Pracujesz w tych zawodach? Szukaj pracy. Tych specjalistów zastąpi AI!

Rynek pracy w dobie AI

Firma McKinsey & Company wydała obszerny raport dotyczący przyszłości rynku pracy i wpływu sztucznej inteligencji na zatrudnienie. Dokument ten poddaje analizie zawody, które będą rosły w siłę i które, dla odmiany, znikną w wyniku automatyzacji.

Co więcej, publikacja ta podkreśla, że Europa i Stany Zjednoczone stoją przed poważnymi zmianami, które wymuszą konieczność adaptacji zarówno ze strony pracowników, jak i pracodawców. McKinsey & Company przewiduje, że rozwój sztucznej inteligencji dotknie milionów miejsc pracy na całym świecie w rozmaitych sektorach.

Co oczywiste, w najbliższych latach zapotrzebowanie na pracowników w niektórych branżach drastycznie wzrośnie, podczas gdy w innych zawodach może dojść do znaczącego spadku zatrudnienia. Przemiany te wynikają nie tylko z postępu technologicznego, ale również są pokłosiem zmian demograficznych i ekonomicznych. Co to dla nas oznacza? Przede wszystkim konieczność szybkiego dostosowania się do nowych realiów i nabywania, pożądanych na rynku kompetencji.

Dlatego przyjrzyjmy się najważniejszym wnioskom z raportu i odpowiedzmy na interesujące nas wszystkich pytanie: jakich specjalistów zastąpi AI, a także wskażmy zawody przyszłości – dzięki temu dowiemy się, czego warto się uczyć, żeby nadal mieć pracę.

Jakich specjalistów zastąpi AI?

Jak już wiemy, według raportu McKinsey & Company rozwój sztucznej inteligencji i automatyzacji spowoduje, że zapotrzebowanie na pracowników w niektórych zawodach znacząco spadnie. Przede wszystkim dotyczy to profesji, które opierają się na wykonywaniu powtarzalnych i rutynowych czynności. Mowa głównie o pracownikach biurowych, pracownikach produkcji, specjalistach zajmujących się obsługą klienta, a także o osobach trudniących się gastronomią czy pracujących w sektorze rolnictwa. Zawody te charakteryzują się wysokim udziałem zadań, które łatwo zautomatyzować.

Weźmy za przykład branżę usługową. Sztuczna inteligencja już teraz jest w stanie przejąć wiele czynności związanych z customer support. I tak chociażby mamy chatboty, które samodzielnie odpowiadają na pytania obecnych i potencjalnych klientów, jednocześnie zmniejszając potrzebę firm na budowanie dużych działów call center.

Podobnie jest w przypadku pracowników produkcji. Roboty i maszyny sterowane komputerowo mogą wykonywać zadania szybciej i bardziej precyzyjnie niż ludzie. Ale automatyzacja nie dotknie wyłącznie pracowników fizycznych. Wiemy też, że profesje związane z przetwarzaniem informacji, takie jak księgowi czy analitycy danych na podstawowym poziomie, mogą odczuć negatywne skutki rozwoju sztucznej inteligencji.

Swoją drogą zespół McKinsey & Company wskazuje, że popyt na pracowników usług gastronomicznych, pracowników produkcyjnych, pracowników obsługi klienta, sprzedaży i wsparcia biurowego od dłuższego czasu notuje spadki, a więc nie jest to świeża sprawa, wyłącznie spowodowana sztuczną inteligencją. Firma badawcza podaje, że zaobserwowała takie spadki już w latach 2012-2022. A do 2030 roku problem ten będzie się pogłębiać.

Ogólnie rzecz biorąc, prognozy przygotowane przez McKinsey & Company sugerują, że w Europie może dojść do spadku popytu na wyżej wymienione zawody od 300 tysięcy do 5 milionów miejsc pracy. W Stanach Zjednoczonych ma być nieco lepiej, bo mowa o niższym popycie w zakresie od 100 tysięcy do 3,7 miliona miejsc pracy.

Dla osób zatrudnionych w tych zawodach oznacza to konieczność adaptacji i wzięcia pod uwagę możliwości przekwalifikowania się na inne, mniej podatne na automatyzację ścieżki kariery. Wartościowe stają się umiejętności technologiczne i społeczne, o czym nieco szerzej sobie powiemy, omawiając zawody przyszłości.

