Zwolnienie z pracy z powodu koronawirusa

Wielu pracowników obawia się, że obecna sytuacja wpłynie na ich zatrudnienie. Obniżki wynagrodzenia i zwolnienia z pracy stają się coraz bardziej powszechne, a ludzie odczuwają niepewność związaną z utrzymaniem miejsca swojego zatrudnienia lub pracy osoby bliskiej. Prognozuje się, że dziesiątki tysięcy osób stało się zagrożonych utratą pracy przez epidemię koronawirusa. W szczególnie złej znalazły się firmy działające w branżach takich jak na przykład turystyka, gastronomia czy transport, niemniej jednak pracownicy pozostałych firm również obawiają się o swoje miejsce pracy.

Sytuacja rozwija się dynamicznie i trudno jest określić jej wynik. W poniższym artykule przybliżamy kwestię zwolnień z pracy z perspektywy osoby zatrudnionej. Jedno jest pewne – brak konkretów, dezinformacja i nieustannie napływające newsy pogarszają nastroje społeczeństwa.

Czy pracodawca ma prawo mnie zwolnić?

Tak, pracodawca w dalszym ciągu ma prawo zwolnić pracownika. Zagrożenie COVID-19 nie wpłynęło na zmiany w Kodeksie Pracy. Wciąż obowiązują zasady dotyczące okresu wypowiedzenia.

Okres wypowiedzenia jest zależny od stażu pracy pracownika:

• okres zatrudnienia poniżej 6 miesięcy – 2 tygodnie wypowiedzenia,
• okres zatrudnienia od 6 miesięcy do 3 lat – miesiąc wypowiedzenia,
• okres zatrudnienia powyżej 3 lat – 3 miesiące wypowiedzenia.

Przyjrzyjmy się, jak wygląda zwolnienie z pracy w przypadku poszczególnych rodzajów zatrudnienia.

Przypominamy:

Przepisy tarczy antykryzysowej wprowadziły możliwość skorzystania przez pracodawców z dofinansowania do wynagrodzeń.

Zwolnienie z pracy – umowa o pracę

Pracownicy zatrudniani w oparciu o umowę o pracę są w największym stopniu zabezpieczeni, biorąc pod uwagę konieczność zachowania przez pracodawcę okresu wypowiedzenia. Niestety prawdą jest, że pracodawca może wypowiedzieć również ten rodzaj umowy. W przypadku umów zawartych na czas określony musi on zachować okres wypowiedzenia, jednak nie jest zobowiązany do uzasadnienia decyzji.

Jeśli umowa z pracodawcą została zawarta na czas nieokreślony, pracodawca może zlikwidować stanowiska pracy powołując się na negatywne skutki epidemii koronawirusa, które dotknęły jego firmę. Możliwość likwidacji stanowisk dotyczy również przypadku zwolnień grupowych.

Zwolnienie z pracy w przypadku umowy zlecenia

Jeżeli pandemia ma wpływ na działalność zleceniodawcy, będzie on mógł rozwiązać umowę zlecenie. W tym przypadku należy mieć na uwadze, że – zgodnie z przepisami – umowę zlecenie można wypowiedzieć w trybie natychmiastowym.

Umowa o dzieło

Umowy o dzieło nie można wypowiedzieć, jednak zleceniodawca w każdym momencie może od niej odstąpić. Należy pamiętać, że w przypadku nieukończenia dzieła, zleceniodawca ma obowiązek wypłacić zleceniobiorcy odpowiednie wynagrodzenie obejmujące wykonaną część zlecenia.

Samozatrudnienie a zwolnienie z pracy

Samozatrudnieni z niektórych branż często znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji. O ile pracownik otrzymuje wynagrodzenie netto i pracodawca odprowadza jego podatki i składkę ZUS, tak samozatrudnieni muszą opłacać je samodzielnie. W momencie utraty zleceń, mogą pojawić się duże problemu z opłatą wspomnianych zobowiązań.

Na co zwrócić uwagę przy ewentualnym zwolnieniu lub rozwiązaniu umowy?

1. Niezależnie od rodzaju zatrudnienia, każdy powinien raz jeszcze przeczytać umowę, zwracając uwagę na jej ustalenia: zarówno prawa, jak i obowiązki (na przykład czy umowa nie wymaga aneksowania).
2. Należy zweryfikować, czy pracodawca działał według wymogów formalnych i przy zwolnieniu kierował się obiektywizmem. Kryteria powinny uznawać wytyczne takie jak staż pracy, doświadczenia i umiejętności danego pracownika.
3. Nie warto decydować się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Pracownik może wtedy stracić część wynagrodzenia przysługującą za czas wypowiedzenia.
4. Należy pamiętać, że pracownikom zwolnionym w ramach zwolnienia grupowego przysługuje odprawa pieniężna uzależniona od stażu pracy. Niepokojem napawają mgliste obietnice Rządu – nieustannie modyfikowane i niemające potwierdzenia we wprowadzanych przepisach. Chcemy poznać Wasze zdanie na temat obecnej sytuacji firm. Przygotowaliśmy ankietę, na podstawie której opracujemy raport dokumentujący nastroje oraz osobiste doświadczenia przedsiębiorców znajdujących się w trudnej sytuacji.