Zmiana stopy referencyjnej NBP a nowe stawki odsetek ustawowych – od kiedy zmiany?

Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o obniżeniu stóp procentowych. Jest to pierwsza taka sytuacja od 5 lat. Są to kolejne konsekwencje epidemii koronawirusa. Obecna sytuacja na rynkach gospodarczych całego Świata nie napawa optymizmem, dlatego wszystkie podejmowane działania zmierzają do łagodzenia skutków spowolnienia gospodarczego. Jednym z nich jest właśnie obniżenie stopy referencyjnej.

Odsetki ustawowe 2020 – omówione zagadnienia:

1. Co to jest stopa referencyjna?

2. Obniżenie odsetek ustawowych i kapitałowych

3. Obniżenie odsetek w transakcjach handlowych

4. Odsetki od zaległości podatkowych

5. Podsumowanie

Co to jest stopa referencyjna?

Stopa referencyjna oznacza rentowność bonów pieniężnych emitowanych przez Narodowy Bank Polski. Cała operacja polega na zakupie lub sprzedaży krótkoterminowych bonów pieniężnych na rynku międzybankowym w celu przywrócenia równowagi płynnościowej w sektorze bankowym. Ostatnia zmiana stopy referencyjnej miała miejsce 5 marca 2015 roku wówczas było to obniżenie z 2% na 1,5%. Od 17 marca 2020 roku nastąpiło obniżenie z dotychczasowego 1,5% do 1%. Jednak z dniem 9 kwietnia 2020 Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o kolejnym zmniejszeniu do 0,5%.

Obniżenie odsetek ustawowych i kapitałowych

Obniżenie stopy referencyjnej ma wpływ na zmianę wysokości różnych odsetek. W pierwszej kolejności taka zmiana będzie miała bezpośrednie przełożenie na zmianę odsetek ustawowych i kapitałowych. Wysokość tych odsetek regulowana jest w oparciu o ustawę Kodeks cywilny.

Odsetki ustawowe są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych (art. 481 § 2 K.c.), a więc od 18 marca do 8 kwietnia 2020 roku wynosiły 6,5 %, zaś od 9 kwietnia 2020 – 6%.
Odsetki kapitałowe są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych (art. 359 § 2 K.c.), a więc od 18 marca do 8 kwietnia 2020 roku wynosiły 4,5 %, zaś od 9 kwietnia 2020 – 4%.

Obniżenie odsetek w transakcjach handlowych

Opóźnienia w płatnościach w transakcjach pomiędzy podmiotami handlowymi obarczone są odsetkami, o których mówi ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Odsetki za opóźnienia w transakcjach handlowych są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 8 punktów procentowych jeżeli dłużnikiem jest podmiot publiczny o statusie podmiotu leczniczego, a więc od 1 lipca 2020 roku wyniosą 8,5%.

W stosunku do pozostałych dłużników będzie to suma stopy referencyjnej i 10 punktów procentowych, a więc od 1 lipca 2020 roku wyniosą 10,5%.

W przypadku odsetek za opóźnienia w transakcjach handlowych termin obowiązywania wprowadzonych zmian nastąpi z dniem 1 lipca 2020 roku, ponieważ stawki tych odsetek ustalane są na dzień 1 stycznia i 1 lipca danego roku.

Odsetki od zaległości podatkowych

Wysokość odsetek od zaległości podatkowych została uregulowana w ustawie Ordynacja podatkowa (O.p.). Zgodnie z tymi przepisami stawki odsetek za zwłokę ulegają obniżeniu lub podwyższeniu w stopniu odpowiadającym obniżeniu lub podwyższeniu podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego. W art. 56 § O.p. jest zapisane, że: “stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%”. Dlatego nie nastąpiła zmiana wysokości odsetek podatkowych.

Podsumowanie

Typ odsetek	Dotychczasowa stawka odsetek	Stawka odsetek po zmianie
Odsetki ustawowe	7%	6,5% od 18.03-08.04.2020 r. (maksymalne 13%) 6% od 09.04.2020 r. (maksymalne 12%)
Odsetki kapitałowe	5%	4,5% od 18.03-08.04.2020 r. (maksymalne 9%) 4% od 09.04.2020 r. (maksymalne 8%)
Odsetki w transakcjach handlowych leczniczy podmiot publiczny	9,5%	8,5% od lipca 2020 r.
Odsetki w transakcjach handlowych pozostali dłużnicy	11,5%	10,5% od lipca 2020 r.

Zmiany w terminach podatkowych – wydłużenie – przeczytaj. ▲ wróć na początek

UWAGA

Zachęcamy do komentowania naszych artykułów. Wyraź swoje zdanie i włącz się w dyskusje z innymi czytelnikami. Na indywidualne pytania (z zakresu podatków i księgowości) użytkowników ifirma.pl odpowiadamy przez e-mail, czat lub telefon – skontaktuj się z nami.

_{Dodając komentarz na blogu, przekazujesz nam swoje dane: imię i nazwisko, adres e-mail oraz treść komentarza. W systemie odnotowywany jest także adres IP, z wykorzystaniem którego dodałeś komentarz. Dane zostają zapisane w bazie systemu WordPress oraz Disqus. Twoje dane są przetwarzane na podstawie Twojej zgody, wynikającej z dodania komentarza. Dane są przetwarzane wyłącznie w celu opublikowania komentarza na blogu. Dane w bazie systemu WordPress są w niej przechowywane przez okres funkcjonowania bloga. Dane w systemie Disqus zapisują się na podstawie Twojej umowy zawartej z firmą Disqus. O szczegółach przetwarzania danych przez Disqus dowiesz się ze strony.}

Małgorzata Jagusiak

Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.

Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.

Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.