Poradnik przedsiębiorcy

Podatek liniowy czy progresywny – co wybrać?

Wybór formy opodatkowania w prowadzonej działalności gospodarczej powinien być dokładnie przemyślany. Dotyczy to zarówno decyzji na starcie, ale również w trakcie prowadzenia firmy, ponieważ co roku można zmienić wcześniej wybraną formę opodatkowania. Nie jest łatwo podjąć decyzję tym bardziej, że mamy kilka zmiennych, które należy wziąć pod uwagę. W dzisiejszej publikacji zastanowimy się co wybrać – podatek liniowy czy podatek progresywny.

Podatek liniowy 2023

Podatek liniowy wybierają najczęściej przedsiębiorcy, którzy chcą rozliczać koszty uzyskania przychodów, a ich dochody znacząco przekraczają pierwszy próg podatkowy. Wybierając podatek liniowy wiemy, że wysokość podatku nie zmienia się bez względu na wysokość dochodu.

Bez względu na osiągnięty dochód w działalności gospodarczej przedsiębiorca zapłaci podatek według stawki 19%
Na podatku liniowym nie można skorzystać z preferencyjnego rozliczenia ze współmałżonkiem lub dzieckiem
Przedsiębiorca zostanie również pozbawiony m.in. rozliczenia ulgi na dziecko
Nie przysługuje kwota wolna od podatku w wysokości 30.000 zł

Podatek liniowy czy progresywny – rozliczenie podatkowe

Dla tych niezdecydowanych przygotowaliśmy syntetyczne porównanie najważniejszych zasad opodatkowania podatkiem liniowym i progresywnym:

Podatek liniowy
Podatek progresywny
(według skali podatkowej)
19% stawka podatku
12% stawka podatku do kwoty 120.000 zł
32% stawka podatku powyżej kwoty 120.000 zł
Brak kwoty zmniejszającej podatek
Kwota zmniejszająca podatek 3.600 zł
Brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko
Możliwość preferencyjnego rozliczenia z małżonkiem jako osoba samotnie wychowująca dziecko
Brak możliwości odliczenia ulgi na dziecko
Możliwość odliczenia ulgi na dzieci

Składka zdrowotna – podatek liniowy i progresywny

Nie mniej ważne od wysokości płaconych podatków począwszy od 2022 roku jest również obowiązek zapłaty składki zdrowotnej, która obecnie stanowi bardzo poważne obciążenie finansowe dla każdego przedsiębiorcy. Po wprowadzeniu zmian przepisów, bez względu na wybraną formę opodatkowania, przedsiębiorca nie ma prawa do odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podatku. Zobaczmy jak wygląda rozliczenie składki zdrowotnej ze względu na formę opodatkowania.

Podatek liniowy
Podatek progresywny (według skali podatkowej)
Składka zdrowotna jest liczona od kwoty dochodu Informacja na temat ustalania dochodu. W jaki sposób ustalić dochód do naliczania składki zdrowotnej można przeczytać w podlinkowanej publikacji
4,9% – wysokość składki zdrowotnej
9% – wysokość składki zdrowotnej
Zapłacona składka zdrowotna w kwocie 10.200 zł może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów lub pomniejszyć dochód do opodatkowania Brak możliwości odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej w jakiejkolwiek formie
Po zakończonym roku składkowym przedsiębiorcy mają obowiązek przygotowania i przekazania do ZUS rocznego rozliczenia składki zdrowotnej

Podatek liniowy czy progresywny – co wybrać?

Przykład 1

Pani Lucyna zastanawia się nad wyborem formy opodatkowania przy założeniu, że będzie prowadziła podatkową książkę przychodów i rozchodów (PKPiR) zależy jej na rozliczaniu kosztów uzyskania przychodów. Zobaczmy jakie podatki i składki ZUS zapłaci pani Lucyna za cały 2023 rok przy następujących założeniach:
300.000 zł – przychód roczny
150.000 zł – koszty uzyskania przychodów
150.000 zł – dochód roczny
składki na ubezpieczenia społeczne są księgowane w kosztach uzyskania przychodów

Wersja 1

Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według skali podatkowej:

Dochód
Kwota podatku
Składka zdrowotna
Suma podatek + składka zdrowotna
Do 120.000 zł
Powyżej 120.000 zł
Łączny podatek do zapłaty
150.000 zł 10.800 zł
120.000 zł x 12% = 14.400 zł – 3.600 zł (kwota zmniejszająca podatek) = 10.800 zł
9.600 zł
150.000 zł – 120.000 zł = 30.000 zł x 32% = 9.600 zł
20.400 zł
10.800 zł + 9.600 zł
13.500 zł
150.000 zł x 9%
33.900 zł
20.400 zł + 13.500 zł

Wersja 2

Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według podatku liniowego:

Dochód
Kwota podatku
Składka zdrowotna
Suma podatek + składka zdrowotna
142.650 zł *)
150.000 zł – 7.350 zł
27.104 zł
142.650 zł x 19%
7.350 zł
150.000 zł x 4,9%
34.454 zł
27.104 zł + 7.350 zł

*) Dochód do opodatkowania został pomniejszony o kwotę zapłaconej składki zdrowotnej, na co zezwalają przepisy, do wysokości limitu, jaki obowiązuje na dany rok.

