Kary za niezłożenie sprawozdania finansowego przez spółkę z o.o.

Co więc w przypadku, jeśli przedsiębiorca nie wykona spoczywającego na nim obowiązku i nie złoży w terminie bądź w ogóle sprawozdania finansowego do właściwego organu? O tym przeczytasz w niniejszym artykule.

Niezłożenie sprawozdania finansowego a odpowiedzialność karna

Obowiązkowe złożenie sprawozdania finansowego

Co do zasady, zgodnie z przepisem art. 69 ust. 1 ustawy o rachunkowości, kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z badania, jeżeli podlegało ono badaniu, odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 – także sprawozdanie z działalności – w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.

Tym samym sprawozdanie finansowe jednostki, powinny zostać złożone we właściwym rejestrze sądowym w terminie 15 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.

Odpowiedzialność z przepisu art. 77 ustawy o rachunkowości

Zgodnie z przepisem art. 77 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do:

• nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych,
• niesporządzenia sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, sporządzenia ich niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tych sprawozdaniach nierzetelnych danych

– podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

Czynność wykonawcza sprowadza się do:

• nieprowadzenia dokumentacji działalności gospodarczej [por. art. 303 Kodeksu karnego];
• nieprowadzenia ksiąg rachunkowych [por. art. 77 pkt 1 ustawy o rachunkowości];
• niesporządzenia sprawozdań [por. art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości];
• niewykonania obowiązku sporządzenia skonsolidowanego sprawo­zdania finansowego i innych sprawozdań związanych z nadzorem skonsolidowanym [por. art. 171 ust. 7 Prawa bankowego].

Sprawcą przestępstwa może być tylko osoba, na której ciąży obowiązek prowadzenia dokumentacji działalności gospodarczej, ksiąg rachunkowych, sporządzania sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności oraz sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych i innych sprawozdań związanych z nadzorem skonsolidowanym.

Odpowiedzialność z przepisu art. 79 ustawy o rachunkowości

Przedmiotem przepisu art. 79 ustawy o rachunkowości jest ochrona typów czynów zabronionych, których jest dobro prawne w postaci prawidłowości obrotu gospodarczego.

Wśród przestępstw przeciwko informacji gospodarczej ustawodawca wyróżnił:

• niepoddanie sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta [por. art. 79 pkt 1 ustawy o rachunkowości];
• naruszenie obowiązków związanych z czynnościami przeprowadzanymi przez biegłego rewidenta [por. art. 79 pkt 2 ustawy o rachunkowości];
• nieskładanie sprawozdania finansowego do ogłoszenia [por. art. 79 pkt 3 ustawy o rachunkowości];
• nieskładanie sprawozdań we właściwym rejestrze sądowym [por. art. 79 pkt 4 ustawy o rachunkowości];
• niezamieszczanie wymaganych dokumentów na stronie internetowej [por. art. 79 pkt 4a ustawy o rachunkowości];
• naruszenie obowiązku udostępniania sprawozdania finansowego i innych dokumentów [por. art. 79 pkt 5 ustawy o rachunkowości];
• nieuprawnione prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych [por. art. 79 pkt 6 ustawy o rachunkowości];
• naruszenie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia podczas prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych [por. art. 79 pkt 7 ustawy o rachunkowości];
• naruszenie obowiązków związanych z rozwiązaniem umowy o badanie sprawozdania finansowego [por. art. 79 pkt 8 ustawy o rachunkowości];
• zawarcie z firmą audytorską umowy o badanie ustawowe na okres krótszy niż 2 lata [por. art. 79 pkt 9 ustawy o rachunkowości]
• stosowanie niedozwolonych klauzul umownych [por. art. 79 pkt 10 ustawy o rachunkowości].

Wskazać zatem należy, iż podmiotami, które będą ponosić odpowiedzialność karną na podstawie art. 79 ustawy o rachunkowości, są poszczególne podmioty, na których ciążą te obowiązki, a w szczególności kierownicy jednostek.

