PPE 2022 – zmiany w ustawie o pracowniczych planach emerytalnych

Od niedawna wprowadzone zostały Pracownicze Programy Emerytalne (PPE), które mają stanowić dodatkowy filar zabezpieczenia środków finansowych na przyszłą emeryturę. Środki gromadzone na koncie uczestnika są współfinansowane przez pracodawców i budżet państwa. Z PPE może skorzystać każdy pracownik po spełnieniu warunków ustawowych. W dzisiejszej publikacji opiszemy co się zmieniło w PPE w 2022 roku, wspomnimy również o zmianach w ustawie Indywidualnych Kontach Emerytalnych (IKE) i Indywidualnych Kontach Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).

Zmiana ustawy o PPE, IKE i IKZE

Z dniem 1 kwietnia 2022 roku weszła w życie ustawa, w której zostały wprowadzone nowe regulacje do kluczowych ustaw odnoszących się do gromadzenia środków na przyszłą emeryturę. Większość wprowadzonych zmian przepisów zaczęła obowiązywać od 1 lipca 2022 r. Nowe rozwiązania ustawowe mają przyczynić się do zwiększenia efektywności funkcjonowania grupowego oszczędzania w tych 3 ustawach, o czym nieco więcej napiszemy poniżej.

Zmiany w ustawie o Pracowniczych Programach Emerytalnych (PPE) od 2022

Najwięcej miejsca w ustawie zmieniającej poświęcono zmianie ustawy o PPE. Jak można przeczytać w uzasadnieniu do ustawy zmieniającej nowelizacja ma na celu przede wszystkim:

1. Wprowadzenie ułatwień dla pracodawców prowadzących PPE.

W tym celu zdecydowano się na przeniesienie pewnych obowiązków z pracodawcy prowadzącego PPE na zarządzającego, czyli instytucje finansowe, które posiadają odpowiednią infrastrukturę techniczną i zasoby osobowe. Tym samym pracodawcy nie będą już musieli sporządzać rocznej informacji dotyczącej realizacji programów i przekazywać jej organowi nadzoru. Po zmianach pracodawcy mają natomiast obowiązek przekazywania Polskiemu Funduszowi Rozwoju (PFR) oświadczenia dotyczącego liczby zatrudnionych uczestników PPE a PFR będzie przekazywał te informacje do Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).

2. Uproszczono tryb zawierania przez pracodawców porozumień z reprezentacją pracowników.

Rezygnacja z trybu rejestracji przez organ nadzoru na tryb notyfikacji, co nie wymaga wydania decyzji administracyjnej przez organ nadzoru. Chodzi o zawieszenie lub ograniczenie odprowadzania składek podstawowych w PPE co może mieć związek z trudną sytuacją finansową przedsiębiorstwa.

3. Zmiana warunków uczestnictwa w Programie.

Zniesiono fakultatywny zakaz wnoszenia składki dodatkowej. Uczestnik programu może odprowadzać składkę dodatkową z innych źródeł niż tylko wynagrodzenie za pracę. Po zmianach możliwe jest nawet wnoszenie składki dodatkowej w okresie nieobecności w pracy, np. w czasie korzystania z urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego, w czasie długotrwałego zwolnienia lekarskiego.

4. Zmiana przepisów określających zasady zawieszania składki podstawowej.

Doprecyzowano zasady zawieszania składki podstawowej i ograniczania jej wysokości. Zapisano, że maksymalny termin jednostronnego ograniczenia składki podstawowej przez pracodawcę nie może przekroczyć 6 miesięcy w okresie obejmującym 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych.

5. Skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o PPE przez pracodawcę.

Jeżeli pracodawca podejmie jednostronną decyzję o likwidacji PPE okres wypowiedzenia będzie wynosił 3 a nie 12 miesięcy, tak jak to obowiązywało przed zmianą.

6. Informacja o wysokości środków zgromadzonych na rachunku uczestnika PPE.

Fundusz inwestycyjny w terminie do ostatniego dnia lutego każdego roku będzie przekazywał uczestnikowi, w postaci elektronicznej lub na wniosek uczestnika w postaci papierowej, informację o wysokości środków zgromadzonych na jego rachunku według stanu na 31 grudnia poprzedniego roku kalendarzowego. W zestawieniu znajdzie się również wysokość wpłat dokonanych w poprzednim roku kalendarzowym oraz informacja o innych transakcjach zrealizowanych na rachunku uczestnika.

7. Przeniesienie środków pomiędzy instytucjami finansowymi.

W ustawie zmieniającej ustawę o PPE zdefiniowano pojęcia „przeniesienie” oraz uregulowano przekazywanie przez zarządzającego informacji w przypadku dokonania przeniesienia. Jeżeli decyzja organu nadzoru o wpisie zmian do rejestru programów o zmianie formy programu lub zarządzającego stanie się ostateczna, przeniesienia dokonuje się w terminie miesiąca od dnia doręczenia dotychczasowemu zarządzającemu zlecenia pracodawcy dotyczącego przeniesienia. Ma to zapobiegać przetrzymywaniu środków przez poprzedniego zarządzającego.

Zmiany w ustawie o IKE i IKZE

Po zmianie przepisów umowa o IKE i IKZE może być zawierana w postaci elektronicznej.

Określono również wysokość wpłat dokonywanych na IKZE:

• wpłaty dokonywane na IKZE nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej,
• w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą kwota ta nie może przekroczyć 1,8-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia.

Podsumowanie

Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) stanowią znaczący udział w III filarze emerytalnym. Według danych KNF, według stanu na 31.12.2020 r. w programie PPE uczestniczyło blisko 632 tys. pracowników. Zmiana przepisów miała na celu uatrakcyjnienie tej metody oszczędzania dla pracowników. Nowe zasady obejmują m.in. możliwość opłacania składki dodatkowej z innych źródeł, niż tylko z wynagrodzenia, a także wprowadzenie uproszczeń dla pracodawców – m.in. odejście od sporządzania przez nich rocznej informacji o PPE. W ustawie zmieniającej zapisano jeszcze m.in. informacje na temat maksymalnej kwoty wpłat dokonywanych na IKZE przez osoby prowadzące działalność gospodarczą i pozostałe osoby, przedsiębiorcy mogą wpłacać wyższe kwoty. Większość przepisów obowiązuje od 1 lipca 2022 roku, poza pewnymi wyjątkami, które zostały wymienione w ustawie.