Zawody przyszłości – tu będzie praca

Przechodząc do analizy zawodów przyszłości, według raportu McKinsey & Company wyłaniają się klarowne tendencje, które mogą uchronić niektóre profesje przed zagrożeniem ze strony sztucznej inteligencji – przynajmniej do 2030 roku. Badacze wskazują, że szczególnie popularne na rynku pracy będą zawody związane z technologią i zdrowiem. Co więcej, na znaczeniu zyskają kompetencje miękkie, społeczne i emocjonalne. Ważne również na rynku pracy staną się krytyczne myślenie i kreatywność.

Przeczytaj również wyniki Polskiego Instytutu Ekonomicznego, opisujące stan AI w polskich firmach

Lista 12 branż i zawodów przyszłości:

• Opiekunowie zdrowia, technicy oraz zawody związane z szeroko pojętym zdrowiem i dobrostanem – zespół McKinsey & Company przewiduje, że popyt na te zawody wzrośnie o 25-30% między 2022 a 2030 rokiem. Oznacza to dodatkowo 3,3 miliona miejsc pracy w Europie oraz 3,5 miliona miejsc w Stanach Zjednoczonych.
• Specjaliści STEM – specjaliści z dziedziny nauki, technologii, inżynierii i matematyki (STEM) będą również cieszyć się rosnącym zapotrzebowaniem. Prognozy wskazują na wzrost o 17-30% do 2030 roku, co przekłada się na dodatkowe 7 milionów miejsc pracy zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych.
• Pracownicy zdrowia – również zawody związane bezpośrednio z opieką zdrowotną, takie jak lekarze, pielęgniarki czy terapeuci, będą miały stabilne perspektywy zatrudnienia. Prognozy wskazują na podobny wzrost popytu jak w przypadku techników zajmujących się zdrowiem, co jest efektem starzejącego się społeczeństwa i rosnących potrzeb w tym zakresie.
• Menedżerowie – zawody menedżerskie będą niezbędne do zarządzania rosnącą złożonością operacyjną w dobie cyfryzacji i automatyzacji. A zatem umiejętności zarządzania ludźmi i operacjami nadal pozostaną ważne w biznesie.
• Specjaliści biznesowi i prawnicy – profesje związane z biznesem i prawem, które wymagają wysokich umiejętności analitycznych, interpretacyjnych i decyzyjnych, wciąż będą znajdować zapotrzebowanie na rynku pracy.
• Budowniczowie – zawody związane z budownictwem i infrastrukturą nadal będą potrzebne ze względu na rosnące potrzeby mieszkaniowe (nowe budynki i remonty).
• Usługi transportowe – usługi transportowe są niezbędne dla zdrowej gospodarki, stąd można się spodziewać, że i w tym sektorze będzie przybywać miejsc pracy.
• Utrzymanie nieruchomości – zawody związane z utrzymaniem nieruchomości również będą miały się dobrze.
• Zarządzanie kreatywne i artystyczne – umiejętności związane z zarządzaniem branżą kreatywną i artystyczną zyskają na znaczeniu ze względu na coraz bardziej cyfrowe społeczeństwo.
• Usługi społeczne – zawody społeczne związane ze wsparciem innych będą miały swoje miejsce na rynku pracy, choć ich wzrost ma być wolniejszy.
• Edukacja i szkolenia pracownicze – zawody związane z edukacją i szkoleniami pracowniczymi nadal będą ważne, ale mogą doświadczać wolniejszego rozwoju ze względu na zmieniające się potrzeby edukacyjne i technologiczne.
• Instalacja i naprawa mechaniczna – zawody związane z mechaniczną instalacją i naprawą odnotują stabilne zapotrzebowanie, przy czym ich rozwój będzie ograniczony w porównaniu do bardziej wyspecjalizowanych zawodów.

Należy zauważyć, że najbardziej potrzebną grupą zawodów będą te związane ze zdrowiem – na przykład techniczne usługi zdrowotne – a także specjaliści STEM. To w tych zawodach w najbliższym czasie pojawiać się będzie najwięcej ogłoszeń o pracę. Co więcej, można spodziewać się, że ci specjaliści zarabiać będą najwięcej. Pomimo nieco gorszej sytuacji, w jakiej znajdują się pracownicy zajmujący się mechaniką, edukacją i usługami społecznymi, ich sytuacja wciąż jest dobra – będą mieć pracę.

