Jak naliczać VAT i uwzględniać opłatę plastikową na paragonie? – Pytania i odpowiedzi

Poniżej zebraliśmy odpowiedzi na temat opłaty od produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (nazywanej opłatą produktową lub plastikową) przygotowane przez Ministerstwo Finansów we współpracy z Ministerstwem Klimatu i Środowiska.

Kto jest obowiązany do pobrania opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami?

Zgodnie z art. 3b ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje, lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, jest obowiązany do pobrania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te produkty lub napoje, lub żywność w tych produktach, zwanej dalej „opłatą”.

Do pobrania opłaty jest również obowiązany przedsiębiorca pakujący i oferujący – za pomocą urządzenia vendingowego, w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne – napoje lub żywność w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 6 do ustawy będących opakowaniami.

Stawki opłaty, o której mowa w art. 3b ust. 1 ustawy, za sztukę produktu jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będącego opakowaniem, wymienionego w załączniku nr 6 do tej ustawy, wynoszą:

• 0,20 zł – w przypadku kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek;
• 0,25 zł — w przypadku pojemników na żywność, w tym pojemników takich jak pudełka, z pokrywką lub bez — stosowanych w celu umieszczania w nich żywności.

Czy do opłaty za kubek (0,20 zł) lub opakowanie na żywność (0,25 zł) należy doliczyć VAT?

Odnosząc się do traktowania opłaty za jednorazowe opakowania plastikowe na gruncie regulacji dotyczących VAT należy przede wszystkim wskazać na art. 29a ust. 1 ustawy o VAT), zgodnie z którym podstawą opodatkowania, co do zasady, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał, lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Dodatkowo, w myśl art. 29a ust. 6 pkt 1 ww. ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku od towarów i usług.

Uwzględniając powyższe, należy uznać, że opłata stanowi element wynagrodzenia za dostarczony towar, zatem będzie zwiększać podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Jak należy obliczyć wysokość VAT za dane opakowanie?

Kwotę podatku w odniesieniu do dostarczanych towarów lub świadczonych usług objętych daną stawką podatku podatnik może obliczyć według następującego wzoru: KP=(WB*SP) : (100+SP).

Pozycje we wzorze oznaczają:

• KP – oznacza kwotę podatku,
• WB – oznacza wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług objętych stawką podatku, uwzględniającą kwotę podatku (wartość sprzedaży brutto),
• SP – oznacza stawkę podatku.

Przykładowo, jeżeli cena pobierana za opakowanie łącznie z uwzględnieniem opłaty za produkty jednorazowego użytku wynosi 1 zł (wartość brutto), to zakładając, że właściwą stawką podatku dla sprzedawanego towaru będzie stawka 23%, to wartość kwoty podatku VAT wyniesie 0,19 zł.

Czy opłata za kubek lub opakowanie na żywność musi być oddzielnie wyszczególniona na paragonie?

W przypadku dostawy produktu w opakowaniu (kubku lub pojemniku na żywność) pobraną opłatę, o której mowa w art. 3b ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej należy wykazać na paragonie ze stawką odpowiadającą temu produktowi, tj. stawką przewidzianą dla sprzedawanego towaru (napoju lub posiłku). Pobrana opłata powinna być zaewidencjonowana na kasie rejestrującej wraz z ceną np. napoju. Zatem nie istnieje potrzeba, by wyodrębniać samą kwotę opłaty na paragonie.

Analogicznie należy postępować w przypadku wystawiania faktury.

Czy można na paragonie podnieść kwotę produktu o odpowiednio 0,20 zł lub 0,25 zł i dopiero naliczyć od niej VAT?

Kalkulacja ceny sprzedawanego towaru leży po stronie sprzedającego.

Natomiast uwzględniając, że wartość podstawy opodatkowania w podatku VAT jest powiększana o wartość opłaty to aby zwiększenie ceny pozostawało neutralne dla sprzedającego, cena musiałaby ulec zwiększeniu również o wartość należnego VAT tj. odpowiednio obliczonego podatku VAT według stawki właściwej dla tego produktu (napoju lub posiłku).

Czy sprzedając opakowanie kubków 100 szt. na paragon, jestem zobowiązana pobrać opłatę 20 gr, tj. 100 szt. x 0,20 zł?

Opłata powinna być naliczana od każdej sztuki produktu sprzedawanej użytkownikowi końcowemu.

Jeżeli kupujący jest użytkownikiem końcowym i nabywa produkty na potrzeby własne bez zamiaru dalszej odsprzedaży, wtedy do każdej sztuki sprzedawanego produktu należy doliczyć opłatę 0,20 zł (dla kubków) oraz VAT.

Jeżeli natomiast kupujący nabywa dany produkt z zamiarem dalszej odsprzedaży, tj. jest przedsiębiorcą prowadzącym jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje, lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, wtedy ten przedsiębiorca będzie obowiązany do pobrania tej opłaty od użytkownika końcowego nabywającego od niego te produkty.

Czy opłata za opakowanie musi być w wysokości 0,20 zł (dla kubka) lub 0,25 zł (dla opakowania) oraz VAT? Czy może zostać ustalona indywidualnie za dany produkt? Czy wielkość pobranej opłaty jest równa kwocie, jaką należy odprowadzić do Urzędu Marszałkowskiego?

