Blog

Jak rozliczyć gospodarstwo rolne – podatek dochodowy i VAT

Wydawałoby się, że posiadanie gospodarstwa rolnego nie wymaga znajomości przepisów podatkowych. Nic bardziej mylnego, również rolnicy muszą znać przepisy, które ich dotyczą. Działalność rolnicza przynosi określone przychody ze sprzedaży produktów rolnych czy też ze świadczonych usług. Powstaje pytanie czy rolnik płaci podatek dochodowy i VAT od gospodarstwa rolnego? W dzisiejszej publikacji będziemy szukali odpowiedzi właśnie na to pytanie.

Na czym polega działalność rolnicza?

Definicję działalności rolniczej znajdziemy w ustawie o podatku rolnym. Żeby móc prowadzić działalność rolniczą w pierwszej kolejności trzeba posiadać gospodarstwo rolne. Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Właścicielem lub posiadaczem gruntu może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej.

Za działalność rolniczą uważa się produkcję:

roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego,
warzywniczą,
roślin ozdobnych,
grzybów uprawnych,
sadowniczą.

A także hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb

Do zapłaty podatku rolnego zobowiązani są:

właściciele gruntów,
posiadacze samoistni,
użytkownicy wieczyści gruntów,
posiadacze gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,
dzierżawcy, jeśli posiadają wydzierżawione grunty

Jeśli grunty wchodzące w skład gospodarstwa rolnego stanowią współwłasność dwóch lub większej liczby właścicieli, to obowiązek zapłaty podatku rolnego ciąży solidarnie na wszystkich posiadaczach/współwłaścicielach

Działalność rolnicza a działy specjalne produkcji rolnej

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi wprost, że przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, chyba że będą to przychody z działów specjalnych produkcji rolnej. Zobaczmy więc co się mieści pod tym ostatnim pojęciem.

Rolnik może prowadzić równolegle działalność gospodarczą i działy specjalne produkcji rolnej
Pod pojęciem działów specjalnych produkcji rolnej mieszczą się: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek, hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym
Jeżeli rolnik prowadzi działy specjalne, to normy szacunkowe dochodu rocznego ustala się na podstawie załącznika nr 2 do ustawy PIT
Działy specjalne produkcji rolnej stanowią odrębne źródło przychodów a to oznacza, że nie łączy się ich z innymi przychodami i rozlicza się je odrębnie w składanym zeznaniu rocznym PIT-36 lub PIT-36L

Gospodarstwo rolne a podatek dochodowy

Wiemy już, że osoby, które prowadzą działalność rolniczą nie podlegają pod ustawę o podatku dochodowym a to oznacza, że nie opłacają podatku PIT z tej działalności. Jedynym podatkiem jaki muszą uregulować jest podatek rolny, który ustala się na podstawie ustawy o podatku rolnym. wysokość podatku zależy od kilku czynników takich jak:

liczba hektarów przeliczeniowych,
rodzaj i klas użytków rolnych,
zaliczenie do jednego z 4 okręgów podatkowych.

Organem podatkowym w sprawie podatku rolnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Wszystkie szczegóły dotyczące podatku rolnego zostały opisane w ustawie.

Pozostałe przychody rolnika a podatek PIT

Rolnik, jak każda inna osoba może uzyskiwać przychody z różnych źródeł. W takich przypadkach powinny one być odpowiednio zakwalifikowane, opodatkowane i rozliczone w składanym zeznaniu rocznym. Wśród takich innych źródeł przychodów mogą się znaleźć przykładowo:

Wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenie i innych umów

Renty, emerytury i inne świadczenia z ZUS i KRUS

Dzierżawa gruntów

Najem sprzętu rolniczego

Przychody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy

Przetwarzanie odbywa się bez zatrudniania innych osób i jest prowadzona ewidencja takiej sprzedaży zawierająca co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku oraz ilość i rodzaj przetworzonych produktów. Dzienne przychody są ewidencjonowane w dniu sprzedaży.

