 projektowanej ustawy – osoba prowadząca działalność związaną z kryptoaktywami bez uprawnienia podlega karze grzywny do 5 mln zł, a ta sama kara dotyczy osób działających w imieniu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej;
  • art. 79 – osoba ujawniająca lub wykorzystująca informacje stanowiące tajemnicę zawodową, podlega karze grzywny do 1 mln zł, karze pozbawienia wolności do 3 lat lub obu tym karom łącznie. Kara dotyczy także osób działających w imieniu podmiotów prawnych;
  • art. 80 – osoba, która bez uprawnień używa nazw związanych z usługami kryptoaktywów lub wprowadza w błąd klientów, podlega karze grzywny do 1 mln zł, karze pozbawienia wolności do 2 lat lub obu tym karom łącznie;
  • art. 81 – osoba, która nie udziela wymaganych informacji lub nie przekazuje dokumentów na żądanie, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny;
  • art. 82 – osoba, która nie przechowuje dokumentacji związanej z działalnością kryptoaktywów, nie przenosi praw i obowiązków lub nie wydaje wymaganych dokumentów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny;
  • art. 83 – osoba, która utrudnia lub udaremnia Komisji przeprowadzenie kontroli, podlega karze grzywny do 500 tys zł, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat. Kara dotyczy także osób działających w imieniu podmiotów prawnych.
• Rozdział VII – zmiany w przepisach obowiązujących.
• Rozdział VIII – przepisy przejściowe, dostosowujące i przepis końcowy.

Ustawa o kryptowalutach podsumowanie

W dniu 30 grudnia 2024 r. upłynął termin przyjęcia przepisów regulujących spółki z branży kryptowalut i do dziś ustawa nie weszła w życie. Aktualnie projekt znajduje się pod weryfikacją komisji prawniczej. Z procesem legislacyjnym zapoznasz się tutaj.

Stan prawny na dzień: 29.01.2025 r.