Do czego służy wskaźnik VAT?

Pojęcie wskaźnika VAT bywa problematyczne dla przedsiębiorców. Z jednej strony jest on zależny od sprzedaży, z drugiej – służy do obliczeń podatku naliczonego, czyli od zakupu. Aby się nie pogubić, prześledźmy mechanizm wskaźnika VAT krok po kroku.

Wskaźnik VAT – kiedy występuje?

Wskaźnik VAT dotyczy firm, w których sprzedawane są jednocześnie towary i usługi:

• podlegające opodatkowaniu oraz
• korzystające ze zwolnienia z VAT.

Taka sytuacja będzie miała miejsce, gdy przedsiębiorca – generalnie czynny podatnik VAT, rozliczający się z podatku – będzie zajmował się także towarami lub usługami zwolnionymi przedmiotowo z VAT. Określa się to mianem sprzedaży mieszanej.

Do czego służy?

Zasadniczo czynny podatnik VAT ma prawo odliczać VAT naliczony od wydatków, które zostały poniesione na cele działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu VAT. Innymi słowy, gdy sprzedaż jest opodatkowana w VAT, wydatki z nią związane korzystają z prawa do odliczenia.

Uwaga!

Aby móc dokonać odliczenia, przedsiębiorca powinien spełnić niezbędne wymogi formalne. Należy też pamiętać, że istnieją wydatki od których nie można odliczyć VAT, mimo że są związane z działalnością opodatkowaną, np. usługi noclegowe lub 50% VAT przy samochodzie osobowym.

Przy sprzedaży mieszanej konieczne będzie staranne pogrupowanie ponoszonych kosztów na te związane ze sprzedażą opodatkowaną i te przeznaczone na działalność zwolnioną z VAT. Podatek naliczony możemy odliczyć tylko od pierwszej grupy wydatków – drugie będą stanowiły koszt uzyskania przychodu w kwocie brutto.

W praktyce gospodarczej zdarzają się jednak wydatki, których nie można przyporządkować stricte do danej grupy – dotyczą zarówno sprzedaży opodatkowanej, jak i zwolnionej (np. koszty księgowości czy wynajmu biura). Właśnie wtedy wykorzystuje się wskaźnik VAT – czyli wyliczenie, jaką część całej sprzedaży stanowi sprzedaż opodatkowana. Na podstawie takiej proporcji będzie możliwe odliczenie VAT naliczonego procentowo, odpowiednio do wartości sprzedaży.

Jak korzystać ze wskaźnika VAT?

Przykład. W firmie PHU Kwiatek sprzedaż opodatkowana stanowi 30% całości przychodów. Faktura za wynajem biura to 1230 zł brutto – 1000 zł netto i 230 zł VAT.

Odliczeniu będzie podlegało 30% VAT naliczonego z faktury, zatem:

Księgując fakturę, przedsiębiorca odliczy 69 zł podatku, a w kosztach ujmie wartość netto i niepodlegający odliczeniu VAT: 1000 zł + 161 zł = 1161 zł.