Umowa o dostarczeniu treści cyfrowych jako element regulaminu sprzedaży produktów cyfrowych

Umowa o dostarczeniu treści cyfrowych – materiał video

 

Fakt, że produkty te mają nieograniczony dostęp dla każdego i praktycznie do każdego mobilnego urządzenia dodatkowo przyciąga grono zwolenników cyfryzacji. Jednakże poza szeregiem zalet wynikających z możliwości sprzedaży i nabycia produktów cyfrowych, należy zastanowić się nad kwestią prawnych uregulowań dotyczących czynności prawnych obejmujących przede wszystkim ich sprzedaż.

Treści cyfrowe

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić główne pojęcie w tymże temacie, tj. treść cyfrową. Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta są to dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej.

Co stanowi więc treść cyfrową? Zgodnie z motywem 19 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE treści cyfrowe oznaczają dane wytwarzane i dostarczane w formie cyfrowej, takie jak: programy komputerowe, aplikacje, gry, muzyka, nagrania wizualne lub teksty, bez względu na to, czy dostęp do nich osiąga się poprzez pobieranie czy poprzez odbiór danych przesyłanych strumieniowo, na nośniku materialnym czy przy użyciu jakichkolwiek innych środków.

W piśmiennictwie zaś wyjaśnia się, że Pojęcie treści cyfrowej wymaga wyróżnienia normatywnego ze względu na jej specyfikę jako przedmiotu obrotu prawnego, który w ostatnich latach nabiera szczególnego znaczenia. Treści cyfrowe mają postać niematerialną, mogą być wielokrotnie powielane i zapisywane na nośnikach. Potencjalnie może z nich korzystać nieograniczony krąg użytkowników. Dostarczanie tych treści (za pomocą nośnika materialnego lub w inny sposób) oraz korzystanie z nich zależy na ogół od skomplikowanych uwarunkowań technologicznych. Przyjmuje się, że – przy zawarciu umowy – użytkownik treści cyfrowych powinien otrzymać odpowiednie informacje o tych uwarunkowaniach (funkcjonalności i interoperacyjności treści cyfrowych).

Regulamin sprzedaży produktów cyfrowych

Podstawa prawna

Nie ma wprawdzie prawnych uregulowań tudzież wytycznych określających niezbędne elementy regulaminu sprzedaży produktów cyfrowych. Oznacza to, iż obowiązki przedsiębiorcy w zakresie konstrukcji zapisów regulaminu powinny być oparte o ogólne przepisy prawa, które w sposób chociażby pośredni wyznaczają kierunek stworzenia przepisów regulujących zasady postępowania w przedmiocie sprzedaży produktów cyfrowych. Do takich regulacji należą następujące akty prawne, tj.:

• ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta;
• ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów;
• ustawa 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną;
• inne akty prawa unijnego, przykładowo:

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I);

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady;

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych;

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającą rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE i uchylającą dyrektywę 1999/44/WE.

Elementy regulaminu

Poniższe elementy co prawda stanowią standardowe zapisy regulaminu sklepu internetowego, niemniej jednak można je wykorzystać w regulaminie dotyczącym sprzedaży produktów cyfrowych, który nie odbiega w żaden sposób od regulaminu standardowo sklepu prowadzonego online:

• dane identyfikujące przedsiębiorcę;
• charakterystyka oferty, tj. produktów lub treści cyfrowych oferowanych przez przedsiębiorcę;
• charakterystyka warunków świadczenia usług drogą elektroniczną, w tym wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca;
• warunki zawarcia umowy sprzedaży;
• procedura składania reklamacji i dokonywania zwrotów;
• RODO;
• cena produktu;
• określenie sposobu i terminu płatności;
• wskazanie sposobów i kosztów dostawy sprzedawanego produktu lub treści cyfrowej;
• postanowienia końcowe dotyczące możliwości pozasądowego rozwiązywania sporów.

Więcej na temat regulaminu sklepu internetowego znajdziesz tutaj.

Dodatkowo należy mieć na uwadze szczególnie charakterystyczną dla sprzedaży produktów (treści cyfrowych) umowę sprzedaży nazywaną, zgodnie z motywem 19 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE umowę o dostarczenie treści cyfrowych, która powinna stanowić nieodzowny element regulaminu sprzedaży produktów cyfrowych.

WAŻNE

Gdy konsument pobiera odpłatnie w sieci aplikację na stronie danego przedsiębiorcy, instaluje aplikację na swoim urządzeniu i może z niej korzystać przez czas nieoznaczony, to zasadne wydaje się stosowanie do zawartej umowy przepisów o umowie sprzedaży , mimo, że nie stanowi o stricte umowy sprzedaży tylko umowę o dostarczanie treści cyfrowych, na co należy zwrócić uwagę w regulaminie.

