Kim jest doradca restrukturyzacyjny i jak nim zostać w 2025 roku?

×

Doradca restrukturyzacyjny – kto to jest?

W ramach przypomnienia przybliżmy temat restrukturyzacji. Jest to przede wszystkim procedura, która została uregulowana w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, i ma na celu zapobieżenie upadłości dłużnika poprzez umożliwienie mu uregulowania zadłużenia w drodze układu z wierzycielami. Jeżeli postępowanie ma charakter sanacyjny, oprócz zawarcia układu obejmuje również wdrożenie działań naprawczych, które mają poprawić kondycję finansową dłużnika, przy jednoczesnym poszanowaniu interesów wierzycieli.

A jeśli chcesz wiedzieć więcej, jak przebiega restrukturyzacja firmy jednoosobowej, to przeczytaj ten artykuł.

Jaką zatem rolę pełni doradca restrukturyzacyjny w procesie ratowania firmy przed upadłością? Doradca restrukturyzacyjny odgrywa kluczową rolę w procesie ratowania przedsiębiorstwa przed upadłością, bowiem do jego zadań należy:

• analiza kondycji finansowej firmy,
• analiza i wybór odpowiedniego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego (np. układowego, sanacyjnego),
• opracowanie propozycji układowych,
• negocjacje warunków z wierzycielami,
• może zostać nadzorcą lub zarządcą sądowym, odpowiedzialnym za prowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego zgodnie z przepisami prawa.

Co więcej, osoba, która posiada licencję doradcy restrukturyzacyjnego, ma prawo do pełnienia konkretnych, ustawowo określonych funkcji:

• Może działać jako syndyk w postępowaniach upadłościowych na podstawie Prawa upadłościowego oraz jako nadzorca lub zarządca w postępowaniach restrukturyzacyjnych – zgodnie z przepisami Prawa restrukturyzacyjnego.
• Może również zostać zarządcą ustanowionym przez sąd w toku egzekucji prowadzonej poprzez zarząd przymusowy – w oparciu o przepisy KPC.

Dodatkowo, doradca restrukturyzacyjny może świadczyć usługi doradcze, czyli:

• udzielać porad i wyjaśnień,
• sporządzać opinie,
• realizować inne usługi związane z upadłością i restrukturyzacją.

Jeśli licencjonowany doradca restrukturyzacyjny prowadzi własną działalność gospodarczą i zostaje powołany do pełnienia funkcji w postępowaniu restrukturyzacyjnym, upadłościowym lub egzekucyjnym, wykonuje swoje zadania w ramach tej działalności. Co szczególnie ważne, każdy doradca restrukturyzacyjny ma obowiązek nieustannego podnoszenia kwalifikacji zawodowych, czyli uczestniczenia w kształceniu ustawicznym.

Jak zostać doradcą restrukturyzacyjnym?

Kto może zostać doradcą restrukturyzacyjnym? Doradca restrukturyzacyjny to osoba fizyczna wykonująca swoje czynności doradcze w oparciu o licencję nadawaną przez Ministra Sprawiedliwości, którą można uzyskać, zdając egzamin przeznaczony dla osób ubiegających się o licencję doradcy restrukturyzacyjnego.

Licencję doradcy restrukturyzacyjnego może uzyskać osoba fizyczna, która:

• ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
• zna język polski w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności syndyka, nadzorcy lub zarządcy;
• ma pełną zdolność do czynności prawnych;
• ukończyła wyższe studia i uzyskała tytuł magistra lub równorzędny w państwie członkowskim;
• posiada nieposzlakowaną opinię;
• w okresie 15 lat przed złożeniem wniosku o licencję doradcy restrukturyzacyjnego przez co najmniej 3 lata zarządzała majątkiem upadłego, przedsiębiorstwem lub jego wyodrębnioną częścią w Rzeczypospolitej Polskiej lub państwie członkowskim;
• nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
• nie jest podejrzana albo oskarżona o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
• nie jest wpisana do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego ani w odniesieniu do tej osoby nie są ujawnione w Krajowym Rejestrze Zadłużonych informacje, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych;
• złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin przed Komisją Egzaminacyjną, powołaną przez Ministra Sprawiedliwości.

