Dokumentowanie różnego rodzaju transakcji handlowych możliwe jest pod warunkiem, że są to dokumenty potwierdzające faktycznie przeprowadzoną transakcję i zawierają dane, o których mówią przepisy. Dokument niekompletny może narazić przedsiębiorcę na polemikę z organami podatkowymi i wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów.

Pojazd samochodowy – czy to tylko samochód?

Ustawa o VAT przy definiowaniu pojazdu samochodowego odnosi się do przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. Uwzględniając zarówno jedne, jak i drugie przepisy można powiedzieć, że pojazdem samochodowy poza samochodem będzie również: motocykl, quad, skuter w zależności od posiadanych parametrów. Natomiast samochodem ciężarowym będą samochody o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t. Tak samo zgodnie z ustawą o VAT traktowane są:

• pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:
  • klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub
  • z otwartą częścią do przewozu ładunków,
• pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.

Umowa kupna-sprzedaży

Taka umowa jest umową cywilnoprawną, której sposób zawarcia i zakres informacji uregulowany jest w ustawie Kodeks cywilny. Najważniejsze elementy takiej umowy to:

• dokładne określenie stron sprzedaży: imię, nazwisko, adres, numer dowodu osobistego lub innego dokumentu na potwierdzenie tożsamości osób uczestniczących w transakcji.
• dane przedmiotu transakcji, w przypadku samochodów w szczególności: model, rok produkcji, numer, nadwozia, numer silnika, numer rejestracyjny, przebieg.
• wartość przedmiotu umowy.

W wyniku zawarcia umowy kupna-sprzedaży następuje odpłatne przeniesienie rzeczy ze sprzedającego na kupującego z obowiązkiem zapłaty.

Jak rozliczyć zakup pojazdu samochodowego na umowę kupna-sprzedaży?

W zawartej umowie kupna-sprzedaży nie znajdziemy kwoty podatku VAT. Wartość transakcji wynikająca z umowy będzie stanowiła kwotę, którą przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT, jak również podatnik VAT zwolniony, ujmie w PKPiR po stronie kosztów uzyskania przychodów.

Poniesiony wydatek będzie można księgować w koszty albo poprzez odpisy amortyzacyjne, albo jako jednorazową amortyzację, jeżeli wartość początkowa pojazdu samochodowego nie przekracza 10.000 zł. Oczywiście przedsiębiorca również przy tej wartości może podjąć decyzję o dokonywaniu odpisów na zasadach ogólnych. Wszystko zależy od tego czy właściciel firmy chce wrzucić w koszty od razu dużą kwotę, czy woli rozliczać koszty w dłuższym przedziale czasowym.

W przypadku samochodu ciężarowego możliwe jest dokonanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w ramach pomocy de minimis do kwoty 50.000 euro/219.000 PLN. Z jednorazowego odpisu mogą skorzystać jedynie przedsiębiorcy, którzy są tzw. małym podatnikiem w podatku dochodowym.

Zakup na umowę kupna-sprzedaży czy na fakturę VAT pozostaje bez większego wpływu na rozliczenia podatkowe dla podatnika zwolnionego z VAT. Koszty w podatku dochodowym księgowane na podstawie faktury VAT czy umowy będą ujmowane w kwocie brutto, ponieważ taki przedsiębiorca nie ma prawa do odliczenia podatku VAT. Inaczej jest w przypadku czynnego podatnika VAT, który może skorzystać z odliczenia 50% lub 100% podatku VAT, a w przypadku umowy kupna-sprzedaży nie będzie mógł tego zrobić.

W przypadku umowy kupna-sprzedaży sposób rozliczenia zakupu pojazdu samochodowego do 3,5 t i samochodów ciężarowych jest bardzo zbliżony. Wyjątkiem jest możliwość zastosowania jednorazowej amortyzacji do 50.000 euro dla samochodu ciężarowego.