Podmiot prowadzący usługowo księgi rachunkowe spółki nie jest zobowiązany lub nawet uprawniony do składania sprawozdań finansowych do właściwego rejestru sądowego. Takich kompetencji nie przewiduje także ustawa z dnia 5 lipca 1996 r o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 768). Z treści art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. Nr 121, poz. 591 ze zm.), wynika jedynie obowiązek podpisania sprawozdania finansowego przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych obok kierownika jednostki, który takie sprawozdanie jest zobowiązany dodatkowo złożyć we właściwym sądzie [tak Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 16 października 2014 r., sygn. akt II KK 279/14].

Raportujesz schematy podatkowe MDR? Tutaj sprawdzisz jakie sankcje mogą ci grozić.

Odpowiedzialność karnoskarbowa

Zgodnie z przepisem art. 80b ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy stanowi, że Kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego lub sprawozdania z badania, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Powyższe wykroczenie nie ma skarbowego charakteru, albowiem chroni pośrednio poprzez sankcję karną wykonywanie obowiązków dokumentacyjnych wynikających z ustawy o rachunkowości.

Orzecznictwo

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – II Wydział Karny z dnia 23 lipca 2014 r., sygn. akt II AKa 176/14

• Naruszenie przepisów o rachunkowości skutkuje odpowiedzialnością karną. Bezsporne braki obciążają oskarżonych, niezależnie od tego, iż zlecili firmie zewnętrznej prowadzenie dokumentacji księgowej. Wyraźnie bowiem przepisy ustawy o rachunkowości odpowiedzialność taką statuują.

Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 8 stycznia 2016 r., sygn. akt V KK 380/15

• Niepoddanie rocznego sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta jest okolicznością nieistotną z punktu widzenia przesłanek pociągnięcia do odpowiedzialności karnej osoby kierującej spółką z ograniczoną odpowiedzialnością za niezłożenie sprawozdania finansowego w rejestrze sądowym.

Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 4 września 2013 r., sygn. akt III KK 285/13

• Przepis art. 79 pkt 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.), w którym penalizowane jest zachowanie polegające na nieskładaniu sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności we właściwym rejestrze sądowym, odnosi się do niezrealizowania obowiązku określonego w art. 69 tej ustawy. Już z tego wynika, że przestępstwo to nie może zostać popełnione wtedy, kiedy jeszcze nie minął termin do zatwierdzenia sprawozdania (dopiero uchybienie 15-dniowemu terminowi po zatwierdzeniu wypełniałoby znamiona tego przestępstwa), nie mówiąc już o sytuacji, gdy nie minął nawet termin do jego sporządzenia. Oba wskazane terminy (do sporządzenia oraz zatwierdzenia sprawozdania) zgodnie z ustawą o rachunkowości biegną od dnia bilansowego, który ustawa w art. 3 ust. 1 pkt 10 definiuje jako dzień, na który jednostka sporządza sprawozdanie bilansowe.

Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 11 lutego 2004 r., sygn. akt IV KK 410/03

• Na podstawie art. 77 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. Nr 121, poz. 591 ze zm.) odpowiedzialność ponosi nie każda osoba odpowiedzialna za sporządzenie sprawozdania finansowego, lecz ta tylko, która jest odpowiedzialna za sporządzenie go zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.

Wzór uchwały do pobrania

Wzór uchwały nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników sp. z o.o. w sprawie ustalenia wynagrodzenia członka zarządu – możesz pobrać tutaj.

Podsumowanie

Sporządzenie i złożenie sprawozdania finansowego stanowi niewątpliwie obowiązek wynikający z przepisów prawa, w szczególności ustawy o rachunkowości oraz przepisów odrębnych. Co do zasady, za niezłożenie sprawozdania finansowego grozi m.in. grzywna nałożona na kierownika jednostki, kara ograniczenia wolności kierownika, a także postępowanie przymuszające oraz rozwiązanie spółki i wykreślenie z rejestru przedsiębiorców.

Jeżeli jesteś czynnym podatnikiem VAT to pamiętaj, że VAT naliczony musisz rozliczyć we właściwym okresie rozliczeniowym. Jeśli tego nie zrobisz to poza odsetkami za zwłokę mogą cię spotkać jeszcze inne kary – więcej na ten temat przeczytasz tutaj.