Małgorzata Jagusiak 
Napiwek ma formę dodatkowego wynagrodzenia przekazanego kelnerowi w nagrodę za dobrą obsługę. Nie jest to oczywiście obowiązkiem klienta, ale jest to pewnego rodzaju przyjęty niepisany zwyczaj. W różnych krajach ta forma gratyfikacji jest różnie traktowana, niektórzy doliczają napiwki do usługi, a są też takie kraje, w których obsługa nie chce przyjąć napiwku. Nas będzie interesowało jednak, czy otrzymanie napiwku w Polsce wiązać się będzie z jego opodatkowaniem w podatku VAT?
Co podlega opodatkowaniu w podatku VAT?
Zgodnie z ustawą o podatku VAT opodatkowana jest dostawa towarów i usług. Z definicji ustawowych można wywnioskować, że jeżeli coś nie jest dostawą towarów, to będzie to w świetle ustawy dostawą usług. W uproszczeniu można powiedzieć, że w VAT wszystko jest opodatkowane, nawet nieodpłatna dostawa towarów i usług.
Z uwagi na konstrukcję podatku VAT bardzo często zastanawiamy się, czy dana czynność z punktu widzenia podatku VAT będzie opodatkowana. Nie zawsze obowiązek zapłaty podatku do urzędu skarbowego spoczywa tylko na czynnych podatnikach VAT stąd rodzą się wątpliwości czy otrzymany napiwek będzie również opodatkowany w VAT?
Czy napiwki będą opodatkowane w podatku VAT?
Napiwki najczęściej są dedykowane kelnerom, którzy świadczą usługę. Pamiętajmy jednak, że kelnerem może być osoba zatrudniona lub sam właściciel firmy. Z punktu widzenia podatku VAT napiwek będzie przyjęty albo przez podatnika VAT (właściciel) lub osobę niebędącą podatnikiem w VAT (pracownik). Co do zasady nie zmienia to znacząco kwestii opodatkowania napiwków w podatku VAT.
Pamiętajmy, że napiwek najczęściej jest dobrowolny, ale może się zdarzyć, że przyjęta została zasada o napiwku obowiązkowym. W tym kontekście należy rozpatrywać ewentualne opodatkowanie w VAT.Napiwek obowiązkowy i dobrowolny w VAT
Ustawa o VAT w żaden szczególny sposób nie odnosi się wprost do instytucji napiwku. Ta kwestia nie została jak do tej pory uregulowana w żadnym przepisie. Jeżeli przyjrzymy się co powinno się znaleźć w podstawie opodatkowania w podatku VAT na pewno nie będzie tam mowy o napiwku. W podstawie opodatkowania znajdzie się wszystko, co stanowi zapłatę za dokonanie dostawy towarów lub usługodawca. W takim kontekście przy napiwku dobrowolnym, a taki jest najczęściej, nie ma mowy o tym, że powinien się znaleźć w podstawie opodatkowania. Na takim stanowisku stoją również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach podatkowych. Stanowisko Wnioskodawcy w tym temacie zostało uznane za prawidłowe przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji nr 0115-KDIT1-1.4012.236.2019.4.MN z dnia 12.06.2019 r.
Jeżeli przedsiębiorca zdecydowałby się na obowiązkowe doliczanie napiwków do ceny za usługę, to sytuacja wyglądałaby inaczej. W takim przypadku należy przypuszczać, że byłby to element kalkulacyjny ceny za oferowaną usługę i powinien się znaleźć w podstawie opodatkowania w podatku VAT na zasadach ogólnych. Przy napiwku obowiązkowym właściwym byłoby skierowanie zapytania o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, jeżeli przedsiębiorca chciałby mieć pewność, że postępuje właściwie.
Adam Sawicki