Umowa o dostarczenie treści cyfrowych – zagadnienia ogólne

Prawo odstąpienia od umowy

Zgodnie we wspomnianym we wcześniejszej części niniejszego artykułu motywem 19 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE:

• Tak jak w przypadku umów, których przedmiotem jest dostarczanie wody, gazu lub energii elektrycznej, w przypadku gdy nie są one wystawione na sprzedaż w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, lub dostarczanie centralnego ogrzewania, umowy, których przedmiotem jest dostarczanie treści cyfrowych, które nie są dostarczane na nośniku materialnym, nie powinny być klasyfikowane, do celów niniejszej dyrektywy, ani jako umowy sprzedaży, ani jako umowy o świadczenie usług;
• W przypadku takich umów konsument powinien mieć prawo do odstąpienia od umowy, chyba że wyraził zgodę na rozpoczęcie wykonywania umowy w okresie na odstąpienie od umowy i przyjął do wiadomości, że w związku z tym utraci prawo do odstąpienia od umowy.

Powyższe kwestie wskazane w motywie 19 preambuły do omawianej dyrektywy dotyczą przede wszystkim prawa odstąpienia od umowy. Kwalifikacja określonej treści jako treści cyfrowej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy o prawach konsumenta ma wpływ na to, czy konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy.

Zgodnie z przepisem art. 38 pkt 13 ustawy o prawach konsumenta prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umów o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.

Dodatkowe obowiązki informacyjne

Dodatkowo przedsiębiorca – sprzedawca ma obowiązek, zgodnie z analizowanym motywem 19 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE poza ogólnymi wymogami informacyjnymi poinformowania konsumenta o funkcjonalnościach i mającej znaczenie interoperacyjności treści cyfrowych:

• Pojęcie funkcjonalności powinno odnosić się do możliwych sposobów wykorzystywania treści cyfrowych, na przykład do śledzenia zachowania konsumenta; powinno również odnosić się do braku lub do istnienia jakichkolwiek ograniczeń technicznych, takich jak ochrona za pośrednictwem zarządzania prawami autorskimi do treści cyfrowych lub kodowania regionalnego;
• Pojęcie mającej znaczenie interoperacyjności ma opisywać informacje dotyczące standardowego sprzętu i oprogramowania komputerowego, z którym treści cyfrowe są kompatybilne, na przykład: system operacyjny, wymagana wersja oraz pewne cechy sprzętu komputerowego.

Ponadto, w wypadku zawarcia umowy (w tym umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa), której przedmiotem jest dostarczenie konsumentowi treści cyfrowej przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta o funkcjonalności wspomnianej treści cyfrowej i o technicznych środkach jej ochrony, jak również o mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o czym była szerzej mowa we wcześniejszej części niniejszego artykułu.

Konsument nie ponosi kosztów dostarczania treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym w sytuacjach opisanych w przepisie art. 36 pkt 1 ustawy o prawach konsumenta.

Podsumowanie

Nie ulega wątpliwości, ze sprzedaż internetowa zawiera wachlarz możliwości, albowiem nie ogranicza się ona do sprzedaży produktów materialnych (namacalnych), ale również tych niematerialnych w wersji elektronicznej. Nieuniknione jest, nawet w przypadku sprzedaży treści cyfrowych, posiadanie na stronie internetowej swojego przedsiębiorstwa stosownego regulaminu. Co do zasady, nie różni się od niczym szczególnym w ogólnych postanowieniach od standardowego regulaminu wykorzystywanego dla sklepów internetowych.

Niemniej z uwagi na unijne akty prawne, przede wszystkim dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE istotne jest wprowadzenie dodatkowych kwestii do takiego regulaminu, w tym zwrócenie uwagi konsumenta na charakter zawieranej umowy, a mianowicie, iż jest to umowa o dostarczaniu treści cyfrowych. Poza obowiązkami informacyjnymi, które przedsiębiorca musi zawrzeć istotne jest zwrócenie konsumentowi uwagi na prawo odstąpienia od umowy, które nie jest tak oczywiste jak w kwestii pozostałych umów sprzedaży. Albowiem w tym przypadku prawo odstąpienia od umowy o dostarczenie treści cyfrowych nie przysługuje, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.

Źródła:

1. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady.
2. T. Czech [w:] Prawa konsumenta. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2020, art. 2.
3. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady.
4. K. Osajda (red. serii), P. Mikłaszewicz (red. tomu), Ustawa o prawach konsumenta. Komentarz, Wyd. 4, Warszawa 2022.