Egzamin na doradcę restrukturyzacyjnego

EGZAMIN ORGANIZOWANY PRZEZ MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

• Egzamin odbywa się co najmniej dwa razy w roku.
• Termin egzaminu musi być ogłoszony z co najmniej 3-miesięcznym wyprzedzeniem w BIP oraz prasie ogólnopolskiej.
• Komisja składa się z 7 osób o wysokich kwalifikacjach teoretycznych i praktycznych.
• Przed każdym egzaminem powoływany jest zespół do przygotowania pytań i zadań problemowych (5 osób).
• Minister określa szczegółowo sposób przygotowywania i zabezpieczenia materiałów egzaminacyjnych.

ZASADY EGZAMINU

• Egzamin składa się z części testowej (100 pytań) oraz zadania problemowego.
• Wynik pozytywny to co najmniej 75 punktów z testu i 20 punktów z zadania problemowego.
• Egzamin przeprowadzany jest pisemnie i w języku polskim.

WNIOSEK O DOPUSZCZENIE DO EGZAMINU

• Wniosek o dopuszczenie do egzaminu należy złożyć najpóźniej 45 dni przed terminem rozpoczęcia egzaminu do Ministerstwa Sprawiedliwości elektronicznie lub formą tradycyjną.
• Do wniosku należy dołączyć następujące dokumenty:
  • kopię dokumentu potwierdzającego uzyskanie tytułu magistra lub zaświadczenie o ukończeniu wyższych studiów magisterskich albo równorzędnych w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym; w przypadku zmiany nazwiska po uzyskaniu powyższego dokumentu, należy dołączyć także kopię stosownego aktu stanu cywilnego;
  • jeden z dokumentów potwierdzających wykształcenie: notarialnie poświadczona kopia dyplomu ukończenia wyższych studiów magisterskich w Polsce lub zaświadczenie o ukończeniu równorzędnych studiów magisterskich wydane w państwie członkowskim Unii Europejskiej, EFTA (strona umowy o EOG) lub Konfederacji Szwajcarskiej;
  • oświadczenie wnioskodawcy, że nie jest podejrzany albo oskarżony o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
  • dowód uiszczenia opłaty egzaminacyjnej, która wynosi 3499,50 zł, na rachunek Ministerstwa Sprawiedliwości.
• Opłata od wniosku w 2025 r. wynosi 3499,50 zł.
• Braki formalne wniosku skutkują wezwaniem do uzupełnienia, a konsekwencją ich nieuzupełnienia jest pozostawienie wniosku bez biegu.
• Złożenie wniosku po terminie skutkuje decyzją o niedopuszczeniu do egzaminu, od której przysługuje odwołanie.

WYKAZ MATERIAŁÓW DO EGZAMINU

• Minister ogłasza wykaz aktów prawnych i literatury co najmniej 3 miesiące przed pierwszym egzaminem w danym roku.
• W uzasadnionych przypadkach wykaz może być zmieniony przed kolejnymi egzaminami w tym samym roku.

Licencja doradcy restrukturyzacyjnego

Jeśli spełniasz ustawowe wymagania, w tym posiadasz pełną zdolność do czynności prawnych, odpowiednie wykształcenie oraz nie figurujesz w rejestrach karnych, a także zdałeś egzamin państwowy, możesz ubiegać się o licencję doradcy restrukturyzacyjnego.

1. Wniosek o przyznanie licencji doracy restrukturacyjengo

   Wniosek należy złożyć nie później niż w ciągu 2 lat od dnia zdania egzaminu. Do wniosku należy dołączyć:

   • dokument potwierdzający wykształcenie (np. notarialnie poświadczona kopia dyplomu),
   • oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych,
   • oświadczenie o niekaralności i braku toczącego się postępowania karnego lub skarbowego,
   • inne wymagane dokumenty.
2. Decyzja ministra sprawiedliwości

   Minister wydaje decyzję administracyjną o przyznaniu licencji lub odmowie przyznania licencji (np. z powodu niespełnienia wymogów lub upływu terminu 2 lat od egzaminu).

