Czas pracy – praca w niedziele i święta

Prowadzenie działalności gospodarczej bez zatrudnienia pracowników w wielu przypadkach jest wręcz niemożliwe, a to oznacza, że nie można tego robić bez znajomości przepisów Kodeksu pracy. W tym obszernym akcie prawnym zapisanych zostało wiele zasad, o których muszą pamiętać pracodawcy. Żeby ułatwić im to zadanie przygotowujemy publikacje omawiające poszczególne tematy. W dzisiejszej skupimy się na omówieniu pojęcia czasu pracy i pracy w niedziele i święta.

Co to jest czas pracy?

Właściwie wszystko o czym będziemy pisali w dzisiejszym artykule zostało opisane w Kodeksie pracy, a poniżej zostało to zebrane i usystematyzowane dla lepszego przedstawienia tematu. Zaczniemy od zdefiniowania czasu pracy.

Do celów rozliczania czasu pracy warto też znać inne definicje, takie jak:

Normy i wymiar czasu pracy

Wymiar czasu pracy będzie różny, w zależności od rodzaju czasu pracy, jaki funkcjonuje u danego pracodawcy. Przykładowo w pięciodniowym tygodniu pracy norma czasu pracy nie może przekraczać:

• 8 godzin na dobę – norma dobowa,
• 40 godzin na tydzień – norma tygodniowa.

Każdy pracodawca ustala przedział czasowy, w którym dokonywane jest rozliczenie czasu pracy. Najczęściej jest to okres jednomiesięczny, chociaż mogą być przyjęte również inne okresy. Na tej podstawie oblicza się wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym:

• mnożąc liczbę pełnych tygodni przez 40,
• mnożąc liczbę pozostałych dni przez 8,
• suma tych dwóch liczb da nam wymiar czasu pracy.

Do czasu pracy z mocy ustawy zalicza się również:

• 15-minutową przerwę w pracy,
• przerwy na karmienie dziecka piersią,
• zwolnienie od pracy w związku z przeprowadzaniem badań lekarskich przez kobiety w ciąży,
• przerwy w pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia,
• czas poświęcony na przeprowadzanie okresowych i kontrolnych badań lekarskich,
• przerwy w związku z pracą przy monitorach ekranowych,
• czas poświęcony na szkolenia.

Rozkład czasu pracy obowiązujący u danego pracodawcy powinien być sporządzony na piśmie i każdy pracownik powinien być o nim poinformowany. Forma, w jakiej to zrobi pracodawca jest dowolna, może to być umowa o pracę, czy inny dokument, który zostanie sporządzony.

Ewidencja czasu pracy

Prowadzenie ewidencji czasu pracy jest podstawą do ustalania wysokości wynagrodzenia, powinna być ona prowadzona indywidualnie dla każdego pracownika i udostępniana na jego żądanie. W ewidencji powinny się znaleźć m.in. informacje o:

• pracy w niedziele i święta,
• pracy w porze nocnej,
• pracy w godzinach nadliczbowych,
• pracy w dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy,
• pełnionych dyżurach poza normalnymi godzinami pracy,
• urlopach wypoczynkowych, bezpłatnych, okolicznościowych,
• innych usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych nieobecnościach w pracy.

Praca w niedziele i święta

Pracy w niedziele i święta został poświęcony odrębny rozdział w Kodeksie pracy. Zostało tam napisane, kiedy praca w niedziele i święta jest dozwolona, poniżej opisujemy przykładowe sytuacje:

Do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę.

Czas pracy a wykonywanie obowiązków w niedziele i święta – podsumowanie

Temat związany z rozliczanie czasu pracy jest bardzo obszerny i zależy w dużej mierze od systemów czasu pracy, jakie obowiązują u danego pracodawcy. W podstawowym czasie pracy – 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo zasada rozliczania jest stosunkowo przejrzysta i prosta. Wiemy, że jest wiele osób, które z racji wykonywanego zawodu pracują również w niedziele i święta. W takich przypadkach pracodawca nie może zapomnieć o swoich obowiązkach przy dokonywaniu rozliczenia takich pracowników, reguły są dość jasne w tym temacie. Każdy pracodawca powinien prowadzić skrupulatnie ewidencje czasu pracy każdego pracownika na podstawie, której ustalane jest i wypłacane wynagrodzenie w ustalonych okresach rozliczeniowych.