Objaśnienia podatkowe – opodatkowanie VAT kontraktów drogowych

Objaśnienia podatkowe są przygotowywane przez Ministerstwo Finansów najczęściej w sytuacjach, gdy występują problemy z interpretacją przepisów podatkowych. Taki dokument ma również określoną rangę, jest wiążący zarówno dla przedsiębiorcy, jak i organu podatkowego. Od momentu wydania objaśnień przedsiębiorcy mają obowiązek się do nich stosować. Dzisiejsza publikacja dotyczy objaśnień podatkowych usług wykonywanych w ramach szeroko pojmowanych kontraktów drogowych.

Jakie kwestie są przedmiotem objaśnień?

Objaśnienia podatkowe zostały wydane 26 stycznia 2021 r. Dotyczą stosowania przepisów ustawy o podatku VAT do opodatkowania kontraktów drogowych, a w szczególności kwalifikacji ich jako:

1. Jednej usługi złożonej – kompleksowej, składającej się z wielu czynności będących elementami tej usługi złożonej i opodatkowanych z zastosowaniem stawki podatku VAT właściwej dla tej usługi złożonej lub
2. Zbioru odrębnych świadczeń
   , które nie tworzą jednej usługi kompleksowej i są opodatkowane stawką VAT właściwą dla każdego z tych świadczeń.

Od kwalifikacji wykonanej usługi będzie zależało zastosowanie właściwej stawki podatku VAT – 23% lub 8%.

Celem objaśnień jest określenie podstawowych przesłanek, które mogą wskazywać, czy w konkretnym przypadku mamy do czynienia z jednym kompleksowym świadczeniem, czy ze zbiorem odrębnych świadczeń. Objaśnienia zawierają wytyczne do dokonania analizy konkretnej usługi, ale nie wyczerpują listy przesłanek, które mogą wskazywać, że mamy do czynienia z usługą kompleksową, czy też nie.

Jak należy rozumieć kompleksowość usługi?

Określenie usługi kompleksowej nie zostało zdefiniowane w przepisach, dlatego też temat ten powraca jak bumerang, przy różnych okazjach. W objaśnieniach MF jest napisane, że jeżeli usługa obejmuje, z ekonomicznego punktu widzenia, kilka świadczeń, to nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych.

Jeżeli w skład usługi wchodzi kilka części składowych, to wówczas jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, natomiast inne elementy traktuje się jak usługi pomocnicze, które podzielają na gruncie VAT los usługi zasadniczej, a całość służy realizacji jednego celu. Jednak prawidłowa kwalifikacja usługi kompleksowej nie należy do prostych zadań.

Wynagrodzenie za wykonywane czynności

W przypadku kontraktu kompleksowego zapłata najczęściej jest określana w formie ryczałtu – jest wypłacana w stałej wysokości, w okresach rozliczeniowych, niezależnej od ilości faktycznie wykonanych prac.

W przypadku kontraktu wywołaniowego zapłata następuje odrębnie za zlecone i wykonane czynności, zazwyczaj zależy od ilości i rodzaju wykonanych prac.

Stawki podatku VAT

Zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną organów podatkowych, usługi świadczone przy kontraktach kompleksowego utrzymania dróg, opodatkowane są z zastosowaniem podstawowej stawki podatku VAT – 23%. Takie stanowisko potwierdzają również sądy administracyjne.

W przypadku kontraktu wywołaniowego, gdy świadczeniodawca wykonuje różne, funkcjonalnie niezależne od siebie usługi, których rozdzielenie do celów podatkowych nie ma sztucznego charakteru – każda z tych usług jest opodatkowana z zastosowaniem stawki podatku VAT 23% lub preferencyjnej stawki 8% – jeśli będzie wymieniona w załączniku nr 3 do ustawy o VAT.

Pełna treść objaśnień podatkowych znajduje się na stronie Ministerstwa Finansów, gdzie przedstawione regulacje opisane są również na przykładach. Temat, o którym jest mowa w objaśnieniach, wymaga przy każdej zawartej umowie, dokładnej analizy zawartych w niej zapisów, aby w pierwszej kolejności ustalić, z jakim kontraktem mamy do czynienia.