Porównanie wersja 1 i wersja 2:

Skala podatkowa
Podatek liniowy
Różnica
33.900 zł
34.454 zł
554 zł

Jeśli pani Lucyna wybierze podatek liniowy, to zapłaci w skali roku więcej o 554 zł. Zobaczmy teraz co się zmieni, jeśli pani Lucyna rozliczy się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Wersja 3

Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według skali podatkowej – preferencyjne rozliczenie:

Dochód
Kwota podatku
Składka zdrowotna
Suma podatek + składka zdrowotna
Podstawa obliczenia podatku
Podatek
150.000 zł 75.000 zł
150.000 zł : 2 = 75.000 zł
10.800 zł
75.000 zł x 12% = 9.000 zł x 2 = 18.000 zł – 7.200 zł (2 kwoty zmniejszającej podatek) = 10.800 zł
13.500 zł
150.000 zł x 9%
24.300 zł
10.800 zł + 13.500 zł

Porównanie wersja 2 i wersja 3:

Skala podatkowa
Podatek liniowy
Różnica
24.300 zł
34.454 zł
10.154 zł

Widzimy, że wspólne rozliczenie z dzieckiem pozwala na obniżenie podatku według skali podatkowej o kwotę 9.600 zł, ponieważ cały dochód będzie rozliczony według stawki 12%.

Przykład 2

Pan Konrad zastanawia się nad wyborem formy opodatkowania pomiędzy skalą podatkową a podatkiem liniowym. Zobaczmy jakie podatki i składki ZUS zapłaci pan Konrad za cały 2023 rok przy następujących założeniach:
800.000 zł – przychód roczny
500.000 zł – koszty uzyskania przychodów
300.000 zł – dochód roczny
składki na ubezpieczenia społeczne są księgowane w kosztach uzyskania przychodów

Dochód
Kwota podatku
Składka zdrowotna
Suma podatek + składka zdrowotna
Do 120.000 zł
Powyżej 120.000 zł
Łączny podatek do zapłaty
300.000 zł 10.800 zł
120.000 zł x 12% = 14.400 zł – 3.600 zł (kwota zmniejszająca podatek) = 10.800 zł
57.600 zł
300.000 zł – 120.000 zł = 180.000 zł x 32% = 57.600 zł
68.400 zł
10.800 zł + 9.600 zł
27.000 zł
300.000 zł x 9%
95.400 zł
20.400 zł + 13.500 zł

Wersja 2

Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według podatku liniowego:

Dochód
Kwota podatku
Składka zdrowotna
Suma podatek + składka zdrowotna
289.800 zł *)
300.000 zł – 10.200 zł
55.062 zł
289.800 zł x 19%
14.700 zł
300.000 zł x 4,9%
69.762 zł
27.104 zł + 7.350 zł

*) Dochód do opodatkowania został pomniejszony o kwotę zapłaconej składki zdrowotnej, na co zezwalają przepisy, do wysokości limitu, jaki obowiązuje na 2023 rok w kwocie 10.200 zł.

Porównanie wersja 1 i wersja 2:

Skala podatkowa
Podatek liniowy
Różnica
95.400 zł
69.762 zł
25.638 zł

Jeśli pan Konrad wybierze podatek według skali podatkowej, to zapłaci w skali roku więcej o 25.638 zł. Zobaczmy teraz co się zmieni, jeśli pan Konrad złoży wspólne rozliczenie małżeńskie, przy założeniu, że jego małżonka nie osiągnęła żadnych dochodów.