Opłata określona w rozporządzeniu jest kwotą, jaką za dany produkt przedsiębiorca jest obowiązany odprowadzić zgodnie z art. 3d ustawy na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce jej pobrania, w terminie do 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, w którym została pobrana.

Tak więc opłata, jaką ponoszą użytkownicy końcowi, powinna być nie niższa niż określona w rozporządzeniu kwota 0,20 lub 0,25 zł oraz VAT.

Czy opakowania sprzedawane samodzielnie tj. bez żywności są objęte podatkiem VAT?

Opakowania sprzedawane samodzielnie tj. bez żywności podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…) (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży samego opakowania tzn. bez zawartości, taka transakcja stanowi dostawę towaru w świetle ustawy o VAT, co oznacza, że jest opodatkowana podatkiem VAT.

Dodatkowo w przypadku gdy dochodzi do odrębnej dostawy opakowania, tj. niezależnie od nabycia posiłku lub napoju konsument zakupuje dodatkowe opakowanie, należy uznać, że na gruncie podatku VAT mamy do czynienia z odrębną dostawą opodatkowaną według zasad właściwych dla nabywanego opakowania (stawka 23%).

Jednocześnie za odrębną dostawę opakowania nie należy uznawać sytuacji, w której klient korzystający z usługi restauracyjnej zabiera część spożywanego posiłku w nabytym w tym celu jednorazowym opakowaniu. W opinii Ministerstwa Finansów dostawa tego opakowania stanowi jednolite z usługą restauracyjną świadczenie, ściśle związane ze świadczeniem głównym. W takim przypadku dostawa opakowania będzie opodatkowana według stawki właściwej dla świadczonej usługi. Niemniej jednak dla określenia skutków podatkowych sprzedaży opakowania należy każdorazowo dokonać analizy okoliczności związanych ze sprzedażą.

W jakiej kwocie należy obliczać VAT w przypadku opakowań sprzedawanych samodzielnie tj. bez zawartości?

Sprzedaż podlega opodatkowaniu VAT według stawki właściwej dla opakowania (23%).

Przeczytaj również: Stawka VAT a opłata za plastikowe opakowania

Czy sprzedając opakowania jednorazowe przez Internet, muszę pobierać od klientów indywidualnych opłaty jak od użytkownika końcowego?

Tak, opłata od użytkownika końcowego powinna zostać pobrana. Sprzedaż konkretnego towaru lub usługi jest opodatkowana podatkiem VAT, niezależnie od formy sprzedaży.

Jak, ze względu na ustawowy termin rozliczania opłaty, tj. 15 marca każdego roku, przedsiębiorcy powinni rozliczać daną opłatę (plastikową)?

Część dalsza pytania: czy pobierana od klientów opłata od plastikowych opakowań, będzie, jak w przypadku opłaty recyklingowej za torebki jednorazowe, stanowić przychód, natomiast wnoszona do urzędu marszałkowskiego koszt uzyskania przychodu? Jeżeli tak to czy opłatę zaliczać się powinno do kosztów uzyskania przychodu w kwocie netto?

Odpowiedź:

Ustawa o CIT oraz ustawa o PIT nie zawierają szczególnych regulacji w zakresie traktowania niniejszej daniny dla celów ustalenia przychodów, oraz kosztów z tego tytułu dla celów CIT, oraz PIT.

Wskazać należy, że w odniesieniu do innych (podobnych) opłat, ustawy te zawierają szczególne regulacje, np. w kontekście opłaty recyklingowej ustawa o CIT oraz ustawa o PIT wprost określają, że stanowi ona, na skutek pobrania, przychód podatkowy, a następnie jest traktowana jako koszt uzyskania przychodu w konsekwencji wniesienia tej opłaty na odrębny rachunek bankowy, prowadzony przez marszałka województwa w ustawowym terminie (odpowiednio art. 12 ust. 1 pkt 11 i art. 15 ust. 1aa ustawy o CIT oraz art. 14 ust. 2 pkt 18 i art. 22 ust. 1aa ustawy o PIT).

Jednakże, mając na uwadze brak analogicznych przepisów w odniesieniu do opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami oraz mechanizm przyjęty na potrzeby przekazywania analizowanej opłaty, w opinii Ministerstwa Finansów nie można przyjąć tożsamego podejścia w kwestii rozpoznania tej opłaty dla celów rozliczenia CIT oraz PIT z uwagi przede wszystkim na brak stosownych podstaw normatywnych.

W ocenie Ministerstwa Finansów, pobrana i odprowadzona przez przedsiębiorcę opłata, nie stanowi dla niego przychodu i kosztu uzyskania przychodu.

Podsumowanie

Na podstawie wyżej przytoczonych odpowiedzi widzimy, że opłata produktowa powinna zostać wliczona w cenę sprzedawanego produktu, a stawka VAT powinna odpowiadać stawce przewidzianej dla tego produktu, przy czym nie ma obowiązku, aby opłatę osobno wyodrębniać na paragonie.

Drugą kwestią wartą zapamiętania jest to, że opłata plastikowa powinna być pobierana od użytkownika końcowego, czyli klienta, który nabywa produkty na potrzeby własne bez zamiaru dalszej odsprzedaży.