Małgorzata Jagusiak
W dzisiejszych dynamicznych czasach prowadzenie własnej działalności gospodarczej wymaga niezwykłej elastyczności i kreatywności. Trzeba być otwartym na zmiany, szybko na nie reagować i się dostosowywać. Zatrudnianie pracowników może wymagać od nas szerszej znajomości przepisów, szczególnie jeśli pracownik będzie opuszczał Polskę. W dzisiejszej publikacji zajmiemy się tematem delegowania pracowników i kierowcami podczas tranzytu.
Delegowanie pracowników
Zagadnieniom związanym z delegowaniem pracowników została dedykowana specjalna ustawa o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług. Ustawa wdraża przepisy unijne czyli dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady, która obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej. W przepisach znajdziemy informacje na temat delegowania pracowników zarówno z Polski, jak i do Polski. W kręgu naszego zainteresowania będzie pozostawał temat delegowania pracowników z Polski. Poniżej zaprezentowano kilka informacji na ten temat.
| Pracownik delegowany z Polski, jest to pracownik w rozumieniu przepisów państwa członkowskiego, do którego jest delegowany. Wykonuje pracę na terytorium Polski, tymczasowo jest skierowany do pracy na terytorium innego państwa członkowskiego UE przez pracodawcę |
| Pracodawcą delegującym jest przedsiębiorca, który ma siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski |
| Delegowanie, jest to tymczasowe skierowanie pracowników do pracy w innym kraju UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Szwajcarii |
Tryb delegowania w ramach świadczenia usług może być stosowany:
|
| Pracownikiem delegowanym jest osoba, która na stałe jest zatrudniona w Polsce, a tylko tymczasowo zostaje skierowana do pracy w innym kraju UE, EOG i Szwajcarii |
Zasady delegowania pracowników
Z założenia delegowanie jest okresem przejściowym, tymczasowym. Dodatkowo przepisy określają pewne ramy czasowe delegowania. W czasie delegowania pracownik będzie podlegał pod przepisy kraju, do którego został delegowany. Zobaczmy jakie regulacje zasługują na naszą szczególną uwagę.
| W przypadku delegowania pracownika warunki zatrudnienia w kraju przyjmującym pracownika nie mogą być mniej korzystne niż w Polsce. W przeciwnym razie pracownik musi mieć zapewnione polskie warunki |
Pracownik może być delegowany na okres:
|
| Wynagrodzenie pracowników delegowanych obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia, takie same jak przysługujące dla pracowników w kraju delegowania. Pracodawca musi zapewnić takie składniki wynagrodzenia i dodatki, które byłyby należne lokalnemu pracownikowi wykonującemu pracę w tej samej branży, zawodzie i regionie. |
| Pracownik delegowany podlega ustawodawstwu jednego państwa przyjmuje się, że jest to kraj, w którym pracuje |
| Pracownik jest ubezpieczony w kraju, w którym pracuje. Przy spełnieniu pewnych warunków pracownik delegowany z Polski może być ubezpieczony w Polsce. W takim przypadku należy wystąpić do ZUS o wydanie Zaświadczenia A1, które potwierdza, gdzie pracownik jest ubezpieczony |
| Jeżeli pracownik podlega pod nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, to rozlicza podatek dochodowy od wszystkich swoich dochodów w Polsce |
Ustawa o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym
Praca kierowcy bardzo często odbywa się w różnych miejscach, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Firmy transportowe obowiązuje pewnego rodzaju specyfika rozliczania. Dlatego też Unia Europejska zobowiązała wszystkie państwa członkowskie do wdrożenia przepisów unijnych do przepisów krajowych, w tym przypadku dotyczy to delegowania kierowców w transporcie drogowym. W polskich regulacjach jest to Ustawa z 28 lipca 2023 r., która została opublikowana w Dzienniku Ustaw z dnia 4 sierpnia 2023 r. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do ustawy harmonizacja przepisów unijnych ma na celu poprawę warunków pracy kierowców i warunków prowadzenia działalności przedsiębiorstw transportowych. Przewozy drogowe zostały podzielone na te, które zostały objęte delegowaniem pracowników i na te, które zostały wyłączone z tych przepisów. Ustawa zawiera szereg wyłączeń przedmiotowych i podmiotowych co pozwala na odstąpienie od stosowania regulacji w niej zawartych. Oznacza to, że nie we wszystkich przypadkach wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego przepisy ustawy będą miały zastosowanie. W polskiej ustawie o delegowaniu pracowników w transporcie drogowym zawarte zostały regulacje, które muszą być przestrzegane przez zagraniczne firmy transportowe zarówno z obszaru UE, EOG, Szwajcarii, jak i spoza UE. Organami kontrolnymi są odpowiednio:
- Inspekcja Transportu Drogowego – wykonuje kontrolę drogową.