3. Ślubowanie

   Ślubowanie składa się przed Ministrem Sprawiedliwości lub upoważnionym prezesem sądu okręgowego. Po ślubowaniu podpisywana jest rota.

4. Wpis na listę doradców restrukturyzacyjnych

   Wpis na listę osób posiadających licencję to warunek rozpoczęcia działalności. Lista jest prowadzona przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

5. Odbiór dokumentu licencji

   Po przyznaniu licencji i złożeniu ślubowania przyszły doradca otrzymuje dokument licencji zawierający:

   • numer licencji i datę przyznania,
   • oznaczenie i podpis organu przyznającego,
   • imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia posiadacza licencji,
   • numer ewidencyjny PESEL, z wyłączeniem cudzoziemców, którzy tego numeru nie posiadają,
   • fotografię posiadacza licencji,
   • podpis posiadacza licencji.

   Uiszczenie opłaty za wydanie dokumentu licencji doradcy restrukturyzacyjnego w wysokości 250 zł. Licencja doradcy restrukturyzacyjnego jest ważna bezterminowo.

6. Wpis na listę osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego

   Wpis na listę obejmuje:

   • imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia;
   • numer ewidencyjny PESEL, z wyłączeniem cudzoziemców, którzy tego numeru nie posiadają;
   • numer licencji i datę jej wystawienia, a w przypadku osoby posiadającej decyzję o uznaniu kwalifikacji w zawodzie regulowanym doradcy restrukturyzacyjnego, wydaną na podstawie odrębnych przepisów – numer decyzji i datę jej wydania;
   • informację o przyznaniu tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego i datę jego przyznania;
   • adres do korespondencji, numer telefonu oraz adres do doręczeń elektronicznych;
   • sygnatury spraw restrukturyzacyjnych i spraw upadłościowych z nazwą sądu prowadzącego postępowanie, w których osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego pełni lub pełniła funkcję nadzorcy, zarządcy lub syndyka oraz w których spółka handlowa, w której osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego jest lub była wspólnikiem ponoszącym odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członkiem zarządu reprezentującym spółkę, pełni lub pełniła funkcję nadzorcy, zarządcy lub syndyka, z zaznaczeniem spraw prawomocnie ukończonych;
   • informację, czy osoba wpisana na listę ma konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe;
   • informacje o jej dodatkowych kwalifikacjach;
   • osoba wpisana na listę doradcy może założyć konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe;
   • osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego pełniąca funkcję w postępowaniu restrukturyzacyjnym, upadłościowym lub egzekucyjnym podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z pełnieniem funkcji.
7. Cofnięcie licencji

   Minister Sprawiedliwości cofa licencję doradcy restrukturyzacyjnego, w przypadku gdy osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego:

   • przestaje spełniać wymagania ustawowe określone w art. 3 ust. 1 pkt 1, 3 i 9 (np. pełna zdolność do czynności prawnych, wymagane wykształcenie itp.);
   • została dwukrotnie prawomocnie odwołana z pełnienia funkcji doradcy z powodu nienależytego wykonywania obowiązków; a w przypadku rażącego uchybienia – nawet jednokrotnie;
   • sama wystąpiła z wnioskiem o cofnięcie licencji;
   • została skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
   • dopuściła się uporczywego lub rażącego naruszenia przepisów prawa podczas wykonywania czynności doradcy, co zostało stwierdzone w ramach nadzoru nad jej działalnością;
   • została skazana prawomocnym wyrokiem za nieumyślne przestępstwo lub nieumyślne przestępstwo skarbowe, które miało związek z wykonaniem uprawnień wynikających z licencji doradcy restrukturyzacyjnego i rzutowało na jakość i sposób wykonywania tych uprawnień.
8. Zawieszenie licencji

