Opodatkowanie usług transportu towaru świadczone na rzecz polskiej firmy ale wykonywane w całości lub części poza terytorium kraju

Usługi transportowe - omówione zagadnienia:

Nie musimy już chyba nikogo przekonywać, że przedsiębiorcy, którzy chcą być konkurencyjni nie powinni się bać wychodzić ze swoimi towarami czy usługami poza granice kraju. Zakup lub sprzedaż towarów na terenie Unii Europejskiej, czy poza UE stał się bardzo powszechny i nie ma co się bać takich działań. Jednak jak się już zdecydujemy na ten model funkcjonowania, to warto poznać zasady opodatkowania między innymi usług transportu towarów świadczonych dla polskiego przedsiębiorcy w całości lub w części poza terytorium Polski i tym zagadnieniem zajmiemy się w dzisiejszej publikacji.

Usługi transportowe – na czym polegają?

Mówiąc o usługach transportowych mamy na myśli przemieszczanie towarów na terenie kraju i poza jego granicami. Transport może dotyczyć przewozu towarów zarówno na terenie Polski, UE, ale także poza UE. Można więc powiedzieć, że usług transportowe dzieli się na:

krajowe – transport odbywa się w całości na terytorium Polski,
wewnątrzunijne – rozpoczęcie i zakończenie transportu ma miejsce na terenie dwóch różnych krajów UE,
międzynarodowe – opisane poniżej.

W ustawie o VAT zdefiniowane zostało szczegółowo, jak należy rozumieć usługi transportu międzynarodowego.

Przemieszczanie towarów w transporcie międzynarodowym:
Z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium Polski do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej
Z miejsca nadania poza terytorium UE do miejsca przeznaczenia na terytorium Polski
Z miejsca nadania poza terytorium UE do miejsca przeznaczenia poza terytorium UE, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium Polski (tranzyt)
Z miejsca nadania na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium Polski do miejsca przeznaczenia poza terytorium UE lub z miejsca nadania poza terytorium UE do miejsca przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium Polski, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium Polski
Jeżeli miejsce nadania i miejsce przeznaczenia towarów znajduje się na terytorium Polski, a przewóz poza terytorium kraju ma wyłącznie charakter tranzytu, to nie jest to usługa transportu międzynarodowego

Jak widać rozważania na temat transportu międzynarodowego mogą obejmować różne przypadki, w zależności od tego skąd nastąpi wyjazd towaru i gdzie odnotowany zostanie jego przyjazd. Naszym dzisiejszym zadaniem jest ustalenie, jakie stawki VAT obowiązują dla usług transportowych, zanim jednak do tego dojdziemy musimy sobie jeszcze wyjaśnić, jak określa się miejsce świadczenia usługi transportowej.

Usługi transportowe – miejsce świadczenia

Kluczowe w przypadku VAT będzie właściwe określenie miejsca świadczenia, jest to miejsce opodatkowania a mowa jest o tym w ustawie o podatku VAT.

Miejscem świadczenia usługi transportowej jest:
Miejsce świadczenia usługi na zasadach ogólnych W przypadku świadczenia usług na rzecz przedsiębiorcy miejscem świadczenia jest miejsce, w którym firma nabywająca usługę (usługobiorca) posiada siedzibę działalności gospodarczej
Miejsce świadczenia usługi na zasadach szczególnych Transport wykonywany w całości poza terytorium UE Jeżeli przedsiębiorca nabywający usługę posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności lub stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium Polski, miejscem świadczenia usługi transportowej jest terytorium kraju znajdującego się poza UE. Transport wykonywany w całości na terytorium Polski Jeżeli przedsiębiorca na rzecz, którego jest świadczona usługa posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności lub stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa trzeciego, miejscem świadczenia usługi transportowej jest terytorium Polski

Miejscem świadczenia usługi transportowej jest:

Miejsce świadczenia usługi na zasadach ogólnych
W przypadku świadczenia usług na rzecz przedsiębiorcy miejscem świadczenia jest miejsce, w którym firma nabywająca usługę (usługobiorca) posiada siedzibę działalności gospodarczej

Miejsce świadczenia usługi na zasadach szczególnych

Transport wykonywany w całości poza terytorium UE
Jeżeli przedsiębiorca nabywający usługę posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności lub stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium Polski, miejscem świadczenia usługi transportowej jest terytorium kraju znajdującego się poza UE.
Transport wykonywany w całości na terytorium Polski
Jeżeli przedsiębiorca na rzecz, którego jest świadczona usługa posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności lub stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa trzeciego, miejscem świadczenia usługi transportowej jest terytorium Polski

Opodatkowanie usług transportu towarów w VAT

Stawki VAT dla usług transportu towarów będą zależały od tego o jaki transport chodzi: krajowy, wewnątrzunijny czy międzynarodowy.

