Temat pracy zdalnej stał się popularny od momentu ogłoszenia pandemii z powodu COVID-19. Pracodawcy musieli zorganizować pracownikom pracę na zupełnie odmiennych zasadach niż to było robione wcześniej. W ustawie Kodeks pracy nie było pojęcia pracy zdalnej i innych regulacji z tym związanych. W dzisiejszej publikacji kontynuujemy opisywanie zmian w Kodeksie pracy, które mają to zmienić.
1. Obowiązki pracodawcy wobec pracownika wykonującego pracę zdalną.
Zgodnie z projektem ustawy pracodawca będzie zobowiązany do:
- dostarczenia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiałów i narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
- pokrycia kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, kosztów energii elektrycznej oraz niezbędnego dostępu do łączy telekomunikacyjnych,
- pokrycia innych kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, jeśli taki obowiązek zostanie określony w porozumieniu,
- zapewnienia pracownikowi pomocy technicznej i niezbędnych szkoleń w zakresie obsługi narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej.
Do tej pory w przypadku świadczenia telepracy powyższe kwestie związane z rekompensatą kosztów związanych z pracą zdalną nie były uregulowane. W projekcie ustawy pojawił się przepis, który mówi, że pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości określonej w porozumieniu zawartym z pracownikiem. Wypłata ekwiwalentu może zostać zastąpiona wypłatą ryczałtu, którego wysokość odpowiada przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku z pracą zdalną.
Szukasz narzędzia, które usprawni Twoją pracę zdalną? Sprawdź koniecznie Firmbee.
2. Nieuwzględnianie w przychodach wartości materiałów i narzędzi pracy.
Dostarczenie przez pracodawcę materiałów i narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej oraz pokrycie kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej przez pracownika, nie będzie stanowiło przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym, a więc nie będzie opodatkowane.
3. Zasada ochrony danych przekazywanych pracownikowi wykonującemu pracę zdalną.
Pracodawca będzie zobowiązany określić zasady ochrony danych przekazywanych pracownikowi wykonującemu pracę zdalną oraz przeprowadzić, w miarę potrzeb, instruktaż i szkolenie w tym zakresie. Natomiast pracownik wykonujący pracę zdalną będzie potwierdzał, w postaci papierowej lub elektronicznej, zapoznanie się z zasadami ochrony danych i będzie obowiązany do ich przestrzegania.
4. Kontrola wykonywania pracy zdalnej.
Pracodawca będzie miał prawo przeprowadzać kontrolę wykonywania tej pracy przez pracownika na zasadach określonych w porozumieniu, w miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika.
<5. Zakaz dyskryminacji pracownika wykonującego pracę zdalną.
W projekcie ustawy wprowadzono również zapis, że pracownik wykonujący pracę zdalną nie może być traktowany mniej korzystnie niż inni pracownicy zatrudnieni przy takiej samej lub podobnej pracy. Taka sama zasada będzie obowiązywała również w przypadku odmowy wykonywania pracy zdalnej.
6. Prawa pracownika wykonującego pracę zdalną.
Pracodawca będzie miał obowiązek umożliwienia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną, na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników, przebywania na terenie zakładu pracy, kontaktowania się z innymi pracownikami oraz korzystania z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.
7. Zachowanie warunków bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp).
Zgodnie z projektem pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników. Nie jest zwolniony z tego obowiązku nawet w sytuacji zmienionych okoliczności pracy, w tym przypadku pracy zdalnej. Według projektu przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy zdalnej pracodawca będzie obowiązany sporządzić ocenę ryzyka zawodowego i na podstawie wyników opracować informację na temat zasad i sposobów właściwej organizacji stanowiska pracy zdalnej, zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy.
Pracodawca może sporządzić uniwersalną ocenę ryzyka zawodowego dla poszczególnych grup stanowisk pracy zdalnej. Przed dopuszczeniem do wykonywania pracy zdalnej pracownik będzie potwierdzał, w postaci papierowej lub elektronicznej, zapoznanie się z przygotowaną oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bhp wykonywania pracy zdalnej wraz ze zobowiązaniem się do ich przestrzegania.
8. Przesyłanie wniosków w formie papierowej lub elektronicznej.
Wprowadzone zostaną regulacje w Kodeksie pracy, zgodnie z którymi jeżeli pracownik będzie wykonywał pracę zdalną, wnioski pracownika, dla których przepisy kodeksu wymagają formy pisemnej, mogą być złożone w postaci papierowej lub elektronicznej. Dotyczyć to będzie przykładowo wniosków dotyczących:
- ustalenia indywidualnego rozkładu czasu pracownika,
- udzielenia urlopu ojcowskiego,
- udzielenia urlopu bezpłatnego.
9. Okazjonalna praca zdalna.
W odpowiedzi na liczne postulaty organizacji pracodawców, w projekcie znalazła się regulacja dotycząca okazjonalnej pracy zdalnej. Ta forma będzie unormowana w sposób odmienny. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu, z inicjatywą wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej będzie mógł wystąpić wyłącznie pracownik. Wymagany będzie wniosek pracownika. Wymiar okazjonalnej pracy zdalnej będzie mógł wynosić w trakcie roku kalendarzowego 12 dni.
Projektowane regulacje zastąpią dotychczasowe przepisy dotyczące telepracy, które zostaną uchylone. Zgodnie z projektem ustawa miałaby wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia odwołania na obszarze Polski stanu epidemii. Jednak ta data nie jest jeszcze wiążąca, mówi się również o 1 stycznia 2022 roku. O wejściu w życie ustawy zmieniająca Kodeks pracy poinformujemy w naszych publikacjach.
Zobacz też materiał filmowy, w którym podsumowujemy proponowane zmiany: