Style zarządzania ludźmi – w jaki sposób zarządzać pracownikami firmy?

Style kierowania w firmie – czym są?

Menedżerski styl zarządzania może być określony jako system, którego podstawowym celem jest zachowanie sprawnej i efektywnej koordynacji zadań w firmie. Dobrze kierowany zespół ma być zmotywowany do pracy, skuteczny w działaniu i dobrze zorganizowany w wykonywaniu swoich obowiązków. Nadrzędnym celem kierowania jest osiąganie celów, a w kontekście przedsiębiorstwa, wypracowywanie zysków.

W zależności od konkretnego ujęcia naukowego poszczególne style kierowania kładą nacisk na inne aspekty technik kierowania. Różni się także ocena ich skuteczności, wobec czego w niektórych przypadkach jeden styl może zawodzić, podczas gdy w innych okolicznościach okaże się skuteczny.

Trzy style wg Lewina-Lipitta-White’a

Bazują na aspekcie realizacji zadań przez kierownika zespołu. Są zatem niczym innym, jak dookreśleniem charakteru działań menedżerskich firmie. Naukowcy rozróżnili trzy podstawowe style kierowania, które stały się podstawą do opracowywania nowych, przystosowanych do dzisiejszych realiów, technik kierowania. Wnioski Lewina-Lipitta-White’a dotyczą zatem rozgraniczenia trzech podstawowych grup cech menedżerskich. Są to następujące style przywództwa:

1. Styl demokratyczny. Kierownik określa ramy wykonania projektu, jednakże to od samych pracowników będzie zależeć sposób i technika realizacji celu. Kadra pracownicza decyduje także o sposobie przydzielenia poszczególnych zadań do konkretnych osób. Menedżer-demokrata nie ingeruje w prace zespołu, o ile nie zachodzi taka konieczność. Jest to styl zarządzania bazujący na sporym zaufaniu i dużej dobrowolności w pracy.
2. Styl liberalny (nieingerujący). Kierownik nie uczestniczy w pracach zespołu, pozostawia pełną dowolność pracownikom w kontekście wykonania zadań. Menedżer-liberał nie ingeruje w trakcie procesu realizacji działań, włącza się dopiero na koniec, wystawiając noty poszczególnym pracownikom. Jest to styl, w którym kierownik świadomie rezygnuje z uczestnictwa i bliskości z zespołem.
3. Styl autokratyczny. Kierownik osobiście przydziela skonkretyzowane zadania poszczególnym członkom kadry pracowniczej. Od niego zależy także sposób wykonania pracy, dobierane techniki i zakres wiedzy pracowników odnośnie ogólnego celu prac. Często się zdarza, że pracownicy wykonujący zadania w tym stylu zarządzania nie poznają ogólnych celów zespołu – skupiają się wyłącznie na wykonywaniu spersonalizowanych, przydzielonych jednoosobowo zadań.

4 style zarządzania wg skrzynki Reddina

J. W. Reddin rozwinął klasyczną teorię Blacke’a i Moutona, wyodrębniając nową klasyfikację stylów zarządzania. Swój twór określił mianem skrzynki, w której autor zastosował trzy wymiary: zadania, ludzi i efektywność realizacji zadań kierowniczych.

W klasyfikacji Reddina znajdują się 4 style zarządzania, umiejscowione w centralnym miejscu skrzynki. Odnoszą się one do wartości podstawowych i nie są skupione na efektywności wykonywania obowiązków przez kadrę pracowniczą. Każdy z wymienionych stylów znajduje swój odpowiednik charakteryzujący się niższą bądź wyższą efektywnością. Oto style przywództwa umiejscowione w skrzynce Reddina:

• Towarzyski (życzliwy, przyjazny). Jest to styl liberalny, skupiający się na aspektach ludzkich, nie zaś realizacji zadań „za wszelką cenę”. Menedżer kierujący się stylem towarzyskim Reddina, charakteryzuje się otwartością na pracowników, budowaniem kontaktów z kadrą pracowniczą i zdolnością do zapobiegania kryzysom.
• Poświęcający się (skupiony, gorliwy). Styl autokratyczny koncentrujący się na władczych metodach zarządzania pracownikami. Kierownik kieruje się zasadą przydatności, wedle której przydziela osoby odpowiedzialne za wykonanie określonych zadań.
• Zintegrowany (holistyczny, kompletny). To podejście posiadające cechy stylu pragmatycznego, zorientowane zarówno na pracownika, jak i na wykonywanie zadań. Kierownik korzysta z rad grupowych, jednakże decyzje podejmuje samodzielnie i bazując na zasadzie przydatności.
• Separujący się (oddzielny, wyizolowany). Styl bierny, który wyróżnia się niewielkim naciskiem na ludzi i zadania. Kierownik charakteryzuje się racjonalnym podejściem, nie jest nastawiony na bezpośredni kontakt z grupą pracowniczą.

Jakie style kierowania są najlepsze?

Nie da się wyodrębnić jednego, uniwersalnie najlepszego stylu kierowania. Dobrą praktyką jest stosowanie różnych styli w zależności od sytuacji.

Początkujący przedsiębiorcy powinni początkowo korzystać z autorytarnych stylów kierowania, ze względu na niewielką liczbę pracowników w pierwszej fazie istnienia firmy. Z czasem styl autokratyczny koryguje się w styl demokratyczny, co jest związane z intensywnym rozwojem przedsiębiorstwa, budowaniem stałej struktury i poszerzaniem kadry pracowniczej.

Styl autokratyczny wymaga silnej i nieugiętej osobowości kierownika, wobec czego w niektórych sytuacjach jest trudny do wdrożenia. W większości przypadków niezłym wyjściem jest zastosowanie demokratycznego, bądź liberalnego stylu przywództwa – menedżer staje się wówczas moderatorem, osobą nadzorującą, nie zaś wykonawcą zaangażowanym bezpośrednio w pracę zespołu.

Współczesne style zarządzania ludźmi. Jak to wygląda w największych firmach?

Laszlo Bock, prominentny działacz Google’a, odpowiedzialny niegdyś za dział zasobów ludzkich amerykańskiej korporacji, przedstawił w swojej publikacji charakterystykę stylu zarządzania ludźmi, który przyniósł ogromny sukces firmie Google. Okazuje się, że odpowiednia aranżacja stylu pomieszczeń biurowych, czy organizowanie specjalnych miejsc rekreacyjnych dla pracowników to nie wszystko. Według autora należy porzucić „hierarchiczne myślenie”, na rzecz „większych swobód dla pracowników”.

Podejście Bocka bazuje na skrajnie liberalnym podejściu, wedle którego kierownikom odbiera się możliwość karania czy nagradzania pracowników. Nowoczesna strategia zarządzania wg Google to także skupienie się na wartościach, moralności, możliwości artykułowania swoich poglądów przez każdego pracownika.

Z kolei globalna marka Microsoft kładzie nacisk, jeśli chodzi o style przywódcze, na aspekty „pozytywnego zarządzania”. Satya Nadella, dyrektor generalny Microsoft, przedstawił trzy filary, na których wykreowano autorski styl zarządzania w przedsiębiorstwie. Są to: przejrzystość, energia i bezwarunkowy sukces.