Procedura VAT marża – towary używane

W art.120 ustawy o VAT została przewidziana szczególna procedura w zakresie opodatkowania dostawy towarów używanych, stanowiąca odstępstwo od zasad ogólnych podatku VAT.

Istotą tej procedury jest opodatkowanie nie całej kwoty należnej z tytułu sprzedaży towaru, lecz marży rozumianej jako różnica między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku.

Definicja towarów używanych

Od 1 stycznia 2014 r. pojęcie „towar używany” funkcjonuje jedynie na potrzeby opodatkowania w procedurze marży, przy czym definicja ta nie uległa zmianie w stosunku do roku poprzedniego. Przez towary używane należy rozumieć ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Od 2014 roku do przepisów regulujących zasady opodatkowania dostawy towaru używanego w procedurze marży wprowadzono definicje kwoty sprzedaży i kwoty nabycia, których celem ma być doprecyzowanie tych zasad.

Zgodnie z ustawą z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług:

• Kwota sprzedaży jest wielkością niezbędną do określenia marży brutto (czyli marży z podatkiem), która stanowi różnicę pomiędzy kwotą sprzedaży a kwotą nabycia.
• Kwotą sprzedaży jest całkowita kwota, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot wymienionych w art. 29A ust. 7, czyli ponoszonych w imieniu klienta (nabywcy towarów opodatkowanych marżą) i na jego rzecz, jeśli zakupy te są odrębnie ewidencjonowane.

Kwotę nabycia stanowią wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa przy definicji kwoty sprzedaży, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika.

Jest to zatem kwota, którą podatnik-pośrednik opodatkowujący marżę musi zapłacić dostawcy za towar, który następnie będzie sprzedawany dalej.
Przez kwotę nabycia należy więc rozumieć: wszystkie składniki wynagrodzenia uzyskanego przez dostawcę od pośrednika, włączając w to subwencje bezpośrednio związane z transakcją, podatki, cła, opłaty i należności oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizja, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia.

Oznacza to, że tak rozumiana kwota nabycia towaru obejmuje również wszelkiego rodzaju, bezpośrednio związane z tego rodzaju transakcją koszty, ale tylko wtedy, gdy kupujący towar pośrednik ponosi ciężar wszelkich tych opłat płacąc za nie dostawcy towaru. Stanowią one zatem składnik ceny należnej dostawcy.

Dla jakich towarów może być zastosowana procedura VAT-marża?

Dla opodatkowania dostawy towarów używanych w procedurze marży nie mniej ważne jest – oprócz rodzaju towaru, który może zostać objęty tą procedurą – także to, od kogo ten towar został kupiony. Zastosowanie tej procedury wymaga, aby towary używane były nabyte przez dokonującego ich dostawy w ramach prowadzonej działalności w celu dalszej odsprzedaży, przy czym towary te powinny zostać nabyte od podmiotów wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, a mianowicie od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem VAT lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej,
2. podatników VAT, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku:
   • przedmiotowo – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, lub
   • podmiotowo ze względu na status dostawcy będącego drobnym przedsiębiorcą, który korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 113 ustawy o VAT;
     podatników VAT, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana w procedurze marży,
3. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy o VAT,
4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej w procedurze marży, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

A więc zawsze w przypadku, gdy towary w momencie nabycia nie były opodatkowane (lub była opodatkowana tylko marża).

Marża od sprzedaży towarów używanych opodatkowana jest według stawki podstawowej, tj. 23%, chyba że towary te są przedmiotem eksportu, w takim bowiem przypadku marża opodatkowana jest według stawki 0%.

Przedsiębiorca, który spełnia powyższe warunki , może skorzystać z opodatkowania towarów używanych procedurą VAT marża. Opodatkowanie marży nie jest procedurą obowiązkową.

Jakie dane powinna zawierać faktura VAT marża

Faktura VAT marża jest specyficznym rodzajem faktury. Nie zawiera ona wyszczególnionej kwoty netto, kwoty podatku oraz kwoty marży.

Faktura powinna zawierać następujące elementy:

• oznaczenie ‘procedura marży-towary używane’,
• imiona i nazwiska lub nazwy sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,
• numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy (chyba, że nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej),
• numer kolejny faktury,
• datę wystawienia faktury, a w przypadku, gdy data ta różni się od daty dokonania dostawy towarów, to faktura powinna zawierać również datę dostawy towarów,
• miarę i ilość sprzedanych towarów,
• kwotę należności ogółem,

W fakturach nie zamieszcza się zatem:

• ceny jednostkowej usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto),
• kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu,
• wartości sprzedaży netto,
• stawki podatku,
• sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
• kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Z racji tego, że faktura ‘procedura marży-towary używane’ nie posiada wyszczególnionego podatku VAT, nabywca tego towaru, nie ma możliwości odliczenia podatku z takiej faktury.

Procedura VAT marża a kasa fiskalna

Podatnik jest zobowiązany do ewidencjonowania całej uzyskanej od nabywcy kwoty wynikającej ze sprzedaży towarów (nie tylko samej marży).

Kwota marży jest informacją poufną dla nabywcy, stąd na wystawianym paragonie wyjątkowo nie powinny się znaleźć dane o podstawie opodatkowania oraz faktycznej kwocie podatku VAT.

Funkcjonujące na rynku kasy rejestrujące nie mają możliwości odrębnego zidentyfikowania sprzedaży towarów opodatkowanej tylko marżą. Konieczne jest więc w tej sytuacji wykorzystanie aktualnych możliwości kas fiskalnych. W stawkach towarów oznaczonych literowo są stałe pozycje: PTU A – stawka podstawowa podatku, PTU od B-G – pozostałe stawki podatku i zwolnienie z VAT. Do oznaczenia sprzedaży opodatkowanej w systemie marży można wykorzystać jedną z wolnych liter, przyjmując w tym wypadku stawkę 0% (tzw. zero techniczne). Serwisant programując tę stawkę zgodnie z wytycznymi podatnika, powinien odnotować w książce serwisowej, że stawka ta jest przyporządkowana wyłącznie do sprzedaży opodatkowanej zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT.