Działalność nierejestrowana a założenie JDG, co z limitem w podatku VAT?

Limit VAT po zmianie NDG na JDG – omówione zagadnienia:

Przekształcenie działalności nierejestrowanej w działalność gospodarczą jest często koniecznością. Co istotne, przychody uzyskane w ramach działalności nierejestrowanej muszą być uwzględnione przy obliczaniu limitu uprawniającego do zwolnienia podmiotowego z VAT w działalności gospodarczej.

W artykule posługujemy się limitami obowiązującymi od roku 2026:

limit zwolnienia z VAT: 240 tys. zł
limit uprawniający do działalności nierejestrowanej: 10 813,50 zł kwartalnie

Działalność nierejestrowana

Działalność nierejestrowana (DN), nazywana również „firmą na próbę”, to uproszczona forma prowadzenia działalności gospodarczej. Jest przeznaczona dla osób, które chcą zarabiać na własnej pracy, ale na niewielką skalę i bez konieczności formalnej rejestracji firmy w CEIDG.

Od 2026 roku zmieni się sposób ustalania limitu uprawniającego do prowadzenia działalności nierejestrowanej. Taką działalność będzie można prowadzić tak długo, jak długo kwartalne przychody nie przekroczą 225% krajowego minimalnego wynagrodzenia. To oznacza, że w 2026 roku limit dla działalności nierejestrowanej wynosić będzie 10 813,50 zł kwartalnie. Po przekroczeniu tej kwoty w ciągu 7 dni należy założyć działalność gospodarczą.

Zapoznaj się ze szczegółowymi informacjami o DN: Działalność nierejestrowana. Wszystko, co musisz wiedzieć na temat NDG

Zasady VAT w działalności nierejestrowanej

Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT, o ile w poprzednim lub bieżącym roku kalendarzowym ich sprzedaż nie przekroczyła 240 tys. zł (zgodnie z art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT).

Jeśli natomiast działalność rozpoczęto w trakcie roku, limit zwolnienia z VAT należy ustalić proporcjonalnie do okresu jej prowadzenia, w odniesieniu do kwoty 240 tys. zł, stosując następujący wzór: 240 000 zł x liczba dni prowadzenia działalności/liczba dni w danym roku.

Trzeba jednak pamiętać, że niektóre rodzaje działalności są wyłączone ze zwolnienia z VAT niezależnie od wysokości osiągniętej sprzedaży, np. usługi prawnicze, usługi w zakresie doradztwa, usługi jubilerskie, usługi ściągania długów, w tym faktoringu, dostawa towarów z załącznika nr 12 do ustawy, hurtowa i detaliczna sprzedaż części do samochodów i motocykli, internetowa sprzedaż preparatów kosmetycznych, toaletowych, sprzętu gospodarstwa domowego, wyrobów elektronicznych i optycznych. Wszystkie czynności podlegające obowiązkowej rejestracji do VAT wymienia ustawa o podatku od towarów i usług w art. 113 ust.1 pkt 13.

Uwaga! Od roku 2026 limit zwolnienia podmiotowego VAT zwiększa się z 200 tys. do 240 tys. zł, o czym przeczytasz w artykule: VAT 2026. Nowy wyższy limit VAT – ile będzie wynosić?

JDG po działalności nierejestrowanej: jak liczyć limit VAT?

Choć działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu Prawa przedsiębiorców i nie trzeba jej rejestrować w CEIDG, to według ustawy o VAT osoba ją prowadząca jest podatnikiem. Jeśli zarejestrowała się do VAT – jest czynnym podatnikiem, a jeśli nie – pozostaje podatnikiem zwolnionym.

A skoro z punktu widzenia ustawy o VAT działalność nierejestrowana traktowana jest jak działalność gospodarcza, to przy ustalaniu limitu zwolnienia z VAT (240 tys.zł) trzeba zliczyć łącznie przychód uzyskany zarówno z działalności nierejestrowanej, jak i z później założonej (w tym samym roku) działalności gospodarczej.

Potwierdza to udzielona nam odpowiedź Krajowej Informacji Skarbowej:

“Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W rozumieniu ustawy o VAT działalność nierejestrowana czy rejestrowana jest traktowana jednakowo. Osoba fizyczna uznana jest za podatnika na potrzeby VAT również, jeżeli prowadzi działalność nierejestrowaną.

