PPK 2026 – planowane zmiany w PPK i funduszach inwestycyjnych

×

Od nowego roku autozapis obejmie również osoby w wieku 55–70 lat, wpłaty będzie można łatwiej dostosować do dochodów pracowników, a korzystanie ze zgromadzonych środków stanie się prostsze i szybsze. To dobra wiadomość dla uczestników, którzy zyskają większą kontrolę nad swoimi oszczędnościami, oraz dla pracodawców, którzy będą mogli sprawniej zarządzać PPK w swoich firmach.

Więcej o planowanych zmianach w PPK przeczytasz w poniższym artykule!

Czym jest PPK i kogo obejmuje?

Pracownicze Plany Kapitałowe to powszechny system oszczędzania, w którym uczestniczą osoby zatrudnione oraz pracodawcy. Dzięki PPK pracownicy mogą regularnie oszczędzać, a ich kapitał rośnie dzięki wpłatom własnym, pracodawcy oraz wsparciu państwa w postaci dopłat rocznych.

Kto tworzy PPK? Obowiązki pracodawcy

Każdy pracodawca zatrudniający przynajmniej jedną osobę, od której odprowadzane są obowiązkowe składki emerytalno-rentowe, ma obowiązek utworzenia PPK. Realizuje to poprzez zawarcie dwóch umów:

• UMOWA O ZARZĄDZANIE PPK – z wybraną instytucją finansową (np. TFI, PTE, bank lub zakład ubezpieczeń), która będzie zarządzać środkami uczestników.
• UMOWA O PROWADZENIE PPK – w imieniu i na rzecz zatrudnionych pracowników.

Podmioty zwolnione z obowiązku tworzenia PPK

Nie każdy przedsiębiorca musi zawierać umowę o PPK. Zwolnione są m.in.:

• MIKROPRZEDSIĘBIORCY – jeśli wszyscy pracownicy zrezygnują z uczestnictwa w PPK
• PRACODAWCY PROWADZĄCY PRACOWNICZY PROGRAM EMERYTALNY (PPE) – w którym uczestniczy co najmniej 25% pracowników, a składka podstawowa wynosi minimum 3,5% wynagrodzenia

Dla kogo jest PPK? Kto może uczestniczyć?

Do PPK automatycznie zapisywane są wszystkie osoby pełnoletnie, zatrudnione na podstawie umów, od których odprowadzane są składki emerytalno-rentowe. Należą do nich:

• pracownicy na etacie,
• osoby wykonujące pracę nakładczą,
• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osoby pracujące na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług,
• członkowie rad nadzorczych wynagradzani za pełnienie funkcji,
• osoby na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński.

Zasady uczestnictwa w PPK – automatyczny zapis i dobrowolność

• OSOBY PONIŻEJ 55 ROKU ŻYCIA: takie osoby są zapisywane do PPK automatycznie, chyba że złożą deklarację rezygnacji.
• OSOBY W WIEKU 55 – 70 LAT: takie osoby mogą przystąpić do programu na własny wniosek. Pracodawca ma obowiązek poinformować je o tej możliwości.
• ZMIANY OD 2026 ROKU: osoby w wieku 55-70 lat zostaną objęte automatycznym zapisem, co znacznie zwiększy liczbę uczestników programu.

Warto pamiętać, że każdy uczestnik może w dowolnym momencie zrezygnować z PPK lub ponownie do niego przystąpić.

Zmiany w PPK od 2026 roku

Zmiany w Pracowniczych Planach Kapitałowych mają sprawić, że system stanie się bardziej przyjazny, elastyczny i dostępny dla szerszej grupy uczestników. Dzięki nim osoby oszczędzające w PPK zyskają większą kontrolę nad swoimi środkami, a długoterminowe gromadzenie kapitału będzie prostsze i bardziej efektywne. Do najważniejszych zmian należą:

• KRÓTSZY CYKL AUTOZAPISU I WIĘKSZY ZASIĘG SYSTEMU – zmiany obejmują skrócenie cyklu tzw. autozapisu, czyli ponownego zapisywania pracowników do PPK, tj. z 4 lat do 3 lat. Nowością ma być również objęcie automatycznym zapisem pracowników w wieku 55–70 lat, którzy dotychczas mogli przystąpić do PPK tylko na własny wniosek. Celem tych zmian jest zwiększenie liczby uczestników i zachęcenie do długoterminowego oszczędzania.
• NOWE PROGI DOCHODOWE I ELASTYCZNOŚĆ WPŁAT – projekt przewiduje aktualizację progów uprawniających do obniżenia składki własnej z 2% do 0,5%. Zmiana ta ma chronić osoby o niższych zarobkach przed zbyt dużym obciążeniem, szczególnie w kontekście rosnącej płacy minimalnej.
• UPROSZCZENIE WYPŁAT I WIĘKSZA ELASTYCZNOŚĆ KORZYSTANIA Z OSZCZĘDNOŚCI – od nowego roku zmodyfikowane zostaną również zasady wcześniejszej wypłaty środków (np. w przypadku ciężkiej choroby czy utraty pracy). Dzięki nim uczestnicy PPK mają mieć większą swobodę w dysponowaniu oszczędnościami bez utraty korzyści podatkowych.

Zmiany w funduszach inwestycyjnych – wdrożenie dyrektywy (UE) 2024/927

Cel dyrektywy 2024/927

Projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz ustawy o pracowniczych planach kapitałowych ma na celu wdrożenie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/927 z 13 marca 2024 r.

Dyrektywa ta modyfikuje wcześniejsze przepisy dotyczące funduszy inwestycyjnych:

• DYREKTYWĘ 2011/61/UE (AIFMD) – w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi
• DYREKTYWĘ 2009/65/WE (UCITS) – dotyczącą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe

Nowe przepisy wprowadzają spójne zasady w całej UE dotyczące:

• udzielania pożyczek przez fundusze
• zarządzania płynnością
• raportowania nadzorczego
• delegowania funkcji (outsourcingu)
• świadczenia usług depozytariusza i powiernika

Termin wdrożenia dyrektywy w Polsce upływa w dniu 16 kwietnia 2026 r.

Wśród najważniejszych zmian wynikających z dyrektywy UE 2024/927 wyróżniamy:

• NOWY TYP FUNDUSZU – FUNDUSZ POŻYCZKOWY: wprowadzony zostanie nowy rodzaj funduszu inwestycyjnego zamkniętego, którego główną działalnością będzie udzielanie pożyczek. Minimum 50% aktywów netto takiego funduszu ma być przeznaczone na pożyczki, podczas gdy inne fundusze zamknięte będą mogły udzielać pożyczek tylko do 20% aktywów netto (obecnie 50%). Celem jest uporządkowanie działalności pożyczkowej funduszy i zwiększenie bezpieczeństwa uczestników.
• JEDNOLITE ZASADY ZARZĄDZANIA PŁYNNOŚCIĄ: każde TFI lub zarządzający alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi będzie musiał wybrać dla swoich funduszy co najmniej dwa z dziewięciu narzędzi zarządzania płynnością (dla funduszy rynku pieniężnego – jedno). Wybór musi wynikać ze specyfiki funduszu, zostać wskazany w statucie i zgłoszony KNF, co ma zapobiegać nagłemu odpływowi kapitału w sytuacjach kryzysowych.
• PRECYZYJNIEJSZE ZASADY OUTSOURCINGU: nowe przepisy wprowadzają podział funkcji powierzanych podmiotom zewnętrznym na podstawowe (kluczowe dla zarządzania funduszem) i dodatkowe (wspierające działalność operacyjną). Towarzystwa muszą zapewnić zgodność z przepisami oraz ujawniać w prospektach wykaz zleconych zadań, co zwiększa transparentność rynku.
• NOWE ZASADY DOTYCZĄCE NAZW FUNDUSZY: zakaz stosowania nazw wprowadzających w błąd – nazwa funduszu lub alternatywnej spółki inwestycyjnej musi być jasna, rzetelna i przejrzysta, co zwiększa ochronę inwestorów detalicznych.
• USŁUGI DEPOZYTARIUSZA – BEZ OTWARCIA NA PODMIOTY ZAGRANICZNE: depozytariusz funduszu musi mieć siedzibę w Polsce, co ma zapewnić lepszą ochronę środków uczestników i skuteczniejszy nadzór KNF, mimo że dyrektywa dopuszcza możliwość korzystania z zagranicznych depozytariuszy.

Jakie znaczenie mają te zmiany?

Zmiany w funduszach inwestycyjnych, wynikające z dyrektywy UE 2024/927, mają pośredni, ale istotny wpływ na funkcjonowanie PPK. Ponieważ środki zgromadzone w PPK są inwestowane w fundusze zarządzane przez TFI, nowe przepisy przekładają się na:

• Większe bezpieczeństwo i ochronę uczestników PPK
• Wyższą transparentność i kontrolę nad inwestycjami
• Większą elastyczność wpłat i wypłat
• Lepsze dostosowanie zasad PPK do realiów rynku finansowego

Jak przygotować firmę na zmiany w PPK 2026?

Jeżeli prowadzisz firmę, planowane zmiany w PPK od 2026 roku to idealny moment, aby przejrzeć obowiązki i procedury związane z obsługą systemu zarówno w firmach już uczestniczących w PPK, jak i w tych, które dotychczas były z niego zwolnione.

Poniżej przedstawiamy 5 kroków, które warto podjąć już teraz:

• Przejrzyj umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK;
• Przygotuj się na rozszerzony autozapis;
• Zadbaj o komunikację z pracownikami (warto przygotować jasne materiały informacyjne lub krótkie szkolenia, które wyjaśnią na czym polega system PPK, jakie korzyści wynikają z uczestnictwa, w jaki sposób można zrezygnować lub ponownie przystąpić do programu);
• Zweryfikuj politykę kadrowo-finansową.

Podsumowanie

Planowane zmiany w PPK od 2026 roku wprowadzają szereg ułatwień i nowych rozwiązań, które zwiększą dostępność, elastyczność i bezpieczeństwo systemu. Przedsiębiorcy powinni już teraz zweryfikować swoje obowiązki, aktualne umowy i procedury obsługi PPK, przygotować się na rozszerzony autozapis oraz zadbać o komunikację z pracownikami. Jednocześnie warto zwrócić uwagę na nowe możliwości inwestycyjne funduszy i sprawdzić politykę kadrowo-finansową firmy, aby sprawnie dostosować się do zmian i zapewnić efektywne funkcjonowanie systemu w nowej rzeczywistości prawnej.