Zastąpi Cię AI? Pomyśl o przebranżowieniu

Jeśli jednak pracujesz w sektorze zagrożonym automatyzacją i wykluczeniem – o których powiedzieliśmy sobie przy okazji pytania „jakich specjalistów zastąpi AI” – warto, żebyś zastanowił się nad przebranżowieniem i zdobyciem nowych kompetencji. Co już dziś możesz zrobić w tym względzie? Podjąć przynajmniej tych pięć kroków.

1. Badanie rynku. Rozpocznij od gruntownego zbadania rynku pracy. Dowiedz się, które zawody mają tendencję do automatyzacji lub redukcji w najbliższych latach, a które zyskają na znaczeniu. Skoncentruj się na zawodach, które będą rosnąć wraz z postępem technologicznym, np. opieka zdrowotna.
2. Ocena umiejętności i predyspozycji. Przeanalizuj swoje obecne umiejętności i doświadczenie zawodowe. Zidentyfikuj obszary, w których posiadasz mocne strony, jak również te, które wymagają wzmocnienia. Przyjrzyj się także swoim zainteresowaniom i predyspozycjom, aby określić, które ścieżki kariery mogą najlepiej pasować do Twoich osobistych celów i ambicji.
3. Zdobycie nowych kompetencji. Rozwijaj swoje umiejętności zgodnie ze zidentyfikowanymi potrzebami rynku pracy. Skorzystaj z kursów online, szkoleń zawodowych, certyfikacji branżowych oraz programów rozwoju osobistego, aby zdobyć niezbędne kwalifikacje. Inwestycja w naukę nowych technologii, umiejętności analitycznych i kreatywności może otworzyć drzwi do nowych możliwości.
4. Sieć kontaktów i budowanie relacji zawodowych. Niebagatelne znaczenie ma budowanie sieci kontaktów zawodowych. Dołącz do branżowych grup dyskusyjnych, bierz udział w konferencjach branżowych, a także korzystaj z platform networkingowych, aby poznać ludzi z podobnymi aspiracjami.
5. Adaptacja i elastyczność. Bądź elastyczny i otwarty na zmiany. Rynek pracy ewoluuje szybko, więc istotne jest, aby być gotowym na dostosowanie się do nowych warunków. Przejście na nową ścieżkę zawodową może wymagać czasu i wysiłku, ale z determinacją wszystkiego można się nauczyć.

Zawody przyszłości z punktu widzenia biznesu

Zmiany omawiane w raporcie McKinsey & Company dotyczą rynku pracy, a zatem nie tylko pracowników, ale również pracodawców, czyli właścicieli firm. Co w ich przypadku oznacza automatyzacja i rozwój sztucznej inteligencji? Autorzy badania uważają, że przedsiębiorcy w pierwszej kolejności powinni zrozumieć, w jaki sposób AI może pomóc im w wykonywaniu powtarzalnych czynności. Mając tę wiedzę, będą mogli opracować strategię dopasowania swoich firm do nowych realiów rynkowych.

Inną rzeczą, jaką przedsiębiorcy powinni zrobić według McKinsey & Company, jest przyjrzenie się swojej załodze i ocenienie jej kompetencji – co dziś potrafią moi pracownicy i co powinni umieć w perspektywie 5-10 lat? Znając te obszary, można pójść o krok naprzód i zamiast redukować zatrudnienie, wesprzeć swój zespół w nabyciu nowych umiejętności lub wręcz w przekwalifikowaniu się.

Niemniej uczyć się powinni nie tylko pracownicy, ale również przedsiębiorcy i kadra zarządzająca. Według McKinsey & Company właściciele firm powinni postawić na edukację w zakresie technologii, automatyzacji i transformacji procesów. Umiejętności wartych nabycia z pewnością jest więcej. A jeśli chcesz poznać szczegółowe wyniki raportu, zajrzyj na stronę firmy McKinsey & Company – znajdziesz tam pełną treść publikacji.