Państwowa Inspekcja Pracy

PIP – instytucja posiadająca prawo kontroli przestrzegania praw pracowników i karania pracodawców, którzy te prawa naruszają.

Podstawą działań inspektorów pracy są najczęściej skargi pracowników. Najwięcej skarg dotyczy wynagrodzeń oraz niezgodnego z przepisami rozwiązywania umów o pracę, a także niewłaściwych treści na świadectwach pracy. Skarżącymi są zwykle pracownicy małych zakładów. Inspektor pracy w dowolnym czasie (o każdej porze dnia i nocy, bez uprzedzenia) może przeprowadzić kontrolę w zakładzie pracy.

Zwykle inspektor uzgadnia z pracodawcą termin kontroli. Nie robi tego, gdy takie powiadomienie mogłoby znacząco wpłynąć na wynik postępowania. Kontrolerowi przysługuje szereg uprawnień, wymienię najważniejsze:

1. swobodny wstęp na teren zakładu pracy i do wszystkich jego obiektów,
2. przeprowadzanie oględzin obiektów, maszyn i urządzeń oraz pomieszczeń pracy,
3. żądania pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą,
4. wglądu do dokumentacji zakładu pracy,
5. wglądu do akt osobowych i wszelkich dokumentów związanych z wykonywaniem pracy przez pracowników lub osoby zatrudnione na innej podstawie niż stosunek pracy,
6. zapoznania się z decyzjami wydanymi przez inne organy kontroli i nadzoru nad warunkami pracy oraz ich realizacją,
7. utrwalenia przebiegu kontroli za pomocą środków technicznych,
8. sprawdzania tożsamości osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu kontrolowanego, ich przesłuchiwania i żądania oświadczeń w sprawie legalności zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności zarobkowej,
9. korzystania z pomocy biegłych i specjalistów oraz akredytowanych laboratoriów.

Ocena przydatności instytucji zależy od tego czy jesteśmy pracodawcą czy pracownikiem.