Kategorie: ABC przedsiębiorcyBlogFirma krok po kroku

Kompensata – definicja i dokumentacja

Kompensata – na czym polega?

Poszukując definicji kompensaty należy odnieść się do przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 498, aby możliwe było skompensowanie wzajemnych rozrachunków, powinny być spełnione warunki:

Dwie strony są wobec siebie jednocześnie dłużnikami i wierzycielami
Przedmiotem wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości, oznaczone tylko co do gatunku
Obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem państwowym
Kompensaty dokonuje się do wysokości niższej wierzytelności.

Przykład:

Firma PHU Jan Nowak wystawiła fakturę na 1230 zł za naprawę komputera w przedsiębiorstwie Adam Kowalski. Adam Kowalski wykonał usługę transportową dla PHU Jan Nowak, za którą wystawił fakturę w kwocie 3600 zł.

Interesuje Cię ten temat? Sprawdź nowy wpis dotyczący kompensaty:

Jak poprawnie dokonać kompensaty?

Przedsiębiorcy zdecydowali się skompensować wzajemne wierzytelności do kwoty 1230 zł. Nierozliczoną część faktury za transport w kwocie 2370 zł PHU Jan Kowalski ureguluje przelewem.

Kompensata – jak ją udokumentować?

W praktyce gospodarczej wymieniane są dwa rodzaje kompensat – ustawowa oraz umowna.

Kompensatę ustawową regulują ściśle przepisy Kodeksu cywilnego, nakreślając szereg dodatkowych ograniczeń, które trzeba spełnić bądź które nie pozwalają na zawarcie wzajemnego potrącenia wierzytelności.

W stosunkach między przedsiębiorcami znacznie częściej spotykamy się z kompensatą umowną – tj. zawartą na dowolnych warunkach, w ramach indywidualnych ustaleń między stronami. W kompensacie umownej nie jest konieczne dostosowywanie się do obostrzeń wymienionych w KC; warto jednak wspomóc się tymi przepisami.

Najważniejszym – i najbardziej przydatnym dla przedsiębiorców – jest zapis, że potrącenia wierzytelności dokonuje się poprzez złożenie oświadczenia woli wobec drugiej strony. Zasadniczo forma takiego oświadczenia nie jest określona wprost, oczywistym jest jednak, że warto sporządzić pisemne oświadczenie o kompensacie, najlepiej z podpisami obu stron. Dzięki temu mamy nie tylko dowód wobec ewentualnych roszczeń nieuczciwych kontrahentów, ale też dowód opłacenia naszego zadłużenia, co jest ważne np. w świetle obowiązkowego skorygowania VAT od niezapłaconych faktur po upływie ustawowego terminu.

Uwaga!

Warto zauważyć, że kompensata jest sposobem na rozliczenie wierzytelności, nie stanowi jednak metody płatności. Dlatego też zalecane jest, aby na fakturach nie wpisywać kompensaty jako formy płatności, nawet jeśli planujemy w ten sposób rozliczyć się z kontrahentem.

Kompensata – formalności

W oświadczeniu o kompensacie najlepiej zawrzeć:

Datę zawarcia umowy
Oznaczenia stron – nazwy, adresy, numery NIP
Informację o wysokości wierzytelności oraz dokumentach, będących ich podstawą
Informację o wysokości dokonanej kompensaty
Informację o wysokości zobowiązania pozostałego do spłaty
Podpisy stron.

Ważne!

Kompensata nie musi być wyłącznie dwustronna – w obrocie gospodarczym zdarzają się przypadki rozliczeń wielostronnych, w których każda ze stron pozostaje zarówno dłużnikiem, jak i wierzycielem.

Przykład:

Firma PHU Kwiatek była winna firmie PHU Hotel 2000 zł, była także wierzycielem firmy PHU Transport na kwotę 3500 zł. Firma PHU Hotel była natomiast winna firmie PHU Transport 1000 zł.

Przedsiębiorcy zdecydowali się dokonać kompensaty w wysokości najniższej wierzytelności 1000 zł:

PHU Hotel oraz PHU Transport – rozrachunki zostają rozliczone w całej kwocie 1000 zł
PHU Kwiatek kompensuje 1000 zł z 2000 zł zobowiązania wobec PHU Hotel – do zapłaty pozostaje 1000 zł
PHU Transport kompensuje 1000 zł z 3500 zł zobowiązania wobec PHU Kwiatek – do zapłaty pozostaje 2500 zł.

Zespół IFIRMA

Kreatywny zespół specjalistów tworzony przez osoby wyróżniające się doświadczeniem oraz wiedzą z różnych obszarów.

Świadomi potrzeb naszych czytelników, skupiamy się na tworzeniu zrozumiałych treści, które będą w stanie przybliżyć im często zawiłe zagadnienia z zakresu rachunkowości, marketingu, ekonomii, księgowości czy zarządzania. Ostateczny dobór bieżącej tematyki uzależniany jest od preferencji docelowych odbiorców, zmian zachodzących w biznesowym środowisku, a także samych doświadczeń i umiejętności specjalistów odpowiadających za proces tworzenia tekstów.

W efekcie zespół ekspertów Ifirma bierze czynny udział w rozwoju różnego rodzaju biznesów, pomagając zarówno ich założycielom, jak i pracownikom efektywniej organizować pracę przy wykorzystaniu jak najbardziej dopasowanych do potrzeb rozwiązań.

Rozumiejąc istotę profesjonalnego podejścia do poruszanych zagadnień, każdy tekst tworzony jest w oparciu o wiarygodne dane. Dodatkowo podejmowana tematyka ujmowana jest w logiczny i przejrzysty sposób, zwiększając tak istotną jasność przekazu, co pozytywnie wpływa na podkreślenie najbardziej użytecznych treści. W efekcie podejmowane przez nasz zespół praktyki w szerszej perspektywie można rozpatrywać jako dążenie do zwiększenia świadomości i wyczucia biznesowego osób aktywnie działających na rynku.