Środki trwałe a zmiana formy z zasad ogólnych na ryczałt

Środki trwałe a zmiana formy opodatkowania - omówione zagadnienia:

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą mają prawo do zmiany formy opodatkowania praktycznie każdego roku. Obecnie nie można już wybrać karty podatkowej, ale pozostają do wyboru jeszcze trzy formy opodatkowania dochodów: podatek według skali, podatek liniowy i zryczałtowany podatek dochodowy. W dzisiejszej publikacji opiszemy, jaki wpływ na środki trwałe będzie miała zmiana formy opodatkowania z zasad ogólnych na ryczałt.

Środki trwałe przy opodatkowaniu dochodów na zasadach ogólnych

Pojęcie formy opodatkowania na zasadach ogólnych dotyczy opłacania podatku dochodowego według:

skali podatkowej,
podatkiem liniowym w wysokości 19%.

Przedsiębiorca, który wybrał zasady ogólne ma obowiązek prowadzenia podatkowej książki przychodów i rozchodów (PKPiR) a wraz z nią również między innymi ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Przedsiębiorca, który będzie chciał dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych nie może zapomnieć o zaprowadzeniu ewidencji co jest warunkiem ujmowania odpisów w kosztach podatkowych. W takiej ewidencji jest obowiązek wpisywania zakupionych środków trwałych, których wartość początkowa przekracza kwotę 10.000 zł:

dla czynnego podatnika VAT będzie to kwota netto,
dla podatnika zwolnionego z VAT kwota brutto.

Środki trwałe wprowadzenia się do ewidencji najpóźniej w miesiącu oddania ich do używania. Natomiast odpisy amortyzacyjne będą księgowane w PKPiR w zależności od wybranej metody amortyzacji.

Przykład 1

Pan Karol prowadzi PKPiR, kupił do firmy samochód osobowy, którego wartość początkowa na potrzeby dokonywania odpisów amortyzacyjnych wynosi 80.000 zł, amortyzacja będzie dokonywana metodą liniową. Samochód został wpisany do ewidencji środków trwałych w miesiącu kwietniu 2022 r., i w tym przypadku pierwszy odpis amortyzacyjny zostanie zaksięgowany w kosztach w miesiącu maju 2022 r.

Przykład 2

Pani Halina w miesiącu czerwcu 2022 r. zakupiła fabrycznie nowy środek trwały, którego wartość początkowa wynosi 50.000 zł. Przepisy pozwalają, żeby dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego i na taką opcję zdecydowała się pani Halina. Przy odpisie jednorazowym przedsiębiorca może dokonać księgowania w tym samym miesiącu, w którym wprowadzony został środek trwały do ewidencji lub w kolejnym miesiącu. W naszym przykładzie pani Halina wybrała opcję w miesiącu zakupu, a więc odpis jednorazowy będzie ujęty w PKPiR w miesiącu czerwcu 2022 r.

Środki trwałe przy ryczałcie

Przedsiębiorcy, którzy wybiorą opodatkowanie swoich dochodów zryczałtowanym podatkiem dochodowym poza ewidencją przychodów prowadzą m.in. wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Na ryczałcie przedsiębiorcy nie przysługuje prawo do ujmowania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych, ponieważ koszty przy tej formie w ogóle nie występują, jednak wykaz środków trwałych należy prowadzić.

Zmiana formy opodatkowania z zasad ogólnych na ryczałt

Zmiana formy opodatkowania z zasad ogólnych na ryczałt jest możliwa dopiero z początkiem każdego roku podatkowego. Czas na decyzję przedsiębiorca ma do 20 dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym osiągnięty został pierwszy przychód podatkowy w prowadzonej działalności gospodarczej w danym roku podatkowym. Po podjęciu decyzji o przejściu na ryczałt przedsiębiorca zaczyna prowadzić ewidencję przychodów, w której nie ujmuje się już kosztów. W takiej sytuacji jeżeli środek trwały był wcześniej wpisany do ewidencji środków trwałych, to nie ma potrzeby zmiany ewidencji

Zasadnicza różnica pomiędzy ewidencją a wykazem środków trwałych polega jedynie na tym, że w wykazie brak jest informacji na temat wysokości odpisów amortyzacyjnych.

Brak obowiązku zmiany ewidencji środków trwałych na wykaz środków trwałych wynika również wprost z przepisów. W Rozporządzeniu w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zostało to wprost wyartykułowane.

W razie zmiany formy opodatkowania, jeżeli prowadzona była ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przedsiębiorca może kontynuować prowadzenie tej ewidencji, pod warunkiem że spełnia ona wymagania określone w Rozporządzeniu.

Podsumowanie

Po zmianie formy opodatkowania z zasad ogólnych na ryczałt przedsiębiorca nie ma możliwości rozliczenia odpisów amortyzacyjnych w kosztach, ponieważ taka jest ogólna zasada rozliczania ryczałtu – brak kosztów. Nie oznacza to, że w okresie, w którym dochody opodatkowane są ryczałtem odpisy amortyzacyjne nie są naliczane. Przy zmianie formy opodatkowania z zasad ogólnych na ryczałt naliczanie amortyzacji jest kontynuowane, ale nie jest ona za ten okres ujmowania w kosztach uzyskania przychodów.