Analiza SPACE jako sposób określenia pozycji strategicznej Twojej firmy

Jest to niezbędne do utrzymania się w wymagającym otoczeniu biznesowym i dalszego rozwoju firmy. Kolejną metodą, która pomaga w podejmowaniu procesów decyzyjnych i szukaniu możliwości jest analiza SPACE. Na czym ona polega? Przekonajmy się!

Czym jest analiza SPACE?

Nazwa analizy strategicznej SPACE stanowi akronim słów Strategic Position and Action Evaluation (Strategia, Pozycja i Działanie, Ocena). Za określoną pozycję przedsiębiorstwa odpowiadają czynniki zewnętrzne (stabilność otoczenia i atrakcyjność branży) i wewnętrzne (przewaga konkurencyjna i siła finansowa).

Powyższa technika najczęściej wykorzystywana jest do oceny planów strategicznych, procesów oraz może stanowić uzupełnienie analizy SWOT lub macierzy BCG.

4 elementy analizy SPACE

Do analizy strategicznej SPACE używa się macierzy, która przedstawia obszary oddziałujące na firmę. W zależności, jakie miejsce zajmie, taki kierunek działań należy obrać. Wyróżniamy 4 z nich, do których można przypisać przykładowe wskaźniki takie jak:

• Stabilność otoczenia – stopa inflacji, rozwój technologii, występowanie substytutów, zakres cen u konkurencji, zmienność popytu lub przepisów prawa, poziom stóp procentowych; znajduje się w dolnej części osi Y na matrycy (ES – environmental stability);
• Atrakcyjność branży – bariery wejścia, potencjał wzrostu i zysku, liczba ogłaszanych upadłości firm; znajduje się po prawej stronie osi X na matrycy (IS – industry stregth);
• Przewaga konkurencyjna – udział w rynku, konkurencyjność cen, lojalność klientów, innowacyjność, cykl życia produktu i jego jakość; znajduje się po lewej stronie osi X na macierzy (CA – competitive advantage);
• Siła finansowa – przepływy pieniężne, płynność finansowa, zwrot z inwestycji, wskaźnik zadłużenia, zysk netto; znajduje się w górnej części osi Y na matrycy (FS – financial strength).

Jak określić pozycję firmy za pomocą analizy SPACE?

Ocena punktowa macierzy SPACE

Do każdego ze wspomnianych obszarów przypisuje się określoną ilość punktów – stabilność otoczenia i przewaga konkurencyjna mogą dostać ocenę od -6 do 0, gdzie im niższa ocena, tym słabsza pozycja firmy. W przypadku atrakcyjności branży i siły finansowej – otrzymują oceny od 0 do 6, gdzie wyższa ocena oznacza korzystniejszą pozycję. Przypisane wartości wyliczamy ze średniej sumy przyznanych punktów. Poszczególne kwadraty oznaczają typ strategii, jakie przedsiębiorstwo powinno zastosować, aby poprawić swoją sytuację na rynku. Są one również określane jako postawy.

1. Macierz analizy SPACE

4 postawy analizy SPACE

Po przeniesieniu otrzymanych danych na macierz, możemy wytypować rodzaj strategii, który w danej chwili przyniesie przedsiębiorstwu najwięcej benefitów i jakie czynności musimy podjąć w tym zakresie.

Konserwatywna

Zazwyczaj taką postawę przejawiają przedsiębiorstwa o dobrej pozycji finansowej, działających na zrównoważonych rynkach. Warto koncentrować się na zaletach wewnątrz organizacji, przy czym unikać nadmiernej konfrontacji z konkurencją, aby nie naruszyć swojego położenia. W celu zwiększenia wzrostu udziałów warto:

• Ulepszenia istniejących produktów oraz rozwój nowych;
• Rozszerzenie działalności na inne obszary gospodarcze.

Agresywna

Dotyczy firm ze stabilnej branży, które decydują się na walkę konkurencyjną z innymi podmiotami. Jest to korzystne położenie, pozwalające wykorzystać swoje mocne strony i szanse, aby przyczyniać się do rozwoju firmy. Ich strategia powinna obejmować takie działania jak:

• Poprawa jakości istniejącej oferty oraz jej dywersyfikacja;
• Zintensyfikowanie działań marketingowych, aby zyskać większe udziały w rynku;
• Dokonanie fuzji lub przejęcia innej firmy;
• Obniżenie cen;
• Inwestowanie w rozwój (np. oprogramowania)
• Wykorzystuj swoje mocne strony i szukaj okazji.

Defensywna

Przedstawiciele tej taktyki mają słabszą siłę przebicia w warunkach ostrej konkurencji. Muszą one podejmować odpowiednie kroki, aby uchronić się przed pogorszeniem swojej pozycji i upadkiem. Przykładowymi rozwiązaniami mogą być:

• Ograniczenie inwestycji;
• Obniżenie kosztów produkcji;
• Skupić się na jednym, głównym kierunku działalności
• Połączenie się z inną firmą;
• Jeżeli inne rozwiązania nie przynoszą poprawy – stopniowe wygaszanie działalności.

Konkurencyjna

Strategia, którą mogą wykorzystać przedsiębiorcy działający w atrakcyjnym sektorze, jednakże nieposiadający siły finansowej. Z tego względu należy:

• Pozyskaniu kapitału finansowego od inwestorów, w formie pożyczki itd.;
• Nawiązanie koopetycji z którymś z rywali rynkowych lub fuzji;
• Zwiększenie wydajności procesów;
• Penetracja lub dywersyfikacja rynku;
• Zminimalizowanie wpływu słabych stron na działanie przedsiębiorstwa.

Podsumowanie

Analiza strategiczna SPACE stanowi przydatne narzędzie dla przedsiębiorców i kierownictwa do podejmowania decyzji. Dzięki holistycznemu podejściu, gdzie brane pod uwagę są zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne, możliwe jest zaproponowanie trafnego kierunku przyszłych działań.