Stawki VAT dla usług transportu towarów:
Rodzaj usługi transportowej	Stawka VAT
Usługa transportu krajowego i wewnątrzwspólnotowego	23%
Usługa transportu międzynarodowego na zasadach ogólnych – w oparciu o przepisy ustawy o VAT	0%
Usługa transportu międzynarodowego – w oparciu o przepisy Rozporządzenia w sprawie stawek obniżonych	0% W przypadkach opisanych poniżej: transport krajowy – w całości wykonywany na terytorium Polski o ile stanowi część usługi transportu międzynarodowego, transport wewnątrzwspólnotowy towarów, jeżeli transport ten stanowi część usługi transportu międzynarodowego, Jeżeli transport jest wykonywany w całości poza terytorium Polski a przedsiębiorca na rzecz, którego świadczona jest usługa, czyli usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej, miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium Polski pod warunkiem, że: Miejsce nadania towaru znajduje się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium Polski a miejsce przyjazdu tych towarów jest poza UE, Miejsce wyjazdu towarów jest poza UE a miejsca przyjazdu na terytorium innego niż Polska kraju UE.
Uwaga! Prawo do zastosowania 0% stawki podatku VAT przysługuje pod warunkiem, że przedsiębiorca dysponuje odpowiednimi dokumentami, o których jest mowa w ustawie o VAT. Mowa jest tam o liście przewozowym lub dokumencie spedycyjnych dedykowanym dla usług transportu międzynarodowego. Może to być również inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim. Przedsiębiorca musi również posiadać fakturę wystawioną przez przewoźnika (spedytora)

Opodatkowanie usług transportowych na przykładach

Na podstawie zgromadzonych, w oparciu o obowiązujące przepisy, informacji nie da się niezauważyć, że opodatkowanie w VAT usług transportu towarów wykonywane w całości lub w części poza terytorium Polski jest dość zawiłe. Dlatego też warto opisać kilka przykładów dla lepszego zobrazowania tematu.

Przykład 1

Polski przedsiębiorca zamówił transport towarów z Chin do Polski. W tym przypadku jest to usługa transportu międzynarodowego – miejsce nadania towaru znajduje się poza terytorium UE a miejscem przeznaczenia jest Polska, w związku z tym w oparciu o ustawę o VAT będzie miała zastosowanie 0% stawka VAT.

Przykład 2

Polska firma zleciła transport towarów z Polski do Wielkiej Brytanii, która znajduje się poza terytorium UE. Miejscem wyjazdu jest Polska a miejscem przeznaczenia GB, więc również w tym przypadku ma zastosowanie 0% stawka VAT.

Przykład 3

Polski przedsiębiorca dokonał importu towarów ze Stanów Zjednoczonych do Polski. W takim przypadku transport jest wliczony do podstawy opodatkowania podatkiem VAT od importu. Faktura wystawiona na usługę transportu będzie ze stawką 0% w oparciu o przepisy ustawy o VAT.

Przykład 4

Firma z Polski zleciła firmie niemieckiej przetransportowanie towarów z Niemiec do Polski. W tym przypadku mamy do czynienia z transportem wewnątrzwspólnotowym, miejscem świadczenia usługi jest Polska. Nabywca będzie rozliczał VAT w ramach odwrotnego obciążenia wg stawki 23% (miejscem opodatkowania jest Polska) właściwej dla transportu w terenie UE.

Przykład 5

Polski przedsiębiorca zlecił transport swoich towarów z Islandii do Turcji – obydwa kraje spoza UE, trasa na pewnym odcinku przebiega przez terytorium Polski, to mamy do czynienia z tranzytem, który jest opodatkowany 0% stawką VAT.

Opodatkowanie usług transportowych – podsumowanie

Opodatkowanie usług transportu w podatku VAT jest złożonym tematem. Co do zasady mamy do czynienia z transportem krajowym, wewnątrzunijnym i międzynarodowym. Ustawa o VAT i rozporządzenie w sprawie stosowania stawek obniżonych w VAT dość szczegółowo opisują zasady opodatkowania. Usługa transportu towarów może być opodatkowana stawką podstawową 23% i stawką obniżoną 0%. Jednak żeby zastosować stawkę 0% trzeba dokładnie przeanalizować, czy obowiązujące przepisy na to zezwalają. Pamiętajmy, że jest to stawka preferencyjna a więc przedsiębiorca, który z niej skorzysta będzie miał jeszcze dodatkowe obowiązki związane z właściwym udokumentowaniem wykonanej usługi transportowej. W przypadku transportu krajowego i wewnątrzunijne będzie miała zastosowanie stawka 23%, natomiast dla transportu międzynarodowego będzie to stawka 0%. W publikacji na przykładach zostało omówione, kiedy ma zastosowanie jedna lub druga stawka. Nie zmienia to faktu, że zagadnień związanych z opodatkowaniem usług transportowych wykonywanych w całości lub w części poza terytorium Polski jest znacznie więcej i trzeba je każdorazowo indywidualnie przeanalizować.