Blog

Sprawy dotyczące własności intelektualnej – kto teraz będzie rozstrzygał?

Pojęcie własności intelektualnej jest bardzo pojemne i może obejmować wiele obszarów. Jednym z nich jest prowadzenie działalności gospodarczej, które bardzo często będzie się łączyć ze sprawami dotyczącymi własności intelektualnej. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się odpowiedziami na pytania: czym jest własność intelektualna i kto rozstrzyga sprawy dotyczące jej własności?

Własność intelektualna – definicja

Zanim przejdziemy do odpowiedzi na zasadnicze pytanie naszego artykułu napiszemy kilka słów na temat własności intelektualnej. Nie ma ustawowej definicji tego terminu, jednak na stronie Urzędu Patentowego w słowniku pojęć można przeczytać, że:

Pod pojęciem własności intelektualnej mieszczą się wszelkie wytwory ludzkiego umysłu. Zgodnie z Konwencją o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, własność intelektualna oznacza prawa odnoszące się do:
  • dzieł literackich, artystycznych i naukowych,
  • interpretacji artystów interpretatorów,
  • wynalazków z każdej dziedziny techniki,
  • odkryć naukowych,
  • wzorów przemysłowych,
  • znaków towarowych,
  • nazw handlowych oraz oznaczeń handlowych,
  • ochrony przed nieuczciwą konkurencją.
Pojęcie własności intelektualnej obejmuje m.in. prawo autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej, prawa do baz danych, dobra osobiste, czy inne prawa do know-how

Na tej podstawie można stwierdzić, że własność intelektualna jest pojęciem wielowymiarowym. Wymienione obszary, gdzie dochodzi do powstania własności intelektualnej są jedynie wskazówką do analizy tego tematu. W polskim ustawodawstwie kwestie ochrony praw własności intelektualnej zostały uregulowane w dwóch ustawach:

  1. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
  2. Ustawa prawo własności przemysłowej.

Kradzież własności intelektualnej

Posiadanie praw własności intelektualnej daje przedsiębiorcom m.in. przewagę nad konkurencją, uatrakcyjnia wizerunek firmy, wyróżnia firmę na rynku, podkreśla jej indywidualny charakter. Każda osoba, która jest twórcą własności intelektualnej zdaje sobie sprawę z tego, że może być narażona na jej kradzież. Nic więc dziwnego, że stara się zabezpieczyć swoje dzieła przed nieuprawnionym dostępem, jednak nie zawsze jest to skuteczne. Jedną z możliwych form ochrony praw własności intelektualnej jest rejestracja w Urzędzie Patentowym. Można również złożyć wniosek o podjęcie działania (AFA) do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej przez organy celne. Po przeprowadzeniu weryfikacji zostanie wydana decyzja, która jest ważna 1 rok. Ochroną będą objęte prawa własności intelektualnej określone we wniosku. Nie zawsze jednak nawet tego typu działania ustrzegą właścicieli przed kradzieżą własności intelektualnej. Ważne jest więc, żeby poznać zasady postępowania w przypadku naruszenia praw własności intelektualnej.

Naruszenie praw własności intelektualnej

Jak już dojdzie do naruszenia praw własności intelektualnej ważne jest, żeby jak najszybciej podjąć działania, które w pierwszej kolejności doprowadzą do zaniechania tych naruszeń.

Przykładowe kategorie działań w przypadku naruszenia praw własności intelektualnej:
Wysłanie listu ostrzegawczego
Podjęcie
Złożenie wniosku do organów celnych o zatrzymanie towarów, jeśli jest uzasadniona obawa, że zostały podrobione
Wystąpienie na drogę sądową

Sprawy własności intelektualnej – kto teraz będzie rozstrzygał?

Począwszy od 1 lipca 2020 roku w Polsce działają sądy do spraw własności intelektualnej. Dzięki takiej nowelizacji ustawy Kodeks postępowania cywilnego usprawniony został proces załatwiania spraw dotyczących praw własności intelektualnej. Sprawy są rozstrzygane w 5 sądach okręgowych i 2 sądach apelacyjnych.

Sprawy załatwiane przez sądy I instancji:
Sąd Okręgowy (SO) w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Lublinie i Katowicach. Przy czym SO w Warszawie rozstrzyga jedynie sprawy dotyczące: programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym
Sprawy załatwiane przez sądy w II instancji:
Sądy Apelacyjne w Poznaniu i w Warszawie
Każdy z sądów ma określoną właściwość miejscową załatwianych spraw

Własność intelektualna- podsumowanie

Własności intelektualnej nie da się zważyć ani zmierzyć, ale można śmiało powiedzieć, że jest bezcenna dla firmy, bez niej wiele firm by po prostu nie istniało. Na rozpoznawalność firmy i jej dobrą pozycję na rynku pracuje się latami i przedsiębiorca poświęcają na to wiele czasu i środków. Właściciele własności intelektualnej zabezpieczają się przed dostępem osób nieuprawnionych, jednak nie zawsze jest to skuteczne. Nic więc dziwnego, że jak już dochodzi do naruszenia lub kradzieży praw własności intelektualnej sprawa robi się bardzo poważna i najczęściej trafia na wokandę sądu. Dzięki nowelizacji przepisów w 2020 roku powołano do życie sądy, które zajmują się tylko sprawami własności intelektualnej. Dzięki temu posunięciu załatwianie spraw sądowych znacznie się skróciło i usprawniło. Nie zmienia to faktu, że taki tryb postępowania, jak już jest konieczny, nie należy do przyjemnych. Każda sprawa sądowa jest kosztowna, przeciąga się w czasie i stanowi dodatkowe obciążenie nie tylko finansowe, ale również psychiczne.

Małgorzata Jagusiak

Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.

Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.

Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.

Najnowsze artykuły

Jednoosobowa działalność gospodarcza a komornik – co można zająć w firmie?

Komornik, egzekucja, wyprzedaż majątku – te słowa zazwyczaj kojarzą się z dłużnikami, którzy w swoim…

4 godziny temu

Czy refaktura opłaty za media w przypadku najmu powinna być opodatkowana ryczałtem?

Zastanawiasz się, czy zwrot kosztów za media powinien być opodatkowany ryczałtem przy najmie? W dzisiejszym…

5 godzin temu

AI w rekrutacji – opracowywanie materiałów rekrutacyjnych krok po kroku

Systemy korzystające ze sztucznej inteligencji w procesie rekrutacji zostały zaklasyfikowane w AI Act jako systemy…

6 godzin temu

Pracownik zatrudniony w trakcie roku a wniosek o wyższe zaliczki na podatek

Zastanawiasz się jak obliczać wyższe zaliczki na podatek pracownika zatrudnionego w trakcie roku? W dzisiejszym…

3 dni temu

Na czym polegają dopłaty w spółce z o.o.?

Pojęcie dopłaty zazwyczaj kojarzy się z dofinansowaniem, dokapitalizowaniem jakichś zasobów. Czym są dopłaty w spółce…

3 dni temu

Jawność wynagrodzeń od 2026 roku

Każdy pracodawca będzie miał obowiązek wprowadzenia systemu płac zapewniającego równe wynagrodzenie za taką samą pracę…

3 dni temu