Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych w 2026 roku – nowe przepisy CIT

×

Nowe przepisy CIT 2026 – co zmieni się dla fundacji rodzinnych?

Od dnia 1 stycznia 2026 r. będą obowiązywać nowe przepisy w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT), które znacząco wpływają na funkcjonowanie fundacji rodzinnych. Nowelizacja wprowadza m.in. nowe zasady opodatkowania przychodów fundacji, ograniczenia w korzystaniu ze zwolnień podatkowych oraz dodatkowe obowiązki w zakresie zarządzania majątkiem.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany, które wynikają z projektu nowelizacji ustawy o CIT i które warto uwzględnić w planowaniu działalności fundacji rodzinnej od 2026 r.

Ograniczenie zwolnienia podatkowego (CIT)

• Fundacje rodzinne nie będą już automatycznie zwolnione z CIT w odniesieniu do przychodów:
  • z najmu lub dzierżawy nieruchomości, jeśli nie jest to najem stricte mieszkaniowy długoterminowy (np. najem krótkoterminowy, usługi zakwaterowania, wynajem na cele komercyjne),
  • ze zbycia mienia wniesionego lub nabytego od podmiotów powiązanych, jeśli zbycie nastąpi przed upływem 36 miesięcy od wniesienia/nabycia,
  • z udziału w podmiotach transparentnych podatkowo, które prowadzą działalność gospodarczą i korzystają ze zwolnienia podatkowego, co mogło wcześniej pozwalać na unikanie CIT.

Uszczelnienie mechanizmów przeciwdziałających nadużyciom

• Fundacja nie będzie mogła służyć wyłącznie do optymalizacji podatkowej (np. „przerzucanie” dywidend lub szybkiego zbycia majątku).
• Włączono fundacje w przepisy dotyczące:
  • zagranicznych jednostek kontrolowanych (CFC),
  • opodatkowania niezrealizowanych zysków („exit tax”), co ogranicza wykorzystywanie fundacji do unikania podatku od zysków zagranicznych.

Doprecyzowanie definicji i pojęć

• Dodano definicję PKWiU i oznaczenia „ex” dla precyzyjnego określenia, jakie rodzaje działalności są objęte przepisami.
• Zaktualizowano przepisy dotyczące tzw. ukrytych zysków (pożyczki dla beneficjentów, fundatorów lub podmiotów powiązanych, w tym umorzone lub nieściągalne pożyczki).

Efekt finansowy i praktyczny

• Ograniczenie zwolnienia zwiększy podstawę opodatkowania CIT i przyczyni się do wyższych dochodów budżetu państwa (proj. 2,216 mln zł w 10 lat).
• Fundacje będą musiały dostosować działalność i zarządzanie majątkiem, koncentrując się na długoterminowej sukcesji, a nie krótkoterminowej korzyści podatkowej.
• Zwiększy się transparentność i zaufanie do instytucji fundacji rodzinnych.

Przepisy przejściowe

Nowe zasady dotyczące fundacji rodzinnych będą stosowane do mienia wniesionego lub nabytego po 31 sierpnia 2025 r. Ustawodawca wprowadził taki termin, aby zapobiec sytuacjom, w których fundacje mogłyby w krótkim czasie przenieść lub sprzedać majątek, zanim nowe przepisy wejdą w życie w 2026 r. W praktyce oznacza to, że aktywa pozyskane po tej dacie będą już objęte okresem lock-up (czyli obowiązkiem utrzymania ich w fundacji przez minimum 36 miesięcy) oraz innymi ograniczeniami podatkowymi. Natomiast mienie nabyte lub wniesione przed 31 sierpnia 2025 r. nie będzie podlegało nowym zasadom, co daje fundacjom pewną przewidywalność i czas na planowanie strategiczne.

Warto też zwrócić uwagę, że przepisy przejściowe wprowadzają pośrednie działanie wsteczne: mimo że ustawa formalnie zacznie obowiązywać dopiero w 2026 r., okres lock-up będzie liczony już od daty wniesienia aktywów po 31 sierpnia 2025 r. To rozwiązanie może rodzić wątpliwości prawne, ale jego celem jest zabezpieczenie pierwotnej funkcji fundacji – długoterminowej sukcesji majątku – oraz ograniczenie możliwości wykorzystywania fundacji wyłącznie do optymalizacji podatkowej.

Podsumowanie

Zmiany w CIT od 1 stycznia 2026 r. wprowadzają dla fundacji rodzinnych m.in. ograniczenie zwolnień podatkowych, objęcie fundacji mechanizmami CFC i exit tax, doprecyzowanie zasad działalności gospodarczej oraz ukrytych zysków. Celem nowelizacji jest ochrona pierwotnego przeznaczenia fundacji – zapewnienie sukcesji majątku między pokoleniami oraz ograniczenie możliwości wykorzystywania fundacji wyłącznie do optymalizacji podatkowej.