Kiedy wcześniejsza wpłata jest zaliczką?

Wcześniejsza wpłata nie zawsze będzie zaliczką. Sprawdźmy, jakie warunki muszą zostać spełnione, aby wystawić fakturę zaliczkową.

Czym jest zaliczka?

Zgodnie z Ustawą o VAT, za zaliczkę uznaje się zasadniczo całą lub częściową zapłatę za dostawę towarów lub wykonanie usług, które będą mieć miejsce w przyszłości. Powinna ona być dokonana na konkretny cel, i uzgodniona przez nabywcę i sprzedawcę.

Zaliczka a umowa między kontrahentami

W praktyce gospodarczej sytuacje dotyczące zapłat wcześniejszych, niż dostawa towarów albo usługi, bywają zależne przede wszystkim od ustaleń między kontrahentami. Zatem jeśli ustalono, że nabywca uiszcza zaliczkę – sprzedawca będzie zobowiązany do wystawienia faktury zaliczkowej i właściwego rozliczenia.

Może się też okazać, że strony ustaliły wcześniejszą zapłatę za konkretny towar lub usługę – i nie traktują jej jako zaliczki. W takim przypadku sprzedawca wystawi fakturę sprzedaży, na której odnotuje, że wpłata została dokonana.

Zasadniczo dla ustaleń nie ma znaczenia ani termin wpłacenia środków, ani to, czy zapłata obejmuje całość, czy część zobowiązania. W obu przypadkach możliwe jest zastosowanie zarówno faktury zaliczkowej, jak i zwykłej faktury sprzedaży, w zależności od umowy.

Przykład 1

Przedsiębiorca w sklepie komputerowym 29 września uiścił 3.360,00 zł brutto za laptop, którego tego dnia nie było na stanie. Laptop został dostarczony do firmy nabywcy 4 października wraz z wystawioną 4 października fakturą sprzedaży (data sprzedaży na fakturze: 29 września).

Przykład 2

Firma budowlana zamówiła kruszywo o wartości 4.000,00 zł brutto, i zapłaciła należność 21 września. Z uwagi na to, że nie wiadomo było jeszcze którego dnia kruszywo będzie mogło zostać odebrane, strony uznały wpłatę za zaliczkę na poczet przyszłej dostawy kruszyw – transakcję udokumentowano fakturą zaliczkową.

Kiedy zaliczka nie wystąpi?

Mimo że – jak wskazano powyżej – temat zaliczki jest dość płynny, można określić sytuacje, kiedy wcześniejsza wpłata zaliczką nie będzie.

Zasadniczo kiedy nabywca wpłaca sumę pieniędzy bez określenia, czego będzie ona dotyczyć, nie jest to zaliczka. Najistotniejsze jest w tym przypadku określenie stawki VAT towaru albo usługi – organy skarbowe przyjmują, że ostatecznie można wystawić fakturę zaliczkową, jeśli znamy stawkę VAT przyszłej sprzedaży. Generalnie jednak nie jest to zalecane – dopiero, gdy mamy do czynienia z wpłatą na konkretny cel, w ustalonej kwocie (która może ulec zmianie, z uwagi np. na rabat, ale jest wstępnie określona w momencie wpłaty), można uznać, że jest to zaliczka.

Uwaga!

W przypadku, gdy ustalenie celu otrzymanej zapłaty jest problematyczne, sprzedawca może zwrócić otrzymaną wpłatę do kontrahenta. Nie jest to działanie błędne, a może pomóc w uniknięciu negatywnych konsekwencji podatkowych.