Zwolnienie podmiotowe
Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u którego wartość sprzedaży, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200 000 zł. [od roku 2026: 240 000 zł – przyp.red.]

W przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu, zwalnia się sprzedaż, jeżeli jej przewidywana wartość nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200 000 zł.[od roku 2026: 240 000 zł – przyp.red.]

(…)

W celu wyliczenia limitu do VAT należy wziąć pod uwagę całą sprzedaż dokonywaną w ramach działalności nierejestrowanej jak i rejestrowanej. W pierwszym roku prowadzenia działalności (obojętnie jaka jest jej forma) limit jest liczony w sposób proporcjonalny od momentu jej rozpoczęcia. Jeżeli w pierwszym roku nie został przekroczony proporcjonalnie wyliczony limit w kolejnym roku podatnikowi przysługuje cała kwota limitu”.

Przykład 1.

Pani Marta w 2026 roku od 1 stycznia do 30 kwietnia prowadziła działalność nierejestrowaną, z której przychody wyniosły 12 000 zł. Następnie w dniu 1 maja założyła JDG i do końca roku jej sprzedaż z działalności gospodarczej wyniosła 60 000 zł. Czy pani Marta powinna zarejestrować się do VAT, jaki limit ma do niej zastosowanie?

Ponieważ p. Marta rozpoczęła działalność (nierejestrowaną) 1 stycznia, to obowiązuje ją limit zwolnienia z VAT wynoszący 240 tys. zł. Po przekroczeniu tej kwoty powinna się zarejestrować do VAT.

Łączna sprzedaż p. Marty w całym roku (z NDG oraz JDG) wyniosła 72 000 zł. To oznacza, że p. Marta nie musi rejestrować się do VAT w 2027, ponieważ nie przekroczyła limitu 240 tys. zł.

Przykład 2.

Pan Marek w 2026 od 1 stycznia do 30 września prowadził działalność nierejestrowaną, z której osiągnął przychody w kwocie 30 000 zł. Następnie dnia 1 października założył JDG i do końca roku jego sprzedaż z działalności gospodarczej wyniosła 220 000 zł. Czy pan Marek ma prawo do zwolnienia z VAT, jeśli jego sprzedaż osiągnięta po założeniu JDG nie przekroczyła limitu 240 000 zł?

Pan Marek nie ma prawa do podmiotowego zwolnienia z VAT na JDG, ponieważ suma jego przychodów w roku 2026 wyniosła 250 tys. zł (JDG + NDG), a zatem przekroczyła limit 240 tys. zł uprawniający do zwolnienia z VAT.

Przykład 3.

Pani Joanna w 2026 roku od 1 kwietnia do 30 czerwca prowadziła działalność nierejestrowaną, a następnie od 1 lipca także w 2026 roku rozpoczęła prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG). Jaki limit zwolnienia z VAT obowiązuje p. Joannę?

Pani Joanna powinna zsumować przychody z DN oraz JDG i zbadać czy łącznie przychody nie przekroczyły kwoty obliczonej proporcjonalnie wg liczby dni prowadzonej działalności (w rozumieniu ustawy o VAT) w stosunku do 240 tys. zł. Łącznie działalność w rozumieniu ustawy o VAT (NDG + JDG) była prowadzona 275 dni (liczymy od 1 kwietnia) więc limit zwolnienia z VAT dla p. Joanny to 180 821,92 zł (240 000 zł × 275/365). Po przekroczeniu tej kwoty w roku 2026 pani Joanna powinna zarejestrować się do VAT.

Podsumowanie: JDG po NDG a limit zwolnienia z VAT

Przy założonej działalności gospodarczej po działalności nierejestrowanej należy ustalić limit zwolnienia z VAT i zsumować wartość sprzedaży osiągniętej w działalności nierejestrowanej z przychodem ze sprzedaży w ramach JDG – łączna kwota tych obrotów (NDG i JDG) jest brana pod uwagę przy ocenie prawa do zwolnienia z VAT na podstawie art. 113 ustawy o VAT.

Za dzień rozpoczęcia działalności – od którego ustala się obowiązujący w danym roku limit – uznaje się pierwszy dzień prowadzenia działalności nierejestrowanej w danym roku.

Redakcja:Dorota Łesak