35-godzinny system pracy – co zakłada projekt ustawy?

Zobacz nasz film na temat 35-godzinnego systemu pracy

O tym co jeszcze przewiduje przedmiotowy projekt ustawy oraz jaki jest rzeczywisty cel i potrzeba uchwalenia ww. aktu prawnego dowiecie się z niniejszego artykułu.

Założenia projektu ustawy

W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ustanowienia 35-godzinnego tygodnia pracy wskazano cel i potrzebę uchwalenia analizowanego projektu. Przede wszystkim proponowane jest stopniowe skrócenie normy tygodniowego czasu pracy ze standardowych 40 godzin do 35 godzin przy zachowaniu dotychczasowej wysokości wynagrodzeń.

Skrócenie tygodnia pracy uzasadnia się zwiększeniem czasu, który pracownicy będą mogli przeznaczyć na odpoczynek. Co więcej ma się to przyczynić do poprawy stanu zdrowia polskich pracowników i zapobieżeniu wypaleniu zawodowemu. Dodatkowo w uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że:

• krótszy tydzień pracy pozwoli pracownikom spędzić więcej czasu z bliskimi;
• mniejsze zmęczenie obowiązkami pracowniczymi zachęcą do częstszego kontaktu z kulturą i większej aktywności fizycznej, a także ułatwi naukę, w tym zwiększanie kompetencji zawodowych;
• dodatkowe godziny wolne umożliwią większe zaangażowanie społeczne, w tym w formie wolontariatu;
• oczekiwanymi skutkami skrócenia tygodniowego czasu pracy ma być wzrost wydajności pracy i nieznaczne zwiększenie zatrudnienia.

Propozycja zmiany przepisów Kodeksu pracy i innych ustaw

Przepisy Kodeksu pracy, w szczególności art. 129 § 1 stanowi, że czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Z kolei w przepisie art. 131 § 1 ustawodawca wskazał, że tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Natomiast proponowane brzmienie przepisu art. 129 § 1 Kodeksu pracy odnosi się do czasu pracy, który miałby nie móc przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 35 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Projektowany przepis daje zakładom pracy dużą swobodę w zakresie sporządzania rozkładów czasu pracy, w tym nie uniemożliwia stosowania systemu pracy na trzy ośmiogodzinne zmiany.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy: Konsekwencją zmiany długości maksymalnej przeciętnej długości tygodnia pracy są także zmiany zasad ustalania wymiaru czasu pracy (art. 130) i maksymalnego tygodniowego czasu pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi w wymiarze 43 godzin (art. 131). Ze względu na szczególny charakter systemu czasu pracy w ruchu ciągłym, w jego przypadku zachowana zostaje zasada, że każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 – a nie 7 – godzin (art. 138 § 5)

WAŻNE – zgodnie z proponowanym przepisem art. 40 analizowanej ustawy skrócenie tygodnia pracy nie będzie mogło skutkować́ obniżeniem wysokości miesięcznego wynagrodzenia, a składniki wynagrodzenia określone w inny sposób ulegną̨ podwyższeniu w stopniu zapewniającym zachowanie wynagrodzenia nie niższego niż dotychczas otrzymywane. Kontrola przestrzegania przepisu zostanie powierzona Państwowej Inspekcji Pracy.

Warto również wiedzieć, iż projektowane zmiany dotyczą nie tylko ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ale również 32 innych ustaw, które regulują m.in. czas wykonywania pracy, pełnienia służby, odbywania przygotowania zawodowego lub odbywania praktyk.

WAŻNE – analogiczne jak w Kodeksie pracy zmiany wprowadza się przykładowo w Karcie Nauczyciela, ustawie o pracownikach urzędów państwowych, ustawie o Policji, ustawie o Straży Granicznej, ustawie o Ochronie Środowiska, ustawie o Państwowej Straży Pożarnej, ustawie o Najwyższej Izbie Kontroli, ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawie o strażach gminnych, ustawie o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, Prawie własności przemysłowej i innych ustawach.

35-godzinny wymiar pracy tygodniowej a praktyka

Jak już wskazano powyżej, proponowana zmiana brzmienia przepisu art. 129 § 1 Kodeksu pracy stanowi, że czas pracy nie mógłby przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 35 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Poniższa tabela przedstawia jak mógłby wyglądać rozkład czasu pracy według założeń projektu analizowanej ustawy:

Wejście w życie ustawy

Zgodnie z proponowanym przepisem art. 43 ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia roku następującego po upływie 90 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkami zastrzeżonymi w projekcie, przykładowo zmian dla sektora dydaktycznego.

Podsumowanie

Skrócenie czasu pracy z 40 godzin tygodniowo do 35 niewątpliwie stanowiłoby rewolucyjną zmianę, która wymagałaby stopniowego wdrażania i rzetelnej organizacji systemu pracy w danym zakładzie. Skrócenie czasu pracy może być jedną z wielu zmian Kodeksu pracy, które wejdą w życie na przełomie roku 2022/2023. Należy również pamiętać, że projekt analizowanej ustawy zawiera także rozwiązania dla poszczególnych grup zawodowych, przykładowo dla nauczycieli, strażników gminnych czy załóg samolotowych. Wszelkie zmiany wprowadzane do porządku prawnego, muszą być respektowane przez ich adresatów.

Jednakże najistotniejszą kwestią z punktu widzenia każdego pracownika winien pozostać fakt, iż wprowadzenie norm czasu pracy przewidzianych w ustawie nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w stałej miesięcznej wysokości. Z kolei jeśli jesteś pracodawcą, to warto wiedzieć, że zmiany przepisów Kodeksu pracy nie powinny utrudniać Ci w żaden sposób prowadzenia przez firmy. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.