- Państwowa Inspekcja Pracy – kontroluje warunki zatrudnienia i prawidłowość delegowania.
Ustawa wprowadza również zmiany w innych przepisach, m.in. w ustawie o podatku dochodowym, czy w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Niektóre z wprowadzonych zmian opisano poniżej.
| Wyłączono z podstawy opodatkowania i ze składek ZUS m.in. zwrot wydatków poniesionych przez kierowcę, takich jak: noclegi, korzystanie z usług sanitarnych, innych niezbędnych wydatków odpowiednio udokumentowanych |
Wynagrodzenie kierowców może być wypłacane w 2 ratach na zasadach opisanych w ustawie:
|
| Doprecyzowano, że kierowca wykonujący swoje zadania służbowe w transporcie międzynarodowym nie przebywa w podróży służbowej |
|---|
| Kierowca delegowany nie może podejmować zatrudnienia w innej firmie bez zgody pracodawcy, u którego jest zatrudniony jako kierowca. Pozostaje to w związku z obowiązkiem zapewnienia bezpieczeństwa w transporcie drogowym |
Delegowanie kierowców podczas tranzytu
Z ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym wynika wprost, że kierowcą delegowanym na terytorium Polski nie jest kierowca, który wykonuje przejazd tranzytem.
| Za przejazd tranzytem uważa się przewóz drogowy rzeczy lub przewóz drogowy osób przez terytorium państwa członkowskiego, w ramach którego kierowca nie wykonuje załadunku ani rozładunku oraz nie zabiera ani nie wysadza pasażerów |
| Pod pojęciem kierowcy delegowanego na terytorium Polski kryje się kierowca zatrudniony w innym państwie w warunkach odpowiadających warunkom określonym w Kodeksie pracy, który został tymczasowo skierowany do pracy na terytorium Polski przez przewoźnika drogowego delegującego kierowcę na terytorium Polski |
| Skoro kierowca podczas tranzytu nie jest kierowcą delegowanym, to nie mają do niego zastosowania przepisy ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym |
Delegowanie pracowników – podsumowanie
Z pojęciem delegowania pracowników spotykamy się coraz częściej z uwagi na możliwość swobodnego przemieszczania się pomiędzy różnymi krajami zarówno na terytorium UE, jak i poza UE. W takim przypadku przed pracodawcą stoi sporo wyzwań, żeby sprostać wymaganiom ustawowym. Pracownicy delegowani muszą mieć zapewnione odpowiednie warunki pracy, jak i płacy. Należy również dopełnić formalności związanych z obowiązkiem ubezpieczeniowym. Szczególnie złożone są przepisy o delegowaniu kierowców, dlatego są wprowadzane kolejne przepisy, takie jak chociażby ustawa o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym, którą muszą dobrze znać firmy transportowe. Wprowadzone przepisy odnoszą się zarówno do przedsiębiorców polskich, jak i zagranicznych, którzy delegują kierowców na terytorium Polski. Za naruszenie przepisów grożą wysokie kary w zależności od wagi naruszeń, które zostały wymienione w załączniku do ustawy.
252 
Adrianna Glapiak
Justyna Czerwińska
Zespół IFIRMA
