Wzrost renty socjalnej według obywatelskiego projektu ustawy

O założeniach projektu ustawy przeczytasz w niniejszym artykule.

Renta socjalna – zagadnienia ogólne

Zgodnie z aktualnym brzmieniem ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej prawo do renty przysługuje podmiotom określonym w przepisie art. 2 ustawy o rencie socjalnej, tj.:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• cudzoziemcom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2021 r. poz. 2354 oraz z 2022 r. poz. 91), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy albo ochrony uzupełniającej;
• cudzoziemcom posiadającym kartę pobytu z adnotacją “dostęp do rynku pracy”, z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający 6 miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów lub pracy sezonowej oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy;
• mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2021 r. poz. 1697), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei przesłanki uzyskania renty socjalnej zostały określone w przepisie art. 4 ustawy o rencie socjalnej i zgodnie z tą regulacją renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

• przed ukończeniem 18 roku życia;
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia;
• w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Osobie, która spełnia powyższe warunki przysługuje:

• renta socjalna stała – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała;
• renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Jeśli chodzi o wysokość renty socjalnej, to wskazać należy, że:

• Renta socjalna wynosi 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [por. art. 6 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej];
• Podwyższenia renty socjalnej dokonuje jednostka organizacyjna Zakładu lub organ emerytalno-rentowy [por. art. 6 ust. 2 ustawy o rencie socjalnej];
• Podwyższenie renty socjalnej następuje z urzędu, a jeżeli wypłata renty została wstrzymana – po jej wznowieniu [por. art. 6 ust. 3 ustawy o rencie socjalnej].

Więcej na temat renty socjalnej przeczytasz tutaj.

Wzrost renty socjalnej jako główne założenie projektu

Projekt przewiduje zmiany w art. 6 ust. 1 o rencie socjalnej i tym samym zgodnie z proponowanym brzmieniem tegoż przepisy Renta socjalna wynosiłaby 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207) obowiązującego w danym roku.

Z uwagi na fakt, że co roku wysokość minimalnego wynagrodzenia ulega zmianie, tj. wzrostowi, to oznacza, że renta socjalna znacznie by wzrastała w ciągu każdego roku. Obecnie minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3 490 zł brutto, natomiast od lipca 2023 roku płaca minimalna zostanie podwyższona do kwoty 3 600 zł brutto.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat minimalnego wynagrodzenia, to przejdź tutaj.

W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej wskazano, że:

• Projekt ustawy o rencie socjalnej jest w pełni realizowany przez osoby niepełnosprawne oraz ich opiekunów, którzy najlepiej znają realia obecnego wsparcia finansowego nieodpowiadającego rzeczywistym kosztom życia osoby niepełnosprawnej;
• Projekt ma na celu zwiększenie kwoty renty socjalnej obecnie wynoszącej 1217, 98 zł netto do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• Wejście w życie ustawy będzie miało wpływ na budżet państwa. Zgodnie z danymi przedstawionymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na koniec 2021 r. rentę socjalną pobierało 289,7 tyś osób. Szacunkowy koszt, podniesienia tej grupie osób renty socjalnej do wysokości minimalnego wynagrodzenia wyniesie około 330 mln miesięcznie.

Jednocześnie wskazać należy, że zmianie uległby dotychczasowy przepis art. 9 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej, zgodnie z którym W przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz. U. poz. 658) kwota renty socjalnej ulega takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Z kolei zgodnie z propozycją ww. przepisu W przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej kwota renty socjalnej ulega takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 300% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10 % kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Tym samym projekt ustawy przewiduje, że w razie zbiegu rent, renta socjalna ulegałaby obniżeniu, tak aby łączna wysokość obu świadczeń rentowych nie przekraczała 300% kwoty z tytułu niezdolności do pracy.

Z procesem legislacyjnym zapoznasz się tutaj.