W dzisiejszych czasach praca na kilku etatach jest czymś powszechnym i coraz częściej praktykowanym przez osoby fizyczne. Często pracownicy zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę u jednego pracodawcy podejmują dodatkową pracę u innego podmiotu w oparciu przykładowo o umowę zlecenia bądź umowę o dzieło. Jakkolwiek takie stosunki cywilnoprawne nie budzą wątpliwości, to zastanawiająca może być możliwość zawarcia dwóch umów o pracę u różnych pracodawców bądź u tego samego pracodawcy.
Praca na dwa etaty a przepisy prawa pracy
Dwie umowy o pracę u tego samego pracodawcy
Pracownik może wykonywać pracę na podstawie dwóch umów o pracę u tego samego pracodawcy wyłącznie wtedy, gdy zakres i rodzaj wykonywanej pracy różni się od siebie. Dodatkowo zatrudniając tego samego pracownika w ramach drugiej umowy o pracę, należy przestrzegać konieczności przeprowadzenia dodatkowych (osobnych) badań lekarskich i szkolenia BHP.
Co więcej należy pamiętać, aby odpoczynek dobowy i tygodniowy oraz przerwy w pracy czy inne wytyczne wynikające z ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy były spełnione.
WAŻNE
Pracownik wykonujący pracę u tego samego pracodawcy musi mieć zagwarantowane średnio 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu doby i 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu tygodnia oraz czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Z kolei jeśli chodzi o przerwę w pracy, to zgodnie z przepisem art. 134 Kodeksu pracy Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.
WAŻNE
Możliwe jest wykonywanie w jednym czasie obowiązków z zakresu obu umów o pracę u tego samego pracodawcy.
Jeśli zastanawiasz się jak wygląda kwestia naliczania kosztów uzyskania przychodów w przypadku pracy na dwa etaty u jednego pracodawcy koniecznie przeczytaj ten artykuł, w którym szczegółowo odnosimy się do tej kwestii.
Dwie umowy o pracę u różnych pracodawców
Przepisy Kodeks pracy nie wprowadzają zakazu w zakresie świadczenia stosunku pracy na rzecz różnych pracodawców na dwie umowy o pracę. Co do zasady, pracownik nie ma obowiązku informowania pracodawcy o podpisaniu drugiej umowy o pracę, chyba, że umowa o pracę u „pierwotnego” pracodawcy zawiera takie postanowienie.
Jedynym ograniczeniem może być podpisana umowa o zakazie konkurencji z pracodawcą, u którego świadczony już jest stosunek pracy.
Zakaz konkurencji
Zakaz konkurencji został uregulowany w rozdziale IIA ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy i zawiera szereg istotnych przepisów w tym zakresie.
Jedną z kluczowych regulacji jest art. 101(1) § 1 Kodeksu pracy, który stanowi, że W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).
Przede wszystkim z powyższej regulacji wynika możliwość zawarcia umowy zakazującej pracownikowi prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy w czasie trwania stosunku pracy. Jednakże warto pamiętać o tym, że umowa o zakazie konkurencji może być elementem np. umowy o pracę – tym samym zakaz konkurencji może zostać uregulowany w dwojaki sposób:
- w formie osobnej umowy o zakazie konkurencji albo
- stanowić element np. umowy o pracę.
WAŻNE
Termin obowiązywania umowy o zakazie konkurencji nie może być dłuższy niż czas trwania stosunku pracy – ustanie stosunku pracy powoduje jej wygaśnięcie. Dodatkowo taka umowa powinna określać terytorium, którego zakaz dotyczy.
Z kolei działalnością konkurencyjną wobec pracodawcy są wszelkie działania (czynności) o charakterze zarobkowym podejmowane na własny rachunek pracownika lub na rachunek osoby trzeciej. Co najważniejsze, takie czynności muszą pokrywać się chociażby w części z zakresem działalności pracodawcy, aby móc określić ich charakter jako konkurencyjny.
Tym samym, jeśli pracownik chce podjąć stosunek pracy w innym pracodawcą, to musi mieć na uwadze zakaz konkurencji, który (o ile został uwzględniony w umowie o pracę z „pierwotnym” pracodawcą) może wiązać się z całkowitym zakazem współpracy z innymi konkurencyjnymi podmiotami.
A co z urlopem?
Prawo do urlopu, zgodnie z przepisem art. 152 Kodeksu pracy, jest prawem corocznym, nieprzerwanym i płatnym, a przede wszystkim jest prawem niezbywalnym, co oznacza, iż pracownik nie może się go zrzec ani przenieść na osobę trzecią. Pracownik posiada prawo do urlopu u każdego pracodawcy, z którym łączy go stosunek cywilnoprawny w postaci umowy o pracę. Ustalając wymiar urlopu w przypadku obu umów, należy pamiętać m.in. o okresie i wymiarze zatrudnienia, a także o stażu pracy.
WAŻNE
Pracownikowi przysługuje, tak jak w przypadku każdej umowy, urlop macierzyński, rodzicielski, okolicznościowy, bezpłatny czy wypoczynkowy.
Składki ZUS
Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę musi być zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Zatem chcąc obliczyć podstawę wymiaru składek ZUS, należy wziąć pod uwagę przychód wynikający z obu umów o pracę.
WAŻNE
Składki ZUS należy odprowadzić w każdym przypadku, tj. czy jest się zatrudnionym na dwa etaty u tego samego pracodawcy czy u dwóch różnych.
Prowadzisz działalność gospodarczą i pracujesz? Sprawdź, jak będzie wyglądało Twoje rozliczenie z ZUS.
Podsumowanie
Kodeks pracy nie zawiera zakazu zawierania dwóch umów o pracę z jednym pracownikiem przez tego samego pracodawcę pod warunkiem, że zakres i rodzaj wykonywanej pracy różni się od siebie. Dodatkowo, w takim przypadku, pracodawca zobowiązany jest do zlecenia przeprowadzenia dodatkowych (osobnych) badań lekarskich oraz szkolenia BHP. Co więcej jeden pracownik może pracować również na dwa pełne etaty u dwóch różnych pracodawców, jednakże w tym zakresie istotne jest, aby pamiętać o ewentualnym zakazie konkurencji oraz konieczności odprowadzania składek ZUS.