Koniec ZUS preferencyjnego kiedy mały ZUS a kiedy duży ZUS?

Osoby, które prowadzą działalność gospodarczą mają obowiązek opłacania składek ZUS. Jednak w tym przypadku jest do wyboru kilka opcji, z których można skorzystać, szczególnie kiedy rozpoczynamy prowadzenie działalności gospodarczej. W dzisiejszej publikacji napiszemy, jakie mamy możliwości rozliczania składek ZUS po zakończeniu ZUS preferencyjnego.

ZUS preferencyjny – kiedy można skorzystać?

Prawo do opłacania preferencyjnych składek ZUS mają przedsiębiorcy, którzy spełniają warunki ustawowe:

1. Nie prowadzili żadnej pozarolniczej działalności w ciągu ostatnich 60 miesięcy poprzedzających rozpoczęcie działalności gospodarczej.
2. W prowadzonej działalności gospodarczej nie wykonują czynności na rzecz byłego pracodawcy, u którego byli zatrudnieni na umowę o pracę w poprzednim lub bieżącym roku podatkowym.

Te dwa warunki muszą być spełnione łącznie. Dodatkowo nie można zapominać, że warunek niewykonywania czynności na rzecz byłego pracodawcy obowiązuje przez cały 24 miesięczny okres obniżonych składek ZUS.

Pod pojęciem pozarolniczej działalności gospodarczej należy rozumieć:

• prowadzenie działalności na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
• wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej,
• prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wolnego zawodu zdefiniowanego w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym,
• bycie wspólnikiem w jednoosobowej spółce z o.o., jawnej, komandytowej i partnerskiej,
• bycie akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej wnoszącym do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług,
• prowadzenie publicznej lub niepublicznej szkoły lub innej placówki na podstawie prawa Oświatowego.

Składki ZUS w okresie opłacania ZUS preferencyjnego

ZUS preferencyjny dotyczy jedynie opłacania składek społecznych, składka zdrowotna opłacana jest na zasadach ogólnych obowiązujących po wprowadzeniu od 2022 roku Polskiego Ładu.

Okres 24 miesięcy ZUS preferencyjnego obejmuje pełne miesiące.

Przykład 1

Pan Michał w prowadzonej działalności gospodarczej zamierza skorzystać z preferencyjnego ZUS od momentu rozpoczęcia. Działalność została zarejestrowana w CEIDG od 20 maja 2022 roku. W takim przypadku pan Michał będzie mógł skorzystać z preferencyjnego ZUS do 31 maja 2024 roku.

Koniec ZUS preferencyjnego – co ze składkami?

W momencie, w którym mija 24 miesiące korzystania z preferencyjnego ZUS przedsiębiorca ma możliwość zarejestrowania się do:

1. Małego ZUS Plus.
2. Dużego ZUS.

Jeżeli przedsiębiorca spełnia warunki do skorzystania z Małego ZUS Plus, to może zdecydować, czy będzie opłacał mały czy duży ZUS. Natomiast jeżeli nie zostaną spełnione warunki do Małego ZUS Plus pozostaje jedynie opcja dużego ZUS.

Przedsiębiorcy, którzy opłacają lub chcą opłacać składkę chorobową powinni pamiętać, że:

• jeżeli ktoś pierwszy raz dokonują zgłoszenia do składki chorobowej, która wcześniej nie była opłacana – za moment rejestracji będzie uznana data wysyłki zgłoszenia ZUS ZUA,
• w przypadku jeżeli jest kontynuacja składki chorobowej – termin 7 dni na złożenie ZUS ZUA.

Koniec ZUS preferencyjnego – Mały ZUS Plus

Jeżeli po okresie ZUS preferencyjnego przedsiębiorca będzie chciał w dalszym ciągu opłacać niższe składki na ubezpieczenia społeczne, to powinien sprawdzić, czy może skorzystać z Małego ZUS Plus. Jednak w tym przypadku prawo do zgłoszenia przysługuje po spełnieniu ustawowych warunków, dwa kluczowe z nich to:

1. Limit przychodów w pozarolniczej działalności gospodarczej nie może przekroczyć w poprzednim roku podatkowym kwoty 120.000 zł.
2. Działalność gospodarcza musi być prowadzona co najmniej przez 60 dni kalendarzowych.

Jeżeli wszystkie warunki do opłacania Małego ZUS Plus zostały spełnione można dokonać zgłoszenia w ZUS z zachowaniem obowiązujących terminów.

Przykład 2

Pani Karolina kończy opłacanie ZUS preferencyjnego z dniem 30 czerwca 2022 r. W 2021 roku przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej wyniosły 100.000 zł i działalność była prowadzona przez cały rok podatkowy. Pani Karolina nie podlega również pod ubezpieczenie z innej pozarolniczej działalności gospodarczej. W takim przypadku należy podjąć następujące kroki:

1. Dokonać wyrejestrowania na druku ZUS ZWUA z datą 01.07.2022 r. z kodem 05 70 (05 72).
2. Dokonać zarejestrowania na druku ZUS ZUA z datą 01.07.2022 r. z kodem 05 90 (05 92).
3. Wyrejestrowania i zarejestrowania należy dopełnić w ciągu 7 dni, a więc najpóźniej do 7 lipca 2022 r.

Mały ZUS Plus można opłacać przez okres 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

Koniec ZUS preferencyjnego – Duży ZUS

Jeżeli nie spełniamy warunków do Małego ZUS Plus to nie ma już innego wyjścia jak dokonać zgłoszenia do Dużego ZUS. W tym przypadku podstawa do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, w 2022 roku jest to kwota 3.553,20 zł. Zgłoszenia należy dokonać w ciągu 7 dni od końca miesiąca, w którym opłacaliśmy ZUS preferencyjny.

Przykład 3

Pan Jakub w 2022 roku kończy okres opłacania ZUS na warunkach preferencyjnych z dniem 31 sierpnia 2022 r. W 2021 roku w pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnął przychody w wysokości 200.000 zł. Pan Jakub nie spełnia więc warunku do skorzystania z Małego ZUS Plus i w takim przypadku musi dokonać rejestracji do Dużego ZUS:

1. Dokonuje wyrejestrowania na formularzu ZUS ZWUA z dniem 01.09.2022 r. z kodem 05 70 (05 72).
2. Dokonuje zarejestrowania na formularzu ZUS ZUA z dniem 01.09.2022 r. z kodem 05 10 (05 12).
3. Wyrejestrowania i zarejestrowania należy dokonać w maksymalnym terminie do 7 września 2022 r.

Dobrowolne przejście na Duży ZUS

Niekiedy przedsiębiorca może rozważyć dobrowolne przejście na Duży ZUS po zakończeniu okresu opłacania ZUS preferencyjnego. Są to przypadki, kiedy przedsiębiorca poza działalnością gospodarczą posiada również inne tytuły do ubezpieczeń. Poniżej opisane zostały takie sytuacje:

W przypadkach opisanych powyżej przejście na Mały ZUS Plus po upływie ZUS preferencyjnego mogłoby być dla przedsiębiorcy nieopłacalne. Przede wszystkim przedsiębiorca straciłby część lub cały okres 36 miesięcy, który pozwala na skorzystanie z Małego ZUS Plus, który może wykorzystać w okresie późniejszym. Jednak każda sytuacja może być inna, wiele zależy od okoliczności danej sprawy. Jeżeli przedsiębiorca oceni, że tylko przez niewielką część roku byłby zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, np. tylko przez dwa miesiące pozostawałby w zatrudnieniu a przez pozostałe dziesięć miesięcy nie, to w takim przypadku może jednak warto rozważyć przejście na Mały ZUS Plus. Pomocna może być kalkulacja przyszłej składki. Tak czy inaczej każdy przypadek powinien być poddany indywidualnej analizie.

Podsumowanie

W ostatnich latach przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej mają do wyboru kilka opcji opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w prowadzonej działalności. W przypadku upływu terminu do opłacania ZUS preferencyjnego są dostępne dwie możliwości: przejście na Mały ZUS Plus lub Duży ZUS. W przypadku tego pierwszego przedsiębiorca musi jeszcze spełniać dodatkowe warunki. Bardzo ważne jest również dotrzymanie terminu wyrejestrowania i zarejestrowania do Małego ZUS Plus. Niedotrzymanie terminu może spowodować utratę prawa do tej formy rozliczania ZUS w danym roku. Przy Małym ZUS Plus co roku należy badać, czy przedsiębiorca spełnia warunki wynikające z przepisów. Mały ZUS Plus można opłacać przez 36 miesięcy i po tym czasie nie pozostaje nic innego, jak przejście na Duży ZUS.