Wersja 3

Obliczenie podatku i składki zdrowotnej według skali podatkowej – preferencyjne rozliczenie:

Dochód
Kwota podatku
Składka zdrowotna
Suma podatek + składka zdrowotna
Podstawa obliczenia podatku
Podatek
300.000 zł 150.000 zł
300.000 zł : 2 = 150.000 zł
33.600 zł
120 zł x 12% = 10.800 zł x 2 = 21.600 zł
30.000 zł x 32% = 9.600 zł x 2 = 19.200 zł
21.600 zł + 19.200 zł = 40.800 zł – 7.200 zł (2 kwoty zmniejszającej podatek) = 33.600 zł
27.000 zł
300.000 zł x 9%
60.600 zł
33.600 zł + 27.000 zł

Porównanie wersja 2 i wersja 3:

Skala podatkowa
Podatek liniowy
Różnica
60.600 zł 69.762 zł
9.162 zł

Widzimy, że wspólne rozliczenie z małżonkiem pozwala na obniżenie podatku według skali podatkowej o kwotę 34.800 zł a to robi różnicę w sumie podatku i składki zdrowotnej, tym razem na korzyść skali podatkowej. Pan Konrad zapłaci o 9.162 zł mniej należności podatkowych i składkowych za 2023 rok.

Podsumowanie

Podejmując decyzje o wyborze formy opodatkowania, jeżeli rozważania są pomiędzy podatkiem według skali a podatkiem liniowym trzeba brać pod uwagę wiele zmiennych, które mają wpływ na sumę obciążeń zarówno podatkowych, jak i składkowych. Przy rozliczeniu indywidualnym na skali podatkowej im wyższy dochód w działalności, tym większa różnica jest na korzyść podatku liniowego. Jednak jak uwzględnimy preferencyjne rozliczenie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko, to te proporcje się zmieniają, ale już na korzyść skali podatkowej. W publikacji zostały pokazane kluczowe czynniki, które wpływają na wartości końcowe należności, które trzeba odprowadzić w formie daniny publicznej. W wyliczeniach uwzględniono zarówno obciążenia podatkowe, jak i składkowe. Założenia Polskiego Ładu do obliczania składki zdrowotnej wprowadziły sporo zawirowań również, co do decyzji o wyborze formy opodatkowania. W przypadku osób fizycznych ważna jest dostępność corocznej zmiany formy opodatkowania. Przedsiębiorcy po zakończeniu roku podatkowego powinni zrobić symulacje podatkowo-składkowe, żeby sprawdzić, czy nie wybrać na kolejny rok innej formy opodatkowania, dzięki której podatek i składki ZUS do zapłaty będą niższe.

Małgorzata Jagusiak

Księgowa, specjalista do spraw rozliczeń podatkowych z wieloletnim doświadczeniem pracy w organach podatkowych. Przez kilka lat prowadziła własne biuro rachunkowe. Praca w sektorze prywatnym pozwoliła na zmianę perspektywy postrzegania obowiązujących przepisów podatkowych. Zdobyte doświadczenia pozwalają na łączenie wiedzy teoretycznej z wieloletnią praktyką w zawodzie.

Chętnie dzieli się posiadaną wiedzą z innymi, stara się ją przekazywać w dostępnej dla każdego formie. Z pasja poświęca się pisaniu artykułów o tematyce podatkowej. Częste zmiany przepisów wymagają otwartej głowy, kreatywności i dużej elastyczności, co jest dodatkowym atutem tej pracy, nie ma miejsca na nudę. Większość jej publikacji dotyczy rozliczeń z zakresu podatku dochodowego i podatku VAT, ale nie unika wyzwań z obszarów o innej tematyce.

Dodatkowo jest wykładowcą i szkoleniowcem z zakresu zagadnień o tematyce podatkowej. Ciągle podnosi swoje kwalifikacje, śledzi na bieżąco zmieniające się przepisy podatkowe, żeby przekazywać zawsze aktualne i sprawdzone informacje.

Najnowsze artykuły

Pracownik zatrudniony w trakcie roku a wniosek o wyższe zaliczki na podatek

Zastanawiasz się jak obliczać wyższe zaliczki na podatek pracownika zatrudnionego w trakcie roku? W dzisiejszym…

2 dni temu

Na czym polegają dopłaty w spółce z o.o.?

Pojęcie dopłaty zazwyczaj kojarzy się z dofinansowaniem, dokapitalizowaniem jakichś zasobów. Czym są dopłaty w spółce…

2 dni temu

Jawność wynagrodzeń od 2026 roku

Każdy pracodawca będzie miał obowiązek wprowadzenia systemu płac zapewniającego równe wynagrodzenie za taką samą pracę…

2 dni temu

Emocjonalny branding – jak tworzyć marki, które ludzie pokochają

Branding emocjonalny to strategia marketingowa, która skupia się na budowaniu głębokich, osobistych i emocjonalnych więzi…

3 dni temu

Bon energetyczny — zasady 2024

Jak podaje resort rządowy, pomimo stabilizacji na europejskim i światowym rynku energii, skutki kryzysu energetycznego…

3 dni temu

Kiedy druk jest traktowany jako usługa a kiedy jako towar?

Zastanawiasz się kiedy druk jest traktowany jako towar a kiedy jako usługa? W dzisiejszym artykule…

3 dni temu