   Minister Sprawiedliwości obowiązkowo zawiesza prawa wynikające z licencji doradcy restrukturyzacyjnego w następujących przypadkach:

   • osoba jest w trakcie postępowania o częściowe lub całkowite ubezwłasnowolnienie i ustanowiono dla niej doradcę tymczasowego,
   • toczy się przeciwko niej postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego (z pewnymi wyjątkami) lub umyślne przestępstwo skarbowe.

   Minister może, ale nie ma obowiązku, zawiesić licencję, jeśli przeciwko osobie postępowanie o nieumyślne przestępstwo (karnoprawne lub skarbowe) albo umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, w którym oskarżycielem jest określony podmiot, z uwzględnieniem charakteru czynu i jego związku z wykonywaniem funkcji doradcy.

Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny

Aby uzyskać tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego, trzeba wykazać odpowiednie doświadczenie praktyczne w postępowaniach upadłościowych lub restrukturyzacyjnych (określone liczby zakończonych postępowań lub zarządzanie majątkiem średniego przedsiębiorcy). Jednocześnie nie można posiadać negatywnych orzeczeń dotyczących pełnionych funkcji nadzorczych w postępowaniach.

Warunki uzyskania tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego:

• Osoba z licencją doradcy restrukturyzacyjnego może uzyskać tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego, jeśli w ostatnich 7 latach przed złożeniem wniosku:
  • przeprowadziła osobiście (lub spółka, której była członkiem zarządu lub wspólnikiem odpowiedzialnym całym majątkiem):
    • co najmniej 4 postępowania upadłościowe przedsiębiorców zakończone prawomocnym zakończeniem oraz 2 postępowania restrukturyzacyjne lub naprawcze z zatwierdzonym układem albo
    • co najmniej 6 postępowań restrukturyzacyjnych lub upadłościowych z możliwością układu lub naprawczych zakończonych zatwierdzeniem układu albo
  • zarządzała przez co najmniej 3 lata majątkiem przedsiębiorcy będącego co najmniej średnim przedsiębiorcą jako członek zarządu, wspólnik całym majątkiem odpowiedzialny lub osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz przeprowadziła co najmniej 2 postępowania restrukturyzacyjne lub upadłościowe z zatwierdzonym układem albo
  • w ostatnich 3 latach przeprowadziła co najmniej jedno postępowanie układowe lub sanacyjne zakończone zatwierdzeniem układu, gdzie liczba wierzycieli przekraczała 100, a suma ich wierzytelności była powyżej 10 mln zł.
• Warunek przeprowadzenia postępowania uznaje się za spełniony również, jeśli przeprowadziła je w całości spółka handlowa, w której była wspólnikiem odpowiadającym całym majątkiem lub członkiem zarządu.

Tytułu nie przyznaje się osobie, wobec której w związku z pełnieniem funkcji nadzorcy, zarządcy lub syndyka prawomocnie orzeczono:

• co najmniej jedną grzywnę lub odwołanie w okresie ostatnich 7 lat albo
• co najmniej dwa upomnienia w ostatnich 2 latach przed złożeniem wniosku.

Zakaz ten stosuje się także do osoby, która była wspólnikiem lub członkiem zarządu spółki, wobec której wydano takie orzeczenie związane z pełnionymi funkcjami.

Zastanawiasz się, kim jest syndyk i jaką rolę pełni? Jeśli tak, to przejdź tutaj!

Podsumowanie

Doradca restrukturyzacyjny to specjalista, który wspiera przedsiębiorców w trudnych sytuacjach finansowych, prowadząc postępowania restrukturyzacyjne i upadłościowe. Posiadanie licencji doradcy restrukturyzacyjnego jest niezbędne, aby móc pełnić funkcję nadzorcy, zarządcy lub syndyka w tych postępowaniach.