Prawo do odliczenia podatku VAT a błędny NIP na fakturze

Żyjemy szybko, pracujemy intensywnie, dlatego nie trudno o pomyłki i błędy, chyba nie ma osób, które są od nich wolne. Dzieje się tak w różnych obszarach życia, a więc także w działalności gospodarczej. Często w kontekście podatków mówi się o wadze błędu – błąd mniejszej lub większej wagi. Oczywiście nie znajdziemy definicji takich pojęć, jednak te określenia nawiązują do naszego dzisiejszego tematu. W publikacji opiszemy zagadnienie związane z prawem do odliczenia podatku VAT naliczonego w przypadku posiadania faktury z błędnym numerem NIP.

Co to są błędy mniejszej wagi na fakturze?

Nie będziemy się rozpisywali na temat tego, jakie elementy powinny się znaleźć na wystawionej fakturze, ponieważ w szczegółach zostało to opisane w ustawie. Jednak odniesiemy się do tych informacji zapisanych na fakturze, które są zaliczane do tzw. błędów mniejszej wagi.

Za błędy mniejszej wagi na wystawionej fakturze uważa się: datę wystawienia faktury, kolejny numer w jednej lub kilku seriach, dane uczestników transakcji: imię, nazwisko, nazwa, adres, numer NIP sprzedawcy i nabywcy, datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, nazwę towaru lub usługi

W przypadku błędów mniejszej wagi można je sprostować wystawiając: fakturę korygującą przez sprzedawcę, notę korygującą przez nabywcę

Nota korygująca wymaga akceptacji sprzedawcy, chociaż dopuszczalne jest odstępstwo od tej zasady, co opiszemy poniżej

Kiedy mówimy o błędnym numerze NIP na fakturze?

Przedsiębiorcy powinni sobie zdawać sprawę, że jeżeli mówimy o błędnym numerze NIP, to oznacza niezamierzoną, oczywistą pomyłkę typu: brak jednej cyfry, przestawienie cyfr bądź pomyłkę w jednej cyfrze. Jeżeli na fakturze lub paragonie fiskalnym nie będzie w ogóle numeru NIP lub będzie widniał NIP innego nabywcy, to nie jest to już błąd mniejszej wagi.

Ważne!
Nie jest uznawane za błędny numer NIP uzupełnianie brakującego numeru NIP na paragonie fiskalnym, czy zmianą widniejącego na paragonie numeru NIP na inny. Takie stanowisko zostało zaprezentowane w objaśnieniach podatkowych Ministra Finansów dotyczących uznania paragonów fiskalnych za faktury uproszczone

Błędny NIP na fakturze a prawo do odliczenia podatku VAT

Na temat prawa do odliczenia podatku VAT z faktury zawierającej błędny numer NIP nabywcy wypowiadały się niejednokrotnie organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. Utrwaliła się już chyba linia interpretacyjna, która dopuszcza możliwość odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów od faktury z błędnym numerem NIP. Nieco dyskusyjna jest jedynie forma korygowania takiej pomyłki. Napisaliśmy już na wstępie, że błędny numer NIP jest błędem mniejszej wagi i można go skorygować przez wystawienie faktury lub noty korygującej. O ile w przypadku wystawienia noty korygującej nie ma dylematów, w jaki sposób należy to zrobić, to już w przypadku korekty faktury w części korygującej jedynie dane formalne jest sporo kontrowersji. Dość powszechna praktyką w przypadku korekty faktury w zakresie błędnego numeru NIP dochodzi do wyzerowania faktury pierwotnej i wystawienia nowej faktury na poprawne dane nabywcy. Takie praktyki są uważane przez organy podatkowe za niedopuszczalne. W przykładowej interpretacji z dnia 02.02.2022 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.942.2021.1.KO Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) pisze, że fakturę korygującą „do zera” wystawia się w przypadku, gdy nie doszło do dokonania dostawy towarów lub wykonania usług. Wystawienie nowej faktury, która zawiera prawidłowe dane nabywcy, jest nieprawidłowe. Przedsiębiorca uzasadniał, że program księgowy nie pozwala mu na skorygowanie jedynie danych formalnych na co Dyrektor odpowiedział, że trudności techniczne mają tutaj charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na kwestie podatkowe.

