Podatek u źródła – podstawowe pojęcia

Podatek u źródła określany jest często skrótem WHT (angielskie określenie: Withholding Tax). Podatek pobierany jest przez płatników od niektórych dochodów wymienionych w ustawach o podatku dochodowym zarówno od osób fizycznych jak i od osób prawnych. W celu lepszego zrozumienia problematyki dotyczącej tego podatku właściwym będzie przybliżenie podstawowych pojęć, które są nierozerwalnie związane z podatkiem u źródła. Dzięki temu czytelnik powinien lepiej zrozumieć zasadę poboru tego podatku.

Co to jest podatek u źródła?

Podatek u źródła pobiera płatnik od określonej w ustawach o podatku dochodowym kategorii przychodów:

1. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych – art. 29 i art. 30a ust. 1 pkt 1-5a.
2. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych – art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1.

Podatek u źródła pobierany jest w formie zryczałtowanej a wysokość stawek zryczałtowanych określona została w ustawach podatkowych. Przedmiotowy podatek jest pobierany najczęściej od nierezydentów, ale jest określona grupa przychodów/dochodów, gdzie podatek należy pobrać bez względu na status podatnika – rezydent/nierezydent.

Kolejną kwestią, którą należy wyjaśnić w kontekście poboru podatku u źródła jest czy polska ma podpisaną umowę z krajem nierezydenta o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Pojęcia nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego

Zanim przejdziemy do dalszej części publikacji dla lepszego zrozumienia tematu zaprezentujemy definicję nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego w kontekście ustaw o podatkach dochodowych.

1. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych.

Nieograniczony obowiązek podatkowy – podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Ograniczony obowiązek podatkowy – podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Polski siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Polski.

2. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nieograniczony obowiązek podatkowy – osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Ograniczony obowiązek podatkowy – osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski.

Pojęcia rezydenta i nierezydenta

Z pojęciami nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego mają ścisły związek pojęcia rezydenta i nierezydenta.

Rezydent podatkowy – jest to podmiot podlegający na podstawie przepisów państwa obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów – nieograniczony obowiązek podatkowy.

Nierezydent podatkowy – osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą oraz osoba prawna mająca siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu. Nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów – ograniczony obowiązek podatkowy.

Co to jest umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania?

Celem zawierania takich umów przez różne państwa jest wyeliminowanie podwójnego opodatkowania, za pomocą ustalonych przez strony umowy norm prawnych. Wykaz krajów, z którymi Polska ma zawarte umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania został opracowany i opublikowany na stronie internetowej portalu podatkowego. Dzięki takim umowom szeroko rozumiani podatnicy nie muszą płacić podatku dochodowego od tego samego przychodu/dochodu podwójnie.

Wyjaśnienie tych wszystkich pojęć pozwoli na pełniejsze zrozumienie zagadnienia związanego z poborem podatku u źródła. W kolejnej publikacji napiszemy jakie przychody/dochody objęte są podatkiem u źródła i w jaki sposób ustalić, czy od danej transakcji powinien zostać pobrany podatek.