Analiza luki strategicznej – zmiany makrootoczenia a strategia firmy

Z tego powodu, wiele firm pomimo posiadanych zasobów umożliwiających osiągnięcie sukcesu, nie jest w stanie realizować swoich założeń. Pomóc w tym może analiza luki strategicznej poprzez usunięcie różnic między zmianami otoczenia rynkowego a strategią firmy.

Czym jest analiza luki strategicznej?

Pojęcie luki strategicznej dotyczy sytuacji, kiedy rzeczywista sytuacja firmy znacząco odbiega od pożądanego przez nas wyniku. Zidentyfikowanie przyczyn kłopotów do osiągnięcia swoich celów oraz opracowanie rozwiązań określa się jako analizę luki strategicznej. Zwrócenie uwagi na stan obecny i docelowy oraz rozbieżności między nimi umożliwi efektywne wykorzystanie zasobów i poprawi rentowność przedsiębiorstwa.

W zależności od obszaru, na którego poprawie nam zależy, warto zadać sobie poniższe pytania ułatwiające określić jego potencjał i ewentualne ograniczenia:

• W jakim miejscu jesteśmy jako firma?
• Gdzie chcielibyśmy być?
• Jakie aspekty uniemożliwiają osiągnięcie pozycji docelowej?
• W jaki sposób zapobiec tym problemom?
• Jak możemy rozdysponować posiadane zasoby (finansowe, ludzkie itd.) do poprawy swojej pozycji?

Narzędzia analizy luki strategicznej

Chcąc ułatwić sobie proces analizy, możesz skorzystać z wielu dostępnych narzędzi oceny. Warto przetestować kilka z nich, aby przyjrzeć się swojej działalności z różnych perspektyw. Przykładowo mogą to być:

1. Analiza PEST

Opiera się na badaniu zewnętrznych determinantów – polityczno-prawnych, ekonomicznych, społecznych i technologicznych, które mogą wpływać na istnienie danych luk strategicznych. Więcej na ten temat znajdziesz w osobnym artykule.

2. SWOT

Dzięki niej możesz określić obecną sytuację firmy na rynku. Zwraca uwagę na mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia.

3. Model 7s McKinsey’a

Wspomniane 7s odnosi się do elementów organizacji, które można podzielić na elementy twarde (czynniki materialne, które można kontrolować) i elementy miękkie (czynniki niematerialne, których nie można kontrolować).

Analiza luki strategicznej – model 7s McKinsey’a

• Strategia (strategy) – plan działania przedsiębiorstwa;
• Struktura (structure) – struktura organizacyjna firmy;
• Systemy (systems) – wiedza techniczna i biznesowa, wykorzystywana do realizacji zadań;
• Styl (style) – styl przywództwa;
• Personel (staff) – kapitał ludzki, będący aktywem firmy;
• Umiejętności (skills) – kompetencje pracowników;
• Wspólne wartości (shared values) – zbiór cech, które decydują o postawach i zachowaniach poszczególnych osób w firmie.

Przy jego użyciu będziesz w stanie wyszczególnić obszary, które związane są z luką strategiczną i jakie zmiany warto wprowadzić w celu realizacji postawionych celów.

Jak przeprowadzić analizę luki strategicznej?

Proces badania można skondensować do 4 kroków, aczkolwiek w razie potrzeby i specyfiki branży można go dowolnie rozbudować.

1. Określ stan obecny

Analiza zaczyna się od scharakteryzowania aktualnego stanu firmy, konkretnego obszaru – gdzie pojawiają się problemy? Możesz również przedstawić to za pomocą określonej wartości – wielkości sprzedaży, wskaźnika wzrostu itp. Niezbędne informacje możesz uzyskać np. ze sprawozdań finansowych lub poprzez przeprowadzenie ankiety wśród interesariuszy. Przykładowo – osoba, która wykonuje ręcznie robioną biżuterię i sprzedaje 2000 sztuk w danym okresie finansowym, swój stan wyrazi jako „2000”. Natomiast właściciel hurtowni osiągający 5-procentową stopę wzrostu, zapisze ją jako „5%”.

2. Opisz stan docelowy

W dalszej kolejności musisz sprecyzować, jakie cele chciałbyś/-abyś osiągnąć – wypisz konkretne cele dopasowane do swoich możliwości (do ich wyznaczenia zastosuj zasadę SMART). Np. sprzedaż 20000 produktów w danym roku lub osiągnięcie 7% stopy wzrostu. Zastanów się również nad ograniczeniami, które mogą uniemożliwić Ci realizację tych planów oraz przyjrzyj się działaniom konkurencji.

3. Określenie luki strategicznej

Znając sytuację aktualną i pożądaną, możesz je ze sobą porównać i dostrzec różnice między nimi. Zastanów się, jakie mogą być przyczyny tych niezgodności.

4. Niwelowanie luki

Po zidentyfikowaniu czynników przyczyniających się do powstania luki strategicznej opracuj możliwe rozwiązania i sposób pomiaru efektów wprowadzanych zmian. Następnie propozycje skonsultuj z resztą zespołu i stwórzcie plan naprawczy.

Zalety i wady analizy luki strategicznej

Analiza luk strategicznych niesie ze sobą cenne korzyści, aczkolwiek nie jest techniką idealną. Poniżej przedstawiamy zalety oraz wyzwania, które się z nią wiążą.

ZALETY

• Cykliczne przeprowadzanie badania daje możliwość obserwacji wyników i postępów działalności;
• Podniesienie jakości wszystkich lub wybranych działań firmy;
• Poprawa rentowności;
• Zmniejszenie ryzyka – poznając swoje potrzeby i słabe strony, możesz wprowadzić usprawnienia lub zapobiegać przyszłym problemom;
• Większe udziały rynkowe – osiągając lepsze wyniki, umocnisz swoją pozycję konkurencyjną;
• Satysfakcja klientów i kadry pracowniczej;
• Ustalenie priorytetów.

WADY

• Dynamika zmian na rynku może skutkować tym, że wyniki analizy będą nieadekwatne do nowej sytuacji;
• Niewystarczające zagłębienie się w podłoże występujących braków może nie ujawnić złożoności danego problemu;
• Skuteczność analizy zależy od poziomu wiedzy i zaangażowania całego zespołu.

Kiedy skorzystać z analizy grupy strategicznej?

Twoje przedsiębiorstwo może posłużyć się opisywaną metodą w wielu przypadkach m.in.:

• Poprawa wyników sprzedażowych – możesz skontrolować efekty działu sprzedaży i wykorzystać te informacje do maksymalizacji przyszłych zysków;
• Ocena istniejącej lub nowej kategorii produktu – znalezienie przyczyn niespełnionych celów sprzedażowych;
• Badanie konkurencji;
• Zasoby ludzkie – poznanie potrzeb zatrudnionych osób;
• Ocena kluczowych czynników sukcesu (KCS).

Podsumowanie

Analiza luki strategicznej może wspomóc wiele obszarów działalności gospodarczej – zapewnić większe zyski, podnieść wydajność i przewagę konkurencyjną. Mając na uwadze różnice pomiędzy stanem faktycznym a docelowym poszerzysz swoją perspektywę, dzięki czemu stworzysz strategię eliminującą czynniki spowalniające rozwój przedsiębiorstwa.