Taka sprzedaż jest zwolniona od podatku PIT do limitu przychodów 40.000 zł. Nadwyżka ponad tę kwotę powinna być wykazana jako przychód w zeznaniu rocznym

Działalność agroturystyczna

Jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5, to przychód korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego

Indywidualna działalność gospodarcza

Jeśli rolnik prowadzi działalność gospodarczą i chce opłacać składki KRUS, to musi zapoznać się z limitami kwot należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy, szczegóły znajdują się w podlinkowanej publikacji

Gospodarstwo rolne a podatek VAT

Jak zajrzymy sobie do ustawy o podatku VAT, to nie trudno będzie zauważyć, że działalność rolnicza jest opodatkowana w VAT. W słowniczku do ustawy VAT pojawia się definicja działalności rolniczej:

Pod pojęciem działalności rolniczej rozumie się m.in.:

produkcję roślinną i zwierzęcą, szkółkarską, warzywniczą, sadowniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych,
chów zwierząt, drobiu, ptactwa, owadów użytkowych, ryb, organizmów żyjących w wodzie,
uprawy szklarniowe i w ogrzewanych tunelach foliowych,
hodowlę zwierząt futerkowych i laboratoryjnych.

Pełen katalog czynności definiujących działalność rolniczą znajduje się w ustawie o podatku VAT

Zgodnie z definicją działalności gospodarczej z ustawy o VAT obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników. Uzyskanie statusu czynnego podatnika VAT wymaga rejestracji do VAT na formularzu VAT-R.

Obowiązki czynnego podatnika VAT:

wystawianie faktur,
prowadzenie rejestrów VAT sprzedaży i zakupu,
składanie JPK_V7

Przywileje czynnego podatnika VAT:

prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów,
prawo do zwrotu podatku VAT

Jeżeli rolnik jest zarejestrowany do podatku VAT, to może odliczać podatek VAT od wszystkich zakupów, które mają związek z opodatkowaną działalnością rolniczą

Czy jednak zawsze ustawa wymusza na rolniku rejestrację do podatku VAT? Otóż mowa jest jeszcze o tzw. rolniku ryczałtowym i zobaczmy, jak w tym przypadku wygląda rozliczanie podatku VAT.

Rolnik ryczałtowy a podatek VAT

Zgodnie z ustawową definicją pod pojęciem rolnika ryczałtowego kryje się rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, który korzysta ze zwolnienia przedmiotowego od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3. Na czym polega rozliczanie podatku VAT w sposób ryczałtowy?

Faktura VAT RR jest wystawiana przez nabywcę produktów rolnych, który wykazuje na fakturze podatek VAT w wysokości 7% – jest to kwota zryczałtowanego zwrotu podatku VAT

Podatek należny wykazany na fakturze nie jest odprowadzany do budżetu państwa, tylko wypłacany rolnikowi ryczałtowemu

Rolnik ryczałtowy nie ma obowiązku:

rejestracji do podatku VAT,
wystawiania faktur sprzedaży,
prowadzenia ewidencji VAT,
wysyłania JPK_V7

Jak rozliczyć gospodarstwo rolne – podsumowanie

Osoba prowadząca gospodarstwo rolne nie podlega pod ustawę o podatku dochodowym a to oznacza, że nie musi płacić podatku dochodowego. Jedynie działy specjalne produkcji rolnej są rozliczane w oparciu o ustawę PIT. Każdy rolnik może uzyskiwać przychody z innych źródeł na takich samych zasadach, jak każda inna osoba. W takich przypadkach będą one opodatkowane zgodnie z ustawą o podatku dochodowym. W artykule opisano przykładowe źródła przychodów, które mogą pojawić się u rolnika. Każde źródło przychodów musi być rozliczane oddzielnie. Jeżeli chodzi o podatek VAT, to prowadzenie gospodarstwa rolnego mieści się w definicji działalności gospodarczej. Oznacza to, że rolnika obejmują przepisy ustawy o podatku VAT. Jeżeli rolnik zdecyduje się na odliczanie podatku VAT od różnego rodzaju zakupów, to ma obowiązek rejestracji do podatku VAT. To oznacza również określone obowiązki, które są takie same jak w przypadku pozostałych podatników VAT. Natomiast jeżeli będzie chciał korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, to jest traktowany jak rolnik ryczałtowy, któremu przysługuje 7% zwrot podatku VAT. Rolnik ryczałtowy nie ma prawa do odliczania podatku VAT naliczonego od zakupów, ale nie ma również obowiązków ewidencyjnych i deklaracyjnych związanych z rozliczaniem podatku VAT. Jak widać zasady rozliczania gospodarstwa rolnego nie są aż tak skomplikowane, dostępnych jest sporo różnego rodzaju opcji, wymaga to jednak podjęcia odpowiedniej decyzji.

Małgorzata Jagusiak

Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.

Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.

Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.