Brak numeru NIP na fakturze a prawo do odliczenia podatku VAT

Jeżeli na wystawionej fakturze z jakiś powodów nie pojawi się numer NIP, to również w takim przypadku nie wyklucza to możliwości odliczenia przez niego podatku VAT naliczonego. Jak można przeczytać w interpretacjach podatkowych faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez ustawę mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Przykładowa interpretacja z dnia 07.12.2022 r. nr 0112-KDIL3.4012.195.2022.1.AK. W tej interpretacji pojawił się również wątek braku numeru NIP na fakturze i prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego. Sprawa dotyczyła zakupu działek budowlanych udokumentowanych fakturą bez numeru NIP. W ocenie Dyrektora KIS wystarczające jest, że rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej świadczy o tym, że zakup był dokonany w celu ich wykorzystania w ramach prowadzonej działalności opodatkowanej. Brak nr NIP jest jedynie wadą techniczną, pozostałe dane zostały wykazane w sposób prawidłowy i nie ma również wątpliwości, że zdarzenie gospodarcze miało miejsce. Jak widać brak nr NIP na fakturze również nie pozbawia prawa do odliczenia VAT naliczonego. Co prawda w tej interpretacji Dyrektor KIS nie odnosi się do tego czy taka faktura powinna być skorygowana i w jaki sposób, ale należy domniemywać, że ten błąd formalny powinien być naprawiony. W podobnym duchu zapadło rozstrzygnięcie w interpretacji nr 0114-KDIP1-3.4012.306.2022.2.KP z dnia 24.08.2022 r.

Paragon fiskalny a błędny NIP

W jaki sposób postąpić w przypadku wystawienia paragonu z błędnym numerem NIP zostało wyjaśnione w objaśnieniach MF, o których wspominaliśmy powyżej.

Paragon fiskalny z błędnym NIP:
Paragon na kwotę powyżej 450 zł: należy wystawić fakturę do paragonu z błędnym NIP nabywcy, następnie wystawić fakturę korygującą z prawidłowym NIP
Paragon na kwotę poniżej 450 zł (faktura uproszczona): może być wystawiona przez nabywcę nota korygująca z prawidłowym nr NIP lub faktura korygująca przez sprzedawcę z prawidłowym numerem NIP
Uwaga! Nie można dokonać korekty w przypadku, gdy na paragonie fiskalnym nie umieszczono numeru NIP nabywcy

Brak akceptacji przez sprzedawcę noty korygującej błędny numer NIP

Napisaliśmy na wstępie, że jeżeli korekty błędnego nr NIP dokona nabywca, to wystawia notę korygującą, która powinna być zaakceptowana przez sprzedawcę. Tak na ten temat wypowiadają się wprost przepisy. Co jednak jeśli nie można takiej akceptacji uzyskać? I właśnie z takim problemem zwrócił się przedsiębiorca do organu podatkowego. W interpretacji nr 0113-KDIPT1-3.4012.210.2023.2.JM z dnia 20.06.2023 r. przedsiębiorca wystawił notę korygującą błędny numer NIP nabywcy, ale sprzedawca odmawia akceptacji noty. Dyrektor KIS zgodził się z przedsiębiorcą, że pomimo braku akceptacji noty korygującej błędny NIP przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z zakupem towarów podlegających dalszej odsprzedaży w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Błędny NIP – podsumowanie

Błędny numer NIP na fakturze nie pozbawia przedsiębiorcy prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu. W ustawie o podatku VAT tego typu pomyłka jest traktowana jako błąd mniejszej wagi, który można skorygować na dwa sposoby – notą korygującą lub fakturą korygującą jedynie dane formalne, korygowanie faktury do zera w takich przypadkach jest przez organy